Nằm giữa dạ dày, gan và ruột, tuyến tụy chỉ dài 10-15 cm, có hình dạng quả lê, tiết ra kích thích tố, sản xuất insulin, dịch tiêu hóa. Tuyến tụy được xác định là một trong những bộ phận cực kỳ quan trọng của cơ thể. Ung thư tuyến tụy xảy ra khi các tế bào tuyến tụy đột biến và nhân rộng với tốc độ rất nhanh.
Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) ước tính năm 2018 Việt Nam có gần 1.000 người mắc mới ung thư tụy và gần 900 người chết vì bệnh này. Bệnh khó phát hiện do tuyến tụy nằm sau dạ dày. Các triệu chứng lâm sàng hoặc kiểm tra cận lâm sàng như siêu âm, CT... rất khó phát hiện, chỉ khi u lớn mới phát hiện được.
Nguyên nhân gây ung thư tụy chưa được làm rõ. Một số yếu tố nguy cơ của ung thư tụy bao gồm hút thuốc lá, béo phì, di truyền, đái tháo đường, chế độ ăn, lối sống ít hoạt động.
TS. BS Đỗ Tuấn Anh, Trưởng khoa Phẫu thuật Gan mật, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Ở giai đoạn sớm, ung thư tụy không có triệu chứng đặc hiệu, các biểu hiện lâm sàng mơ hồ, bệnh thường được phát hiện tình cờ. Đến khi phát hiện muộn, bệnh nhân có biểu hiện đau thường gặp nhất ở vùng thượng vị, hay vùng hạ sườn phải, chiếm tỉ lệ 80-90% trong số các ung thư tụy và hay gặp hơn ở các ung thư thân và đuôi tụy, đau ở bụng dưới trong thời gian dài trước khi biểu hiện các triệu chứng khác.
TS. BS Đỗ Tuấn Anh, Trưởng khoa Phẫu thuật Gan mật, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tư vấn cho bệnh nhân. Ảnh: ĐT
Ngoài ra, bệnh nhân ung thư tụy còn có một số biểu hiện như:
Vàng da: là hậu quả của khối u xâm lấn đường mật và kèm theo ngứa, 80-90% bệnh nhân u đầu tụy có vàng da, chỉ có 6% số bệnh nhân u ở thân và đuôi tụy, vàng da tắc mật tiến triển từ từ, ngày càng tăng dần, vàng đậm.
Sốt: Nhiệt độ tăng kèm rét run như triệu chứng của áp xe đường mật gặp ở 10% bệnh nhân có ung thư đầu tụy, nhưng không thường gặp.
Các triệu chứng khác: Hay gặp sút cân, thường là 2 tháng trước khi đến gặp thầy thuốc; Đầy hơi, nôn, chướng bụng, thiếu máu, ỉa chảy, táo bón, mệt mỏi
TS.BS Đỗ Tuấn Anh khuyến cáo, người dân nên đi kiểm tra định kỳ thường xuyên để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh, đặc biệt khi có các triệu chứng bệnh cần đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và có phương pháp xử lý đúng đắn. Tùy vị trí và giai đoạn bệnh có các phương pháp điều trị tương ứng.
Theo TS.BS Đỗ Tuấn Anh, đối với u vùng đầu tụy, phẫu thuật cắt khối tá tụy là phương pháp duy nhất có tính triệt căn, giúp kéo dài thời gian sống thêm cho bệnh nhân. Bên cạnh đó có một số phương pháp phẫu thuật khác như: cắt khối tá tụy,nối tắt,mổ thăm dò, sinh thiết; điều trị hóa chất, hóa trị bổ trợ.
Với những trường hợp có chống chỉ định cắt khối tá tụy, các phương pháp phẫu thuật tạm thời bao gồm: nối tắt, mở thông hỗng tràng, dẫn lưu mật…chỉ nhằm mục đích điều trị triệu chứng và dinh dưỡng cho bệnh nhân.
Việc điều trị phẫu thuật can thiệp cần kết hợp với chăm sóc giảm nhẹ. Đây là hoạt động nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình người bệnh, những người đang đối mặt với những vấn đề liên quan tới sức khỏe. Thông qua sự ngăn ngừa và làm giảm gánh nặng họ chịu đựng bằng cách giúp họ nhận biết sớm, đánh giá toàn diện và điều trị các vấn đề khác như thể lực, tâm lý, xã hội. Trong ung thư tụy, chăm sóc giảm nhẹ bao gồm điều trị đau, điều trị tâm lý, xử trí tình trạng nặng khác cho bệnh nhân.
TS.BS Đỗ Tuấn Anh cho biết, nhằm giúp người dân hiểu rõ hơn về cách phòng, chăm sóc và điều trị các bệnh lý về gan mật, vào ngày 28/9/2019, tại Phòng khám 05, Tầng 2, nhà C2, Khu khám bệnh theo yêu cầu, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (40 Tràng Thi – Hoàn Kiếm – Hà Nội), Khoa Phẫu thuật Gan mật của Bệnh viện sẽ tổ chức chương trình Khám và tư vấn miễn phí bệnh lý sỏi mật với chủ đề “Hiểu biết bệnh lý sỏi mật: Cách phòng bệnh và điều trị”
Đến với chương trình, người dân sẽ được khám và tư vấn miễn phí cùng các chuyên gia hàng đầu về gan mật nhằm phát hiện sớm và có phương pháp điều trị kịp thời các bệnh lý như: Sỏi túi mật, Sỏi trong gan, Sỏi đường mật ngoài gan, Ung thư đường mật./.