Thông tin trên được Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Chu Ngọc Anh cho biết tại “Diễn đàn phát triển hạ tầng đo lường quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, do Bộ KH&CN tổ chức ngày 19/4, tại Quảng Ninh.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh phát biểu tại diễn đàn. (Ảnh: Trần Hồng)
Tại diễn đàn, Bộ trưởng Bộ KH&CN cho biết, đo lường là một lĩnh vực khoa học - kỹ thuật chính xác, là hoạt động không thể thiếu, có vai trò quan trọng đối với đời sống kinh tế - xã hội, sản xuất kinh doanh, nghiên cứu khoa học, an ninh và quốc phòng. Điều này đã trở thành chuẩn mực quốc tế và ở Việt Nam được khẳng định tại Sắc lệnh số 8/SL của Chủ tịch Hồ Chí Minh ký năm 1950. Đo lường thống nhất và chính xác góp phần đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mọi tổ chức, cá nhân trong các giao dịch kinh tế, dân sự; sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, vật tư, năng lượng. Đồng thời, đảm bảo an toàn, bảo vệ sức khoẻ và môi trường; thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước và là công cụ đắc lực góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế.
Thực hiện chức năng quản lý nhà nước thời gian qua, Bộ KH&CN đã hoàn thiện Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đo lường. Đây là cơ sở pháp lý và kỹ thuật để thực hiện kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp tham gia thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, hệ thống các cơ quan nhà nước về đo lường có thẩm quyền đã được kiện toàn từ Trung ương đến địa phương. Hệ thống các tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường trên địa bàn cả nước đã được xác lập và phát triển với hơn 350 tổ chức được cấp giấy chứng nhận, trên 3.000 kiểm định viên đã và đang kiểm định khoảng 32 triệu phương tiện đo thuộc Danh mục phương tiện đo nhóm 2 bắt buộc phải kiểm định, hiệu chuẩn trên phạm vi cả nước. Những số liệu nêu trên minh chứng cho tầm quan trọng cũng như tiềm lực đã có của lĩnh vực Đo lường đối với đời sống kinh tế - xã hội của Việt Nam.
“Mặc dù đã đạt được những bước tiến quan trọng trong lĩnh vực đo lường trong những năm qua nhưng chúng ta vẫn phải nhận thức hạ tầng đo lường quốc gia của Việt Nam vẫn chỉ ở mức trung bình của khu vực ASEAN; chưa bắt kịp xu thế thế giới là phát triển hạ tầng đo lường quốc gia như là một công cụ mạnh để tăng cường sức cạnh tranh của doanh nghiệp và nền kinh tế; chưa đáp ứng được những yêu cầu cao của một số lĩnh vực sản xuất, kinh doanh mới, quan trong như công nghiệp hỗ trợ, cơ khí chế tạo, điện tử viễn thông, trang thiết bị y tế công nghệ cao”, Bộ trưởng cho biết.
Theo báo cáo của Bộ KH&CN, hiện hệ thống các tổ chức cung cấp dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường hiện nay mới chỉ đáp ứng khoảng 70-75% yêu cầu kiểm định; một số lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp chưa chủ động xây dựng và triển khai thực hiện hệ thống các hoạt động tự bảo đảm đo lường cho chính hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình. Năng lực sản xuất phương tiện đo, chuẩn đo lường ở trong nước còn rất hạn chế (chỉ chiếm khoảng 15% tổng số phương tiện đo, chuẩn đo lường đang sử dụng tại Việt Nam),…
Để cải thiện tình hình trên, Bộ KH&CN đã và đang tập trung cải tiến, nâng cao chất lượng, năng lực đối với các công cụ quản lý nhà nước hữu hiệu phục vụ doanh nghiệp như là tiểu chuẩn đo lường chất lượng; sở hữu trí tuệ; công nghệ và đổi mới sáng tạo,… để phù hợp với điều kiện phát triển trong nước và tương thích với chuẩn mực quốc tế, trong đó chú trọng đến lĩnh vực đo lường.
Theo Bộ KH&CN, như là một giải pháp khắc phục những bất cập nêu trên, ngày 10/8/2018 Bộ KH&CN đã tham mưu, trình Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 996/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Tăng cường, đổi mới hoạt động đo lường hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” (Đề án 996).
Nhiệm vụ chính của Đề án 996 là hướng tới mục tiêu phát triển hạ tầng đo lường quốc gia theo hướng đồng bộ, hiện đại, đáp ứng hội nhập quốc tế và nhu cầu đảm bảo đo lường chính xác cho hoạt động của doanh nghiệp, phù hợp điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam, phù hợp với quy hoạch phát triển bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp; tập trung hỗ trợ doanh nghiệp trong một số ngành, lĩnh vực ưu tiên; xây dựng và triển khai hiệu quả Chương trình bảo đảm đo lường tại doanh nghiệp; tăng cường hoạt động đo lường gắn chặt với hoạt động doanh nghiệp.
Tại diễn đàn, các chuyên gia, nhà khoa học chia sẻ, bàn luận về những nội dung liên quan đến các chính sách tạo thuận lợi hoạt động đo lường hỗ trợ doanh nghiệp; tăng cường phát triển hạ tầng đo lường quốc gia; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về đo lường; triển khai công tác hỗ trợ doanh nghiệp đảm bảo chất lượng sản phẩm hàng hóa../.