Đề xuất sửa mức hưởng lương hưu cho người lao động

Ảnh minh họa: An Nhiên

Về vấn đề này, Bộ lao động Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) cho biết, Luật bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014 được xây dựng trong bối cảnh Việt nam đang trải qua thời kỳ cơ cấu dân số vàng. Tỷ lệ gia tăng người hưởng lương hưu cao hơn tỷ lệ tăng trưởng số người tham gia BHXH. Tuổi thọ bình quân của dân số gia tăng chóng mặt, dẫn đến thời gian hưởng lương hưu bình quân kéo dài hơn so với trước đây. Tỷ lệ giữ mức lương hưu được hưởng và mức tiền lương bình quân đóng BHXH của người lao động được đánh giá là cao hơn nhiều so với các nước có mức đóng tương tự. Từ đó dẫn đến quỹ BHXH có thể mất cân đối trong tương lai gần.

Vì vậy, một trong những mục tiêu đặt ra khi sửa đổi Luật BHXH năm 2006 là cần có những điều chỉnh về chính sách để đảm bảo cân đối quỹ hưu trí và tử tuất trong dài hạn theo hướng hoặc là tăng mức đóng hoặc là giảm mức hưởng. Việc tăng tỷ lệ  đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đã được điều chỉnh trong giai đoạn từ 2010-2014 theo quy định của Luật BHXH 2016 và được đánh giá là tới ngưỡng để doanh nghiệp có thể thực hiện, khó có thể tăng thêm.

Do vậy, để đảm bảo khả năng cân đối quỹ BHXH cần xem xét điều chỉnh tỷ lệ hưởng lương hưu cho phù hợp  với nguyên tắc đóng –hưởng.. Tuy nhiên việc điều chỉnh giảm tỷ lệ hưởng lương huu tối đa từ 75% xuống khoảng 50%-55% như mức khuyến nghị của các tổ chức thế giới là khó.Vì vậy, Luật BHXH năm 2014 được Quốc hội thông qua theo hướng duy trì tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa 75%. Tuy nhiên cần kéo dài thời gian đóng góp  để đạt tỷ lệ này thêm 5 năm đối với cả nam và nữ.

Cụ thể theo quy định của Luật BHXH năm 2014 thì từ năm 2018 số năm đóng BHXH để đạt tỷ lệ hưởng lương hưu 75% của lao động nam là 31 năm đối với người nghỉ hưu trong năm 2018, 32 năm đối với người nghỉ hưu năm 2019, 33 năm trong năm 2021, 35 năm đối với người nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi. Riêng đối với lao động nữ thì từ năm 2018 trở đi, thời gian đóng BHXH để đạt tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa là 30 năm.

Tuy nhiên, hạn chế trong quy định của Luật BHXH năm 2014 là đối với nam thì việc điều chỉnh được thực hiện theo lộ trình nhưng đối với nữ thì không nên tạo sự chêch lệch lớn giữa mức lương hưu của lao động nữ có cùng thời gian đóng BHXH nghỉ hưu trước và sau thời điểm ngày 1/1/2018.

Về vấn đề này Bộ LĐTB&XH đã chủ động tổ chức nghiên cứu, đánh giá tác động của quy định này, đề xuất phương án báo cáo với Chính phủ ngày ngày 21/11/2017, Chính phủ đã có Báo cáo số 548/BC-CP báo cáo Quốc hội về xử lý chêch lệch giữa mức lương hưu đối với người nghỉ hưu trước và sau thời điểm 1/1/2018 theo quy định của Luật BHXH năm 2014./.