Nhìn lại vụ “đầu độc" môi trường của Công ty CP Nicotex Thanh Thái (Thanh Hóa)

Chủ nhật, 22/09/2013 10:58

(ĐCSVN)- Gần một tháng qua, vụ “đầu độc” môi trường của Công ty CP Nicotex Thanh Thái tại Thanh Hoá bị phát giác đã và đang trở thành “tâm điểm” chú ý của dư luận cả nước. Việc làm gây ô nhiễm mô trường, coi thường tính mạng, sức khoẻ người dân của đơn vị này diễn ra đã nhiều năm, nhưng chỉ bị phát hiện bởi người dân với sự tiếp sức của báo chí. Đáng lo ngại hơn, dù vụ việc bước đầu đã được xử lý, nhưng hậu quả nghiêm trọng sẽ còn để lại lâu dài...

"Hành trình" của vụ việc sai phạm nghiêm trọng bị phát giác

Do quá bức xúc trước tình trạng môi trường sống bị đầu độc nghiêm trọng, kéo dài đã nhiều năm nhưng “kêu” mãi không được giải quyết, sáng ngày 25/8, hàng trăm người dân hai xã Cẩm Vân, Cẩm Tâm (huyện miền núi Cẩm Thuỷ) và xã Yên Lâm (Yên định) đã kéo nhau bao vây chiếc xe tải của Công ty CP Nicotex Thanh Thái do nghi ngờ xe chở thuốc trừ sâu hết hạn đi tẩu tán bởi sắp có đoàn kiểm tra về làm việc. Sau khi sự việc bị phát giác, ngày 28/8, các cơ quan chức năng gồm Phòng Cảnh sát Môi trường (Công an Thanh Hoá), Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh, chính quyền huyện Cẩm Thuỷ cùng các hộ dân đã vào cuộc, tiến hành kiểm tra tại Công ty CP Nicotex. Với sự quyết liệt của người dân, từ một vài vật chứng phát hiện ban đầu, qua nhiều ngày đào bới khoảng mười điểm chôn lấp, đã phát hiện nhiều chiếc thùng phi rỉ sét, chứa đầy chất thải độc hại, vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) được chôn giấu dưới lòng đất.

 

 Người dân phát hiện nhiều thùng hóa chất độc hại của Cty Nicotex
Thanh Thái được chôn lấp sơ sài dưới lòng đất
.

Xử lý của cơ quan chức năng

Trước hành vi vi phạm gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng này, ngày 30/8, Công an tỉnh Thanh Hoá đã có văn bản đình chỉ tạm thời hoạt động của Cty CP Nicotex Thanh Thái để điều tra làm rõ vụ việc. Tiếp đó, trên cơ sở báo cáo ban đầu của ngành chức năng, ngày 6/9, UBND tỉnh Thanh Hoá đã có Công văn hoả tốc số 7073/UBND-NN, chỉ đạo Công an tỉnh khẩn trương điều tra, kết luận về sai phạm trong việc chấp hành quy định pháp luật về bảo vệ môi trường của Cty Nicotex Thanh Thái và có hình thức xử lý nghiêm. Đồng thời yêu cầu các ngành chức năng, chính quyền địa phương phối hợp với nhân dân xác định rõ địa điểm, thời gian, khối lượng chôn lấp chất thải độc hại, đánh giá mức độ, phạm vi ô nhiễm. Mặt khác yêu cầu Cty Nicotex Thanh Thái khai báo rõ địa điểm, số lượng, chủng loại hoá chất đã chôn lấp…
 
Do tính chất nghiêm trọng của vụ việc, ngày 10/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã có Công văn yêu cầu UBND tỉnh Thanh Hoá nhanh chóng điều tra, xử lý theo thẩm quyền vụ việc Cty Nocotex Thanh Thái chôn thuốc BVTV độc hại, gây bức xúc trong dư luận nhân dân và báo cáo Thủ tướng trước ngày 20/9/2013.

Trước những chứng cứ không thể chối cãi, để “giảm tội”, Cty Nicotex Thanh Thái đã liên tục có những việc làm mang tính “đối phó”. Rất may, trước sự cảnh giác của người dân, những hành vi này đã bị ngăn chặn kịp thời. Cụ thể, khoảng 21 giờ ngày 8/9, sau khi phát hiện một chiếc xe tải chở máy phát điện chạy vào khu vực Công ty, bà con đã “phục kích” và bắt quả tang chiếc máy nén hơi đang hoạt động, cùng một số hoá chất dạng bột, dạng lỏng được cho là nhằm đưa vào đường ống dẫn đến các bể chứa để làm giảm sự độc hại, sự phát tán mùi của thuốc trừ sâu và thay đổi hiện trường, tang vật. Tiếp đó, đêm ngày 10/9, người dân lại phát hiện bốn người đàn ông trèo tường đột nhập vào Cty Nicotex Thanh Thái, khi thấy động, những người này đã nhanh chóng tẩu thoát cùng một thùng các tông, bỏ lại hiện trường một đôi dép và nhiều chai lọ đựng thuốc BVTV mới được sản xuất. Điều khó hiểu là lực lượng chức năng bảo vệ hiện trường không hề hay biết các vụ đột nhập trên và chỉ có mặt khi nhân dân phát hiện? Trở lại giai đoạn ban đầu của vụ việc, nhiều tấn chất thải độc hại được chôn lấp trong khuôn viên Cty cũng chỉ được phát hiện nhờ sự “tự phát” tìm kiếm, đào bới của người dân.

Trên cơ sở báo cáo của  ngành chức năng, xét mức độ vi phạm nghiêm trọng của Cty Nicotex Thanh Thái, ngày 18/9/2013, ông Nguyễn Đức Quyền, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hoá đã ký Quyết định số 3253/QĐ-XPHC, xử phạt vi phạm hành chính Cty Nicotex Thanh Thái về hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường với các hình thức gồm: phạt tiền (421,150 triệu đồng, thời hạn nộp phạt 10 ngày kể từ khi nhận được Quyết định); buộc Cty tạm đình chỉ kinh doanh và khắc phục hậu quả. Quyết định xử phạt nêu rõ: Cty Nicotex Thanh Thái bị xử phạt do 10 hành vi vi phạm hành chính. Trong đó, có những hành vi nghiêm trọng như: Không có báo cáo đánh giá tác động về những điều chỉnh, thay đổi các nội dung, biện pháp bảo vệ môi trường; vận hành các công trình xử lý môi trường đã bị thay đổi so với các biên pháp bảo vệ đã được phê duyệt; thực hiện không đầy đủ các nội dung trong báo cáo, đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt; thải mùi khó chịu vào môi trường; không chuyển chứng từ chất thải nguy hại cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định; không xây dựng biện pháp phòng ngừa, ứng phó với sự cố môi trường do chất thải nguy hại gây ra; không phân loại chất thải nguy hiểm, để lẫn chất thải nguy hại với chất thải khác; không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật về vận chuyển, bảo quản thuốc và nguyên liệu làm thuốc của phương tiện vận chuyển, kho hàng …

 

 Người dân dựng lán trại để "bám trụ" đề phòng
đơn vị vi phạm tẩu tán tang vật.

Sau Quyết định này, ngày 19/9, UBND tỉnh đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả xử lý vụ việc trên, nêu rõ những vi phạm của Cty Nicotex Thanh Thái trong quá trình sản xuất. Cụ thể, đối với các mẫu thuốc BVTV mà đơn vị này đã chôn lấp, kết quả phân tích đã phát hiện có rất nhiều chỉ tiêu vi phạm quy định, có những chỉ tiêu cao gấp hàng nghìn lần tiêu chuẩn cho phép như sau: đối với mẫu D1 (mẫu đất), có 7/11 chỉ tiêu vi phạm. Trong đó, chất Cypermethrin (thuốc trừ sâu độc nhóm 2), vượt mức cho phép 9.276 lần; chất isoprothiolane (thuốc trừ bệnh độc nhóm 2), vượt mức cho phép 37,8 lần; chất petacyperthrin vượt cho phép 7.710 lần; chất fenoucard vượt 60 lần so với quy định… Trên cơ sở kết quả kiểm nghiệm mẫu vật trên, căn cứ khoản 1, điều 9 Thông tư 04/2012/TT-BTNMT ngày 8/5/2012 của Bộ Tài nguyên - Môi trường, UBND tỉnh Thanh Hoá kết luận Cty CP Nicotex Thanh Thái là cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Bài học về sự quản lý và hậu quả lâu dài của vụ việc…

Như vậy, với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành chức năng, vụ việc gây ô nhiễm môi trường của Cty CP Nicotex Thanh Thái đã bước đầu được làm rõ và có sự chỉ đạo xử lý nghiêm. Tuy nhiên, vấn để mà dư luận đang quan tâm vụ việc kéo dài đã nhiều năm, tại sao các cơ quan chức năng không phát hiện ra, mặc dù nhân dân đã nhiều lần cảnh báo và kiến nghị? Như vậy có thể thấy rõ, trước hết, các cơ quan quản lý, nhất là cơ quan quản lý về môi trường của địa phương đã hoạt động thiếu hiệu quả. Vấn đề quản lý nhà nước về môi trường của địa phương còn có sự lỏng lẻo, thiếu kiểm tra thường xuyên, sâu sát. Cạnh đó việc tiếp nhận và xử lý thông tin, kiến nghị và khiếu nại của người dân, chính quyền và cơ quan chức năng địa phương chưa thực hiện một cách nghiêm túc, kịp thời theo đúng quy định đã đề ra. Đây là những vấn đề bất cập cần được nhanh chóng khắc phục trong thời gian tới.

Quan trọng hơn nữa là hậu quả mà người dân trong khu vực bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm đã và đang phải gánh chịu sẽ được xử lý như thế nào? Theo phản ánh của nhân dân cùng cán bộ UBND, MTTQ hai xã Cẩm Vân, Cẩm Tâm, qua 15 năm sống trong môi trường bị đầu độc, đã có hàng trăm người dân trong vùng mắc các chứng bệnh về hô hấp, ung thư.. nhiều người đã chết vì các căn bệnh trên, trong đó, có nhiều người tuổi đời còn trẻ. Đau xót hơn, có những gia đình sinh con bị tật nguyền, dị dạng, nhiều cháu ra đi khi đang còn thơ ấu. Ngoài nỗi đau “nhìn thấy” này, đáng lo ngại hơn là tình trạng ô nhiễm về đất và nguồn nước do sự phát tán, xâm nhập của các loại thuốc BVTV nguy hại trong quá trình chôn lấp sẽ còn gây tác động lâu dài, huỷ hoại môi trường sống của người dân ở đây qua nhiều thế hệ. Được biết, hiện nay người dân các xã Cẩm Tâm, Cẩm Vân và Yên Lâm đã thu thập hàng nghìn chữ ký để khởi kiện Cty CP Nicotex Thanh Thái ra toà đòi bồi thường thiệt hại...

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về tiến trình xử lý vụ vi phạm nghiêm trọng tại Cty CP Nicotex Thanh Thái.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Ý kiến bình luận
Họ và tên
Email
Lời bình

/

Xác thực