Hội nghị tổng kết năm học 2016 – 2017 và triển khai nhiệm vụ năm học 2017 – 2018 cấp Tiểu học
Ảnh: Bá Hải
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đánh giá cao thành tích trong năm học vừa qua: giáo dục tiểu học cả nước đã có nhiều khởi sắc, toàn cấp học tiếp tục củng cố phổ cập giáo dục; xây dựng nhiều trường đạt chuẩn quốc gia; tích cực triển khai thực hiện đánh giá học sinh theo Thông tư 30, sửa đổi tại Thông tư 22 rất đáng ghi nhận; nền nếp, kỷ cương dạy và học toàn cấp học được củng cố; các thầy, cô giáo tích cực đổi mới phương pháp dạy học như mô hình VNEN, phương pháp “Bàn tay nặn bột”, “Dạy và học Mỹ thuật theo phương pháp Đan Mạch”, mô hình “Trường học gắn với thực tiễn cuộc sống”….
Giao nhiệm vụ năm học mới, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ yêu cầu các bậc học từ mầm non đến phổ thông phải tập trung vào kỷ cương, nền nếp, đặc biệt là bậc học phổ thông trong đó có tiểu học. Với bậc học phổ thông, từ năm học 2017 – 2018 sẽ phải bắt tay vào tập trung nguồn lực đầu tư, chuẩn bị cho việc đưa chương trình, sách giáo khoa mới vào giảng dạy.
Hiện nay, ở các vùng miền khác nhau trên cả nước còn gặp nhiều khó khăn, những khó khăn này có muôn hình, vạn trạng. Ở miền núi có hiện trạng lớp học tại điểm trường lẻ thì manh mún, phân tán; ở các thành phố lớn thì quy mô học sinh, trường lớp rất đông, đặc biệt là tiểu học do chịu sức ép rất lớn từ việc tăng dân số cơ học quá nhanh và sức ép đô thị lên mặt bằng trường học, cơ sở vật chất, quy mô trường, lớp học, sĩ số học sinh. Để khắc phục tình trạng này, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ yêu cầu các tỉnh, thành phố phải đẩy mạnh rà soát quy hoạch lại mạng lưới trường lớp. Bộ đã triển khai thí điểm và tiến tới ban hành bộ quy chuẩn cho công tác này; các địa phương sẽ phải dựa vào đó để quy hoạch, sắp xếp lại mạng lưới toàn hệ thống trường lớp. Cả nước sẽ dần định rõ quy mô trường, lớp học các cấp một cách đồng bộ, tạo bước tiến về chất lượng giáo dục rõ nét hơn ở cấp tiểu học.
Năm học vừa qua, các địa phương đã có nhiều nỗ lực bồi dưỡng, tập huấn đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý (CBQL). Tuy nhiên, nếu so với bộ chuẩn giáo viên mới Bộ đang xây dựng thì hầu hết giáo viên hiện nay chưa đáp ứng được, các giáo viên bậc học mầm non, cấp tiểu học, giáo viên ngoại ngữ hầu hết chưa đáp ứng được các tiêu chí trong bộ chuẩn mới dẫn đến chất lượng giáo dục chưa cao. Theo Bộ trưởng, Bộ chuẩn giáo viên mới so với chuẩn cũ sẽ có rất nhiều thay đổi. Chuẩn cũ đặt nặng yêu cầu về năng lực chuyên môn, tuy nhiên về phương pháp, kỹ năng lại rất hạn chế; Tiêu biểu là trong mô hình trường học mới - VNEN, giáo viên tuy tỷ lệ đạt chuẩn và trên chuẩn (theo chuẩn cũ) là rất cao. Nhưng về phương pháp dạy học, kỹ năng hướng dẫn, truyền đạt lại rất hạn chế do chưa được chuẩn bị, tập huấn kỹ lưỡng về phương pháp dẫn đến tình trạng triển khai VNEN tràn lan, chất lượng chưa đảm bảo.
Riêng về mô hình trường học mới VNEN, Bộ trưởng yêu cầu các sở GD&ĐT phải rà soát lại, nếu trường nào chưa đủ điều kiện về giáo viên, cơ sở vật chất thì dừng triển khai, chỉ áp dụng những yếu tố tích cực của mô hình; Những trường nào đáp ứng đủ các yếu tố cần thiết về cơ sở vật chất, giáo viên có PPDH tốt thì tiếp tục triển khai mô hình VNEN.
Việc đánh giá cán bộ cho đến nay vẫn sử dụng bộ chuẩn theo Luật Công chức, viên chức dẫn đến việc sử dụng, bổ nhiệm CBQL chưa sát với yêu cầu, nhiệm vụ của ngành. Bộ đang xây dựng bộ chuẩn nhằm khắc phục tình trạng này và có thang thước đánh giá, bồi dưỡng hợp lý đội ngũ CBQL. Dựa vào chuẩn, các cán bộ có thể tự soi, tự sửa để có kế hoạch tự bồi dưỡng đạt chuẩn. Địa phương có kế hoạch, chương trình bồi dưỡng cán bộ hợp lý… Bộ trưởng cho biết.
Về tình trạng dạy thêm, học thêm, Bộ đã có văn bản chỉ đạo, theo đó chỉ dạy, chuẩn bị cho trẻ em 5 tuổi bậc học mầm non trước khi bước vào lớp 1 những kỹ năng làm quen với chữ cái và các hoạt động vận động, phát triển thể chất. Tuy nhiên vẫn có nhiều nơi, nhiều chỗ có tình trạng dạy trước lớp 1. Bộ trưởng Bộ GD-ĐT yêu cầu lãnh đạo sở GD&ĐT kiên quyết không để xảy ra tình trạng dạy trước lớp 1 cho trẻ mầm non; không dạy thêm ở nhà, không dạy nâng cao, biến tướng ở buổi thứ hai trong các trường học 2 buổi/ngày.
Với bệnh thành tích, làm đẹp hồ sơ, học bạ hiện nay, Bộ trưởng cho rằng: về bản chất, công tác đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư 22 là rất nhân văn, tuy nhiên nhiều nơi có tình trạng khen tràn lan. Do vậy, các địa phương phải rà soát lại công tác này để thực hiện đúng tinh thần của Bộ khi triển khai, áp dụng đánh giá học sinh không bằng điểm số; Giao Vụ Giáo dục tiểu học tập huấn về khen thưởng học sinh theo Thông tư 22 để công tác này được triển khai đúng tinh thần. Ở đâu còn bệnh thành tích, khen thưởng tràn lan trong công tác này, giám đốc sở GD&ĐT phải chịu trách nhiệm, Bộ trưởng nêu rõ./.