Dịch vụ Grab taxi ứng dụng công nghệ phần mềm điện thoại. Ảnh: VH
Taxi truyền thống đang chịu thiệt
Trước đó, Bộ Giao thông vận tải đưa thí điểm mô hình hoạt động của Uber và Grab nhưng số lượng thí điểm không hạn chế. Đặc biệt, chính sách thuế cho Uber và Grab được nhiều ưu đãi, bản thân các xe chạy Uber chỉ nộp thuế giá trị gia tăng (VAT) trên doanh thu được hưởng là 3%, thuế thu nhập doanh nghiệp trên doanh thu được hưởng là 2%: đối với Grab các khoản thuế phải đóng từ 6-7%. Mức thuế này là thấp so với thuế mà xe taxi truyền thống đang chịu gồm 10% thuế VAT, 20% thuế thu nhập doanh nghiệp. Cách tính này không chỉ thiếu công bằng giữa các đơn vị vận tải taxi và Uber, Grab mà còn gây thất thu cho ngành thuế.
Tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh... số lượng tài xế chạy Uber, Grab ngày càng tăng cao. Các hãng trên còn liên tục tung ra các chính sách hỗ trợ hấp dẫn để thu hút tài xế, khuyến mại giá cước cho khách hàng…
Anh Ngô Hữu Tân, một lái xe lâu năm của hãng taxi Thành Lợi chia sẻ: “Theo tôi biết, lái xe Uber, Grab không tham gia bảo hiểm xã hội, tham gia công đoàn, không phải đào tạo lấy chứng chỉ, không đeo thẻ của hãng và khám sức khỏe định kì, như vậy là họ trốn tránh trách nhiệm xã hội. Tại các khu vực như nhà ga, sân bay, taxi truyền thống phải đấu thầu mới được vào đón trả khách thì Uber, Grab tự do ra vào không bị kiểm soát. Trong giờ cao điểm nhiều tuyến đường cấm taxi thì những xe này thoải mái đi lại nên khách hàng thích chọn Uber, Grab hơn. Do vậy, giá cước rẻ và tính cạnh tranh cao là đương nhiên.
Mới đây, tại hội thảo "Đổi mới quản lý hoạt động taxi đảm bảo công bằng, bình đẳng trong kinh doanh và quyền lợi của hành khách đi taxi" do Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam vừa tổ chức vào ngày 23/2/2017, ông Đỗ Quốc Bình - Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội đưa ra ý kiến: Về bản chất Uber, Grab giống như taxi. Nhưng với danh nghĩa công ty công nghệ, Uber, Grab đã lách luật hiện hành để giành nhiều lợi thế mà taxi truyền thống bị trói chân như: đủ số lượng xe, có trụ sở hoặc văn phòng, nơi đỗ xe, có logo, mào xe và công khai giá cước, khống chế niên hạn xe taxi chỉ được 8 năm…Trong khi đó, xe chở khách dùng ứng dụng Uber, Grab không cần bất cứ điều kiện ràng buộc gì và tùy ý gia tăng số lượng, tăng giá vào giờ cao điểm. Như vậy, vô hình trung cơ quan quản lý nhà nước hạn chế hoạt động kinh doanh của taxi nhưng lại buông lỏng với xe Uber, Grab.
Phải đảm bảo công bằng kinh doanh
Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam chia sẻ: Loại hình xe Uber, Grab cần được cấp phù hiệu, phải có logo và phải đăng ký hoạt động kinh doanh vận tải. Nếu thiếu những điều kiện này thì đây phải được coi là hoạt động bất hợp pháp và các cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm này để bảo đảm an toàn giao thông. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cần thanh tra việc nộp thuế của Uber, Grab trong những năm qua.
Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế PGS.TS Ngô Trí Long – Nguyên Viện trưởng Viện quản lý giá (Bộ Tài chính) cho rằng, tạo nên sự cạnh tranh bất bình đẳng giữa taxi công nghệ và taxi truyền thống là do lỗi của cơ chế chứ không phải do Uber, Grab nên phải đổi mới về cơ chế. Theo quan điểm của ông Ngô Trí Long, mặt hàng nào độc quyền thì Nhà nước phải quy định giá trần, cần cạnh tranh thực sự để thoải mái về giá, không ngăn cản, triệt tiêu làm hạn chế sự phát triển cái mới.
Đồng tình quan điểm này, ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đưa ra chính kiến về cách ứng xử với Uber, Grab: “Các đơn vị vận tải phải thay đổi cách quản lý, qua Uber và Grab cho thấy chi phí quản lý của doanh nghiệp taxi quá đắt đỏ. Bình đẳng về thuế phí cũng rất quan trọng, Nhà nước nghiên cứu tạo môi trường kinh doanh bình đẳng cho doanh nghiệp. Ít quốc gia đưa ra quyết định cấm, bởi ứng xử với mô hình kinh doanh mới không phải là từ chối mà làm sao để người dân được hưởng lợi và doanh nghiệp cần phải thay đổi để thích nghi, hội nhập với quốc tế”.
Thực trạng trên cho thấy, mặc dù loại hình giao thông Grab, Uber có nhiều tiện lợi, nhưng hiện nay việc sử dụng vẫn còn khá nhiều bất cập, chưa kể khi sử dụng loại hình này khách hàng phải khai báo một số thông tin cá nhân, số điện thoại của mình, dẫn đến việc có thể bị lợi dụng. Thêm nữa, đại đa số các xe Grab, Uber đều không có phù hiệu hợp đồng, nên rất có thể đã có nhiều xe “dù” hoạt động trà trộn, khiến khách hàng bất an. Do đó, rất cần các cơ quan quản lý, cơ quan chức năng nghiên cứu, xem xét, đưa ra các giải pháp phù hợp, vừa sử dụng được công nghệ mới, bảo đảm an toàn giao thông, an ninh trật tự xã hội, làm tốt mọi nghĩa vụ với nhà nước, lại không ảnh hưởng đến sự phát triển của các loại hình giao thông khác, bảo đảm quyền lợi người dân khi tham gia giao thông./.