Ngày 21 - 4, tại TP Hồ Chí Minh, Bộ
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ và UBND tỉnh Kiên
Giang phối hợp tổ chức hội thảo “Giải pháp phát triển nông nghiệp bền vững vùng
đồng bằng sông Cửu Long” nhằm tìm giải pháp hữu hiệu phát triển kinh tế nông
nghiệp bền vững cho đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Với 13 tỉnh, thành phố, ĐBSCL được đánh giá là một châu thổ
lớn và phì nhiêu vào bậc nhất của cả khu vực Đông Nam Á. Hiện nay vùng đồng bằng
này đã đóng góp 50% sản lượng lúa, 90% sản lượng gạo xuất khẩu, 70% lượng trái
cây của cả nước. Hàng năm cung cấp khoảng 52% sản lượng thủy sản đánh bắt và
gần 67% sản lượng thủy sản nuôi trồng, xuất khẩu chiếm 60% kim ngạch xuất khẩu
thủy sản của cả nước.
Tuy nhiên, hiện nay khu vực ĐBSCL vẫn là vùng có chỉ số năng
lực cạnh thấp, sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ, manh mún; chất lượng thấp, công
nghệ sau thu hoạch yếu kém, hàng nông nghiệp xuất khẩu chủ yếu ở dạng thô chưa
có những thượng hiệu mạnh.
Bên cạnh đó, kết cấu hạ tầng còn yếu, trình độ học vấn thấp
hơn mức bình quân chung cả nước gây những trở ngại phát triển của vùng, đời
sống của nông dân, ngư dân, chưa tạo ra sức bật về kinh tế.
Tại hội thảo, các đại biểu đã chỉ ra những thách thức ĐBSCL
đang phải đối mặt như: Nguồn lợi thủy sản có nguy cơ cạn kiệt; chất thải sản
xuất, sinh hoạt…chưa được xử lý triệt để; tình trạng xâm nhập mặn sâu vào nội
đồng; phèn hóa cục bộ; mưa lũ, hạn hán …và nhất là ảnh hưởng của biến đổi khí hậu
ngày càng diễn biến phức tạp. Theo Bộ Tài nguyên Môi trường, nhiệt độ vùng
ĐBSCL sẽ tăng trung bình từ 1,4 đến 2,6oC, lượng mưa sẽ giảm nhiều hơn vào mùa
khô và tăng nhiều vào mùa mưa. Đến năm 2100, nước biển dâng sẽ làm ĐBSCL bị
ngập nước từ 12,8-37,8% diện tích tự nhiên, ảnh hưởng trực tiếp tới khoảng 10%
dân số và gây tổn thất ước tính 10% GDP.
Tuy nhiên việc biến đổi khí hậu cũng là điều kiện để các địa
phương thay đổi cơ cấu kinh tế và quy hoạch phát triển. Để ĐBSCL phát triển bền
vững về nông nghiệp trong bối cảnh hiện nay các chuyên gia cho rằng cần phát
triển kết cấu hạ tầng gắn với phát triển khoa học công nghệ, chú trọng đúng mức
việc phát triển nguồn nhân lực; Tăng cường liên kết chặt chẽ “bốn nhà” (Nhà
nước, nhà nông, nhà khoa học và doanh nghiệp), đa dang hóa ngành nghề, khắc
phục tình trạng “được mùa mất giá”, “được giá mất mùa” do thiếu quy hoạch đúng
đắn .
Hiện nay, nhiều dự án xây dựng kết cấu hạ tầng được đầu tư
cho ĐBSCL như: dự án mở rộng, nâng cấp quốc lộ 1A, cầu Cần Thơ, sân bay quốc tế
Cần Thơ và Phú Quốc, khai thông các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ…và nhiều chính sách
quan tâm, đầu tư phát triển của Trung ương đã và đang tạo ra “một bức tranh
mới” cho khu vực ĐBSCL.