Theo số liệu thống kê của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Bến Tre, tính đến ngày 30/6/2017, số trường hợp nhiễm HIV được phát hiện trên toàn tỉnh là 2.467 người, số người chuyển sang AIDS là 1.521 và tử vong 935 người. Hiện số trường hợp nhiễm HIV còn sống là 1.532.
Bệnh nhân nhiễm HIV đến khám và lấy thuốc điều trị ARV tại Trung tâm Phòng, chống
HIV/AIDS tỉnh Bến Tre. Ảnh: Đỗ Thoa
Địa phương có số người nhiễm HIV cao nhất vẫn là thành phố Bến Tre với 616 người (chiếm 25% số nhiễm HIV trong toàn tỉnh), kế đến là huyện Châu Thành: 471 người (chiếm 19,1%), huyện Mỏ Cày Nam: 332 người (chiếm 13,5%), huyện Giồng Trôm: 229 người (chiếm 9,3%), huyện Ba Tri: 210 người (chiếm 8,5%), huyện Mỏ Cày Bắc: 187 người (chiếm 7,6%), huyện Bình Đại: 169 người (chiếm 6,8%), huyện Chợ Lách: 139 người (chiếm 5,6%) và thấp nhất là huyện Thạnh Phú: 114 người (chiếm 4,6%).
Về địa bàn phân bố dịch, theo Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Bến Tre, đến thời điểm ngày cuối tháng 6/2017, tất cả 9 huyện/thành phố tỉnh Bến Tre đều có người nhiễm HIV. Trong số 164 phường/xã ở tỉnh thì chỉ còn 3 phường/xã chưa có người mắc, tức là tỉ lệ phường/xã có người mắc HIV/AIDS chiếm tới 98,2%. Trong số các trường hợp mắc HIV, nam giới chiếm đa số và vẫn tập trung ở độ tuổi 15 - 49 tuổi, chiếm 97%.
Trong chuyến thực tế ở Bến Tre, trao đổi với phóng viên, bà Lê Thị Kim Thoa - Giám đốc Trung tâm phòng HIV/AIDS tỉnh Bến Tre cho biết: Trong khi ở phía Bắc, việc lây truyền HIV chủ yếu qua máu, thì ở Bến Tre việc lây truyền lại chủ yếu qua đường tình dục, chiếm tới 85%. Vì thế, việc kiểm soát lây nhiễm HIV rất khó khăn.
Đáng lưu ý, chỉ từ đầu 2017 đến nay, thông qua giám sát phát hiện, Bến Tre đã phát hiện thêm 96 người nhiễm HIV, trong đó, 65 trường hợp phát hiện mới, 31 trường hợp nhiễm từ các năm trước và từ các phòng khám ngoại trú ở các tỉnh khác chuyển về, 16 trường hợp ngoài tỉnh. Nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) có chiều hướng gia tăng đang trở thành mối lo rất lớn của Bến Tre trong khi hiện mới quản lý được khoảng 600 người. Số người diện MSM thường thích quan hệ tình dục với nhau, quan hệ với nhiều bạn tình, song chủ quan không sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục. Do đó, nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS trong nhóm này là rất lớn.
Theo bác sĩ Lê Thị Kim Thoa, công tác phòng chống HIV/AIDS ở Bến Tre cũng đang có nhiều nan giải, khi một số địa phương vẫn còn sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế trong công tác phòng chống HIV/AIDS, thì Bến Tre đang phải “tự lực” vì không còn nguồn hỗ trợ. Điều này có thể được chứng thực qua con số gần 25% người mắc HIV ở Bến Tre là phụ nữ, trong đó hầu hết các chị mắc HIV đều sống ở vùng nông thôn xa xôi, không phải là gái mại dâm, không tiêm chích, mà họ mắc bệnh do lây từ người chồng. Rất nhiều phụ nữ bị nhiễm HIV cũng không biết cho đến lúc sinh con, được xét nghiệm máu mới biết.
Tích lũy đến ngày 30/6/2017, toàn tỉnh Bến Tre đã phát hiện 155 ca phụ nữ mang thai nhiễm HIV, tập trung nhiều nhất ở huyện Châu Thành 34 ca, Mỏ Cày Bắc 22 ca, Bình Đại 21 ca, TP Bến Tre 17 ca… Nhiều phụ nữ mang thai nhiễm HIV còn rất trẻ, có tới hơn 7% ở độ tuổi từ 15 - 19; 20 - 29 tuổi chiếm 63,9%.
Trước tình hình trên, Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh Bến Tre đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể trong việc phòng chống HIV/AIDS và có nhiều mô hình can thiệp toàn diện.
Bến Tre có 3 đồn biên phòng ở ven biển là đồn Biên phòng Cửa Đại, Hàm Luông, Cổ Chiên. Các đồn này hiện quản lý tuyến biên giới biển dài 65 km với trên 4.000 phương tiện đánh bắt, trong đó có hơn 1.500 phương tiện đánh bắt xa bờ. Do vậy, Trung tâm phòng HIV/AIDS của tỉnh đã phối hợp với bộ đội biên phòng ở các đồn này để truyền thông cho bộ đội và nhân dân khu vực biên giới biển, vùng sâu, vùng xa về cách phòng, chống HIV/AIDS. Khi tàu thuyền ra khơi, bộ đội biên phòng cũng tổ chức truyền thông và phát bao cao su cho người dân trước khi họ đi biển.
Cùng với đó, Trung tâm cũng phối hợp với Ban chỉ huy Quân sự lấy mẫu máu xét nghiệm HIV và ma túy cho 1.963 thanh niên nhập ngũ tại 9 huyện/thành phố năm 2017. Kết quả lấy mẫu xét nghiệm: có 07 trường hợp dương tính HIV; dương tính ma túy 27 trường hợp trong đó 21 trường hợp dương tính ma túy tổng hợp.
Trung tâm còn lấy mẫu xét nghiệm cho các trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt đang được nuôi dưỡng tại một số ngôi chùa và chưa phát hiện trường hợp nào ở chùa nhiễm HIV.
Điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS
Bến Tre để giảm lây nhiễm HIV. Ảnh: Đỗ Thoa
Về chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, tính đến nay, đã có 464 bệnh nhân được khởi liều điều trị, 287 người bệnh nhân đang điều trị, đạt 86,9% so với kế hoạch.
Mặc dù công tác phòng chống HIV/AIDS ở Bến Tre nhận được sự đồng thuận, phối hợp tốt giữa các cấp, ban ngành đoàn thể... song công tác này vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn bởi tệ nạn mại dâm, mua bán và sử dụng ma túy trên địa bàn tỉnh ngày càng diễn biến phức tạp, khó quản lý, kiểm soát và tiếp cận, đã tác động đến nguy cơ lây truyền HIV trong cộng đồng ngày càng cao.
Cùng với đó, ma túy tổng hợp gia tăng nhiều trong khi kiểm soát HIV ở nhóm đối tượng này rất khó. Kinh phí hỗ trợ lương cho các đồng đẳng viên còn thấp, khó khăn cho việc tuyển chọn và hoạt động của đồng đẳng viên. Tỷ lệ bệnh nhân AIDS mua BHYT còn thấp với tâm lý sợ lộ thông tin khi chuyển tuyến từ huyện lên tỉnh và cán bộ y tế không tiếp cận được với số không ở địa phương.../.