Tạo dựng cảnh quan trong xây dựng nông thôn mới nâng cao

Thứ sáu, 31/01/2020 17:12
(ĐCSVN) - Trong những năm qua, công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch xây dựng nông thôn mới ở các địa phương đã có những chuyển biến rõ nét từ trong nhận thức, đến việc làm, góp phần quan trọng đẩy nhanh tiến độ và có hiệu quả trong phong trào xây dựng nông thôn mới.
leftcenterrightdel
Ảnh minh hoạ (Ảnh: Đ.H) 

Theo Bộ Xây dựng, nhiều xã đã thực hiện đúng các bước lập, thẩm định, trình, phê duyệt quy hoạch theo đúng tinh thần nội dung các văn bản hướng dẫn, quy định của Nhà nước, đồng thời tiến hành công bố quy hoạch được duyệt, cắm mốc xây dựng và lập dự án đầu tư theo quy hoạch. Nhiều nơi nhân dân đã nắm được và tham gia ý kiến sâu về chuyên môn, nhiều gia đình còn tự nguyện hiến đất, phá tường rào, tự giải phóng mặt bằng để địa phương mở rộng đường giao thông, đường ra đồng, hoặc dành hiến đất cho việc xây dựng các công trình công cộng nhằm thực hiện quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Nhiều chính quyền địa phương đã bố trí kinh phí để tuyên truyền, giới thiệu, lập pa-nô dựng hình vẽ giới thiệu cho nhân dân nắm được nội dung quy hoạch, quy mô, lộ trình, tiến độ xây dựng các dự án... được dư luận đồng tình, nhân dân hiểu, tự giác và chủ động phối hợp quản lý thực hiện rất thành công.

Thực trạng công tác quy hoạch xây dựng nông thôn

Việc quy hoạch xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn vừa qua chủ yếu mới tập trung vào 3 vấn đề chính là quy hoạch xây dựng, sản xuất và sử dụng đất. Những nghiên cứu về quy hoạch chi tiết trung tâm xã, các điểm dân cư nông thôn, cảnh quan nông thôn mới còn ít được đề cập, có phần bị lãng quên. Hiện tượng chia nhỏ các ô đất ở thành nhiều ô nhỏ đã tạo ra bộ mặt cảnh quan làng xóm bị cứng nhắc theo kiểu đô thị lớn, hoặc miền núi bị đồng bằng hóa đang diễn ra ngày một phổ biến.

Việc xây dựng và quản lý cảnh quan nông thôn hiện nay đang đứng trước nhiều thách thức. Trong những năm gần đây, dưới sự tác động của công nghiệp hóa và cơ chế thị trường, cơ cấu kinh tế nông thôn chuyển dịch theo hướng công nghiệp - thương mại - dịch vụ. Cấu trúc không gian, cảnh quan môi trường truyền thống không còn phù hợp với trình độ sản xuất và phương thức sinh hoạt.

Hiện tượng ô nhiễm nguồn nước, không khí và đặc biệt là rác thải ở các vùng nông thôn đang ngày một diễn ra phổ biến dosự phát triển các làng nghề truyền thống, chăn nuôi gia súc, gia cầm; diện tích ao, hồ nước và cây xanh giảm dần, đã và đang làm môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Mặt khác, không gian xây dựng ở nông thôn chưa được người dân quan tâm; nhà nước hiện cũng chưa có cơ chế, chính sách hướng dẫn, quản lý; quá trình nâng cấp hạ tầng, xây dựng nhà ở làng xóm tạo nên bức tranh nông thôn chắp vá, đa màu sắc nhưng thiếu ấn tượng.

Điều kiện tự nhiên cũng là yếu tố tác động tới công tác quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, như: một số bản làng ở vùng Bắc Trung Bộ thường phân bố không tập trung do chia cắt bởi địa hình đồi núi; hơn nữa do phong tục tập quán cũng như đảm bảo kiếm sống mưu sinh hàng ngày, nhiều hộ dân vẫn dựng nhà ở tại các khu vực có nguy cơ rủi ro cao về lũ quét, sạt lở đất.

Điều kiện kinh tế của người dân còn nhiều khó khăn đặc biệt là khu vực Bắc Trung Bộ nên chưa thể chú trọng cảnh quan, môi trường nông thôn.

Nâng cao công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới nâng cao

Định hướng không gian quy hoạch cảnh quan nông thôn cần chú trọng đến bảo tồn, chỉnh trang các không gian làng, xã vốn có trước đây. Căn cứ điều kiện địa lý của từng vùng, từng địa phương để lập quy hoạch, xây dựng cảnh quan bảo đảm phù hợp, nhưng vẫn tạo nên sự hài hòa và thân thiện với môi trường.

Xác định các khu vực cảnh quan trọng tâm để tạo điểm nhấn và nét độc đáo riêng có đối với mỗi xã nông thôn mới nâng cao cũng như nông thôn mới kiểu mẫu.

Gắn kết các thị trấn, thị tứ, điểm dân cư tập trung trên địa bàn huyện hoặc liên huyện với các điểm sản xuất, dịch vụ từ nông nghiệp. Tạo điều kiện cho quá trình đô thị hoá tại chỗ, phát triển dân cư phi nông nghiệp trên địa bàn cấp huyện, xã.

Định hướng mạng lưới hạ tầng khung phục vụ sản xuất và liên kết giữa địa bàn sản xuất với khu dân cư, giữa các khu dân cư với nhau trên địa bàn cấp huyện.

Có định hướng bảo vệ và gìn giữ những nét truyền thống của thôn bản xưa, tạo dựng cảnh quan xanh - sạch - đẹp phù hợp với điều kiện tự nhiên của từng thôn xã. Theo luật Kiến trúc mới được Quốc hội ban hành ngày 13/6/2019 tại khoản 2 điều 11 thì Kiến trúc nông thôn phải đáp ứng yêu cầu sau: Bảo đảm kế thừa giá trị kiến trúc truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc; ưu tiên sử dụng vật liệu xây dựng địa phương và giải pháp kỹ thuật xây dựng tiên tiến; bảo đảm tiêu chuẩn về nhà ở, không gian sống, không gian văn hóa phù hợp với điều kiện tự nhiên, tập quán sinh hoạt, thuần phong mỹ tục của cộng đồng các dân tộc; đối với khu vực thường xảy ra thiên tai, khuyến khích áp dụng mẫu thiết kế kiến trúc cho công trình công cộng và nhà ở nông thôn bảo đảm yêu cầu về thích ứng với biến đổi khí hậu và phòng, chống thiên tai.

Cần có giải pháp kỹ thuật phù hợp để khoanh vùng, cách lý các khu vực gây ô nhiễm môi trường như khu vực làng nghể, khu vực đầu mối hạ tầng kỹ thuật... 

Để đảm bảo ổn định cuộc sống lâu dài của nhân dân địa phương, trong quá trình lập quy hoạch xây dựng nông thôn cần thực hiện khảo sát, đánh giá, lập bản đồ quy hoạch phân vùng - khu vực có khả năng xảy ra lũ quét, lũ ống, xác định các mức độ ảnh hưởng ứng với các tần suất mưa lũ xảy ra ở từng khu vực trên địa bàn xã, huyện. Trên cơ sở đó, quy hoạch các khu dân cư đảm bảo an toàn, tránh thiệt hại khi có lũ quét, lũ ống xảy ra; đồng thời, có biện pháp quản lý chặt chẽ quy hoạch, kiên quyết không cho dân tự phát xây dựng công trình, nhà cửa trên khu vực nguy hiểm; đối với các hộ dân, công trình đã xây dựng trong khu vực nguy hiểm cần có kế hoạch từng bước di dời đến khu vực an toàn theo đúng quy hoạch.

Rà soát, hoàn thiện quy chuẩn, tiêu chuẩn phù hợp với thực tế và phát triển qua kinh nghiệm quá trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn toàn quốc.

 

Đ.H

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Ý kiến bình luận
Họ và tên
Email
Lời bình

/

Xác thực