Giao Chính phủ quy định việc xác định giá trị vốn đầu tư

Đại biểu Lê Thu Hà - Lào Cai. (Ảnh: Văn Kiên)

Theo đại biểu Lê Thu Hà, vốn đầu tư và giá trị đầu tư thực tế của dự án là một vấn đề quan trọng cần được quy định rõ bởi nó liên quan trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ của nhà đầu tư với Nhà nước thông qua các nghĩa vụ tài chính như: Ưu đãi miễn, giảm thuế, khấu hao, phí bảo lãnh đặt cọc khi thuê đất. Đây là những vấn đề hết sức quan trọng trong quản lý đầu tư và theo đó là công tác quản lý thuế, đặc biệt, để khắc phục các vấn đề về chuyển giá, chuyển lợi nhuận để trốn thuế.

Dự thảo lần này mặc dù đã được chỉnh sửa, song chủ yếu mới tập trung quy định về giá trị đầu tư liên quan đến máy móc, thiết bị và dây chuyền công nghệ theo hướng là nhà đầu tư tự xác minh giá trị đầu tư, trong trường hợp cần thiết thì cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền sẽ yêu cầu giám định độc lập đối với giá trị vốn đầu tư, chất lượng máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Tuy nhiên, dự án Luật định nghĩa “vốn đầu tư bao gồm tiền và các tài sản khác theo quy định của pháp luật về dân sự”. Như vậy, tài sản của một dự án đầu tư không chỉ bao gồm các tài sản hữu hình như máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đi kèm thiết bị, mà còn bao gồm những tài sản quan trọng và giá trị lớn khác như bất động sản đất đai và đặc biệt là các tài sản vô hình như quyền sở hữu trí tuệ, quyền chuyển nhượng.

“Như vậy, dự thảo luật vẫn còn để lại một khoảng trống chưa đề cập đến, liên quan đến các tài sản đầu tư không phải là máy móc, thiết bị và dây chuyền và như vậy chưa bao quát được toàn bộ các giá trị đầu vào của một dự án đầu tư như đất đai và các tài sản vô hình khác. Vì vậy, tôi đề nghị bổ sung một khoản tại Điều 15 giao Chính phủ hướng dẫn và quy định cụ thể về việc xác định giá trị vốn đầu tư để làm căn cứ hưởng ưu đãi phục vụ mục tiêu quản lý đầu tư và quản lý thuế. Quy định này sẽ góp phần tăng tính minh bạch, bình đẳng trong việc cấp ưu đãi đầu tư”, đại biểu cho biết.

Ngoài ra, đại biểu Lê Thu Hà cũng cho rằng, liên quan đến vấn đề này cũng cần quy định việc các doanh nghiệp trong thời gian hưởng ưu đãi miễn thuế thu nhập doanh nghiệp vẫn phải nộp tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp cho cơ quan thuế. Quy định này sẽ giúp cơ quan thuế tiếp cận thông tin về kết quả hoạt động của doanh nghiệp để tiến hành xác minh khi cần thiết, tránh tình trạng như hiện nay, các doanh nghiệp trong giai đoạn được miễn thuế không phải nộp tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp và không có sự quản lý cần thiết nhằm bảo đảm đối tượng hưởng ưu đãi thuế thực sự thực hiện các hoạt động đầu tư như cam kết.

Đại biểu đề nghị bổ sung nội dung sau: “Trong thời gian được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp thực hiện kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp như các đối tượng không được hưởng ưu đãi khác để cung cấp các thông tin cần thiết phục vụ mục tiêu quản lý”; bổ sung nội dung “Chính phủ quy định chi tiết điều này và cách thức xác định giá trị vốn đầu tư thực tế làm căn cứ áp dụng ưu đãi”.

Về vấn đề ưu đãi đầu tư, đại biểu nếu rõ: Dự thảo luật quy định ưu đãi đầu tư theo hướng áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp được miễn, giảm có thời hạn hoặc cả đời dự án, các ưu đãi được áp dụng cho cả dự án đầu tư mới và dự án đầu tư mở rộng. Như vậy với một công ty có thể đồng thời có nhiều dự án hoặc cấu phần với các mức thuế suất thuế thu nhập được ưu đãi khác nhau. Đây chính là cơ sở để khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện chuyển giá, chuyển lợi nhuận từ dự án cấu phần đầu tư có mức thuế suất cao sang dự án cấu phần đầu tư có mức thuế suất thấp để trốn thuế. Việc chuyển giá, trốn thuế lại càng dễ dàng hơn khi luật cũng không có những quy định về việc xác định giá trị vốn đầu tư ban đầu của doanh nghiệp.

Đặc biệt dự thảo luật đã đưa thêm quy định về ưu đãi đặc biệt tại khoản 3 Điều 20 với mức ưu đãi rất lớn, tối đa thêm 50% so với các mức ưu đãi cao nhất trong Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành và tiêu chí cơ bản để được hưởng ưu đãi đặc biệt là căn cứ trên tổng mức vốn đầu tư. “Tôi đề nghị Ban soạn thảo giải trình thêm về cơ sở thực tiễn và sự cần thiết phải áp dụng những ưu đãi đặc biệt này” đại biểu đề xuất./.