Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc toàn văn bài phát biểu.
“Kính thưa đồng chí Tổng Bí thư
Kính thư đồng chí Tố Hữu
Thưa các đồng chí!
Các chiến sĩ lớp nước chúng tôi - những người nay đã gần đất xa trời - được hân hạnh mời tham dự buổi lễ kỷ niệm trọng thể Ngày truyền thống của nền giáo dục cách mạng vẻ vang của Đảng ta, chúng tôi chân thành tỏ lời biết ơn.
Sự nghiệp quan trọng này được gọi là công tác tư tưởng là công tác giải phóng, nâng cao tầm vóc trí tuệ con người, chủ thể của lịch sử. Truyền thống công tác tư tưởng, một phần truyền thống của Đảng, dân tộc, và nhân dân đã hình thành trong quá trình đấu tranh cách mạng vô cùng gian khổ, song cực kỳ oanh liệt của toàn dân, toàn quân ta do Đảng ta lãnh đạo, giáo dục gần trọn thế kỷ thứ XX này. Di sản của nền giáo dục cách mạng của ta thật là phong phú, có sức sống lâu bền. Nó là điểm tựa vững chắc cho sự phát triển lâu dài của công tác tư tưởng của Đảng ta, sự nghiệp nâng cao trí tuệ Việt Nam từ nền tảng khoa học, phương pháp tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng tư duy khoa học là cách mạng của người Việt Nam chúng ta, tức là bồi dưỡng nguồn lực quan trọng hàng đầu của sự nghiệp phát triển đất nước, xã hội ta trong thời đại mới.
Người sáng lập, người thầy đầu tiên, cao nhất, bậc chí tôn, chí kính của nền giáo dục cách mạng, công tác tư tưởng - bao quát mọi loại hình của chúng ta là Bác Hồ vĩ đại, người lãnh đạo, giáo dục toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong cuộc chiến đấu lâu dài, giải phóng đất nước và xã hội. Là công tác cách mạng quan trọng hàng đầu, cho nên từ năm 1925 đến nay, những người lãnh đạo Đảng ta đều thường xuyên chỉ đạo và chính mình tham gia công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng những người cộng sản biết làm công tác này. Công tác tư tưởng có sức mạnh to lớn vì nó thường xuyên gắn hơn với đường lối, chính sách, tổ chức, gắn liền với thực tiễn và quần chúng; nó cũng chủ động góp phần chuẩn bị, bổ sung, hoàn thiện chính sách. Phong cách công tác tư tưởng của Bác Hồ là một tấm gương lớn đối với những người làm công tác tư tưởng chúng ta. Người truyền bá tư tưởng cách mạng và khoa học của Mác, Ănghen, Lênin một cách khoa học, nghĩa là chứng minh hệ tư tưởng mácxít bằng phương pháp mácxít, trình bày những thành tựu sáng tạo của Đảng và Nhà nước ta do Người đứng đầu. Trong toàn bộ các bài viết, bài nói của Người, chúng ta không hề bắt gặp một bài giảng sách nào. Một lời nói, một bài viết của Người đều xuất phát từ thực tiễn, và nêu ra giải pháp. Tất cả đều thấm nhuần tư tưởng mácxít - lêninít đã được Việt Nam hoá một cách sinh động. Người lại nêu cao tấm gương nói và làm đi đôi với nhau, suốt đời sống cuộc sống xứng đáng của người cách mạng. Những người đi tiên phong trong cuộc đấu tranh giải phóng xã hội, xây dựng cuộc sống mới, con người mới.
Nhờ có một nền giáo dục như vậy, Đảng ta đã khai sáng hàng triệu người lao động lúc đầu mù chữ và cả những người có trình độ học vấn cao, tập hợp lại thành những đội quân cách mạng hùng hậu giàu trí tuệ, tinh thần năng động, sáng tạo; những người lãnh đạo, những tướng lĩnh tài năng. Khi thời cơ đến, nhất tề nổi dậy đánh đổ cường quyền, rồi quyết đọ sức với những đội quân xâm lược của các cường quốc khổng lồ và đánh thắng chúng, làm cho thiên hạ nhiều phen bất ngờ vì người ta thường cho rằng, trứng không chọi nổi đá. Song ở đây, trứng đã được luyện thành kim cương bằng việc nâng cao trí tuệ, phẩm giá, lẽ sống của con người.
Vấn đề then chốt công tác tư tưởng của ta là giải phóng tư tưởng con người để con người tự giác giải phóng mình, đất nước, xã hội. Đó là một nền giáo dục dân chủ, khoa học cách mạng, năng động, sáng tạo, kịp thời thay đổi tư tưởng chỉ đạo chiến lược chính trị, quân sự, đổi mới tư tưởng, tổ chức, dự báo thời cơ, chuẩn bị mở ra những bước ngoặt lớn của cách mạng, nhiều lần chuyển thoái trào thành cao trào, chuyển bại thành thắng.
Lý luận chỉ trở thành vô địch khi nó khái quát đúng quá trình vận động cụ thể trong không gian, thời gian cụ thể và cải tạo nó. Thành tựu lý luận của ta là vô giá vì hiệu quả của nó rất to lớn đối với việc nâng cao tầm vóc con người và cả một dân tộc.
Thưa các đồng chí,
Xin cho phép chúng tôi bày tỏ lòng tin đối với các lớp đồng chí đang làm việc và các thế hệ tương lai sẽ vượt xa các lớp trước, hoàn thành xuất sắc những nhiệm vụ mới trong giai đoạn lịch sử mới, thuận lợi nhiều, song khó khăn cũng không ít. Nước nhà phải vươn lên một tầm cao mới, đi vào một kỷ nguyên mới của lịch sử nhân loại. Lòng trung thành với cách mạng là bất chấp thời thế biến đổi, vẫn kiên trì mục đích, đồng thời, lại phải tuỳ cơ ứng biến, kịp thời thay đổi biện pháp, phương pháp, vận dụng linh hoạt chiến lược, sách lược cách mạng. Chúng tôi nhận thấy rằng trong công tác của chúng ta, hình như chưa đủ linh hoạt, thích nghi, tìm giải pháp mới cho tình hình mới như Đảng ta vẫn từng làm. Đâu đó, còn có hiện tượng dị ứng với cái mới. Cũng có hiện tượng xa rời truyền thống quý báu: giáo dục khoa học bằng phương pháp không khoa học, thiếu sự khuyến khích mạnh mẽ độc lập tư duy, tự do tư tưởng. Nếu chúng ta hiểu rằng, công tác tuyên truyền, giáo dục đời này qua đời khác vẫn có thể giữ nguyên nếp cũ thì e rằng, hiệu quả không thể nào cao được. Trong quá trình đổi mới toàn diện, chúng ta phải bắt đầu từ đâu? Phải chăng là đổi mới tư duy lý luận?
Chúc sự nghiệp cao cả của chúng ta luôn luôn ở vị trí tiên phong”.
Theo: 70 năm công tác tư tưởng - văn hóa của Đảng – Truyền thống vẻ vang, trách nhiệm to lớn, NXB Chính trị quốc gia, tr.74-78