(ĐCSVN) - Thời gian qua, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam đã có các bài viết phản ánh về vụ kiện đòi nhà sai pháp luật tại số 1A phố Huế, Hà Nội. Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng cũng đã có ý kiến chỉ đạo kiểm tra lại, nếu việc trả nhà không đúng quy định thì phải thu hồi.
Trở lại đầu đuôi sự việc, từ những năm 1960, gia đình Giáo sư - họa sỹ Lê Thanh và một số gia đình khác đã thuê nhà tại nhà số 1A phố Huế, là nhà thuộc diện Nhà nước quản lý để ở từ đó cho tới nay. Ngày 1-8-2005, ông Nguyễn Chí Dũng khởi kiện đòi nhà của gia đình ông Lê Thanh. Sau đó Toà án Nhân dân quận Hoàn Kiếm (xử sơ thẩm) và TAND Thành phố Hà Nội (xử phúc thẩm) dựa vào quyết định 234/QĐ-VX của UBHC thành phố Hà Nội ký ngày 28/11/1973 về việc trả nhà số 1A phố Huế cho tư nhân, tuyên buộc gia đình ông Thanh trả lại toàn bộ diện tích đang sử dụng tại số 1 phố Huế cho ông Dũng.
Trước bản án phi lý trên, gia đình ông Thanh đã kháng cáo. Bởi gia đình ông không hề có quan hệ về nhà cửa với ông Dũng. Đặc biệt, ông Dũng đã khai không đúng về diện tích, thấp hơn mức khởi điểm phải cải tạo để “lách luật”. Chính vì vậy mà thành phố đã ký quyết định trả nhà cho ông Dũng.
Thời gian năm 1985, ông Dũng cũng đã dựa vào quyết định trả nhà trên để kiện đòi nhà của bà Phạm Thị Nền, một hộ gia đình cũng thường trú tại số 1 phố Huế từ năm 1960. Hai cấp tòa trên cũng đã xử trả lại nhà cho ông Dũng. Nhưng ngày 20-2-1992, Phó Viện trưởng Viện KSNDTC Lê Thanh Đạo đã ra Kháng nghị số 20/KH-V, đề nghị bác yêu cầu đòi nhà của ông Dũng vì việc đòi nhà của ông Dũng có nhiều bất minh, quyết định trả nhà là không đúng pháp luật. Toà Giám đốc thẩm đã ra bản án số 143/GĐT huỷ án phúc thẩm của TAND Thành phố Hà Nội và bác đơn đòi nhà của ông Dũng.
Về việc đòi nhà của ông Lê Thanh, ngày 22-4-2008, Viện KSNDTC đã có Quyết định số 44/QĐ-KHGĐT-V5, nêu rõ: “Quyết định 234/QĐ-VX không còn hiệu lực pháp lý để tiếp tục thực hiện”. Đồng thời chỉ rõ 2 cấp tòa án sơ thẩm và phúc thẩm Hà Nội đã áp dụng không đúng các văn bản, nghị quyết và chỉ thị của Nhà nước trong việc xử án. Vì vậy, đề nghị Tòa án dân sự TANDTC xét xử giám đốc thẩm, hủy bản án dân sự sơ thẩm số 19-2006/DSST ngày 16-8-2006 của Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm và bản án phúc thẩm số 44/2007/DSPT ngày 08/02/2007 của TAND tp Hà Nội. Giao vụ kiện cho UBND Thành phố Hà Nội căn cứ các chính sách pháp luật về nhà đất của Đảng và Nhà nước qua các thời kỳ cách mạng để xem xét, giải quyết bảo đảm quyền lợi của Nhà nước và công dân.
Đặc biệt, Ngày 17-12- 2007, Văn phòng Chính phủ đã có công văn số 7293/VPSP –VII gửi BXD, Bộ Tư pháp và UBND thành phố Hà Nội, nhấn mạnh: Về vụ việc trên, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng có ý kiến như sau: "Giao UBND thành phố Hà Nội kiểm tra lại, nếu việc trả nhà tại số 1A phố Huế không đúng quy định về cải tạo nhà cho thuê thì phải thu hồi. Giao Bộ trưởng Bộ Tư pháp làm việc với Chánh án TANDTC, Viện trưởng Viện Kiểm sát NDTC, để xem xét và xử lý vụ việc đúng pháp luật".
Tiếp đó, ngày 28/10/2009, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng lại có văn bản số 2047/TTg, gửi đồng chí Chánh án Tòa án NDTC Trương Hòa Bình, nhấn mạnh: "Đề nghị Tòa án NDTC sớm xét xử vụ việc nhà 1A phố Huế theo quy định của pháp luật."
Tại bản án Giám đốc thẩm số 173/2010/DS-GĐT ngày 26/4/2010, đã kết luận: "Quyết định: Hủy bản án dân sự phúc thẩm số 44/2007/DSST ngày 08/02/2007 của TAND Thành phố Hà Nội và hủy bản án dân sự sơ thẩm số 19/2006/DSST ngày 11, 16/8/2006 của TAND Quận Hoàn Kiếm về vụ án "Đòi nhà cho thuê" giữa ông Nguyễn Chí Dũng (nguyên đơn) và ông Lê Thanh (bị đơn). Giao hồ sơ vụ án cho TAND quận Hoàn Kiếm giải quyết lại theo quy định của pháp luật."
Đồng thời, bản án Giám đốc thẩm trên cũng nhấn mạnh: "Cần kiến nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét lại Quyết định số 234/QĐ-VX của UBHC thành phố Hà Nội ký ngày 28/11/1973, và khi có quyết định hành chính mới, sẽ có căn cứ để Tòa án giải quyết lại vụ án".
Như vậy có thể thấy rõ ràng, Quyết định số 234/QĐ-VX của UBHC thành phố Hà Nội ký ngày 28/11/1973 đã không có căn cứ pháp luật, lại không còn hiệu lực pháp lý để tiếp tục thực hiện. Nhà số 1A phố Huế là nhà do Nhà nước quản lý, gia đình Giáo sư-họa sỹ Lê Thanh gồm mấy thế hệ, đã ở đây từ những năm 1960, đã xây dựng nhà ở và đóng thuế đầy đủ cho Nhà nước. Theo luật định họ phải được Nhà nước hợp thức hóa và công nhận quyền sở hữu về nhà ở theo Nghị định 61/CP và theo Luật đất đai năm 2003.
Tuy nhiên cho đến nay vụ việc vẫn chưa được các cơ quan chức năng xử lý dứt điểm, gây khó khăn trong cuộc sống và bức xúc về tinh thần cho gia đình Giáo sư - họa sỹ Lê Thanh. Đề nghị các cơ quan chức năng cần nhanh chóng xử lý dứt điểm vụ việc, trả lại quyền lợi cư trú chính đáng cho các hộ dân tại nhà số 1A phố Huế, trong đó có gia đình Giáo sư -Họa sỹ Lê Thanh, một cán bộ đã có nhiều đóng góp đáng ghi nhận cho lĩnh vực văn hóa-nghệ thuật của nước nhà.