Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Trần Văn Tùng - Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ cho biết, cuộc Cách mạng công nghệ 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ đã mở ra kỷ nguyên mới cho sự phát triển của doanh nghiệp. Đây cũng là cuộc Cách mạng mang tới nhiều cơ hội nhưng cũng có không ít thách thức, mà nếu các doanh nghiệp (DN) không đổi mới sẽ không bắt kịp xu hướng.
Ông Trần Văn Tùng - Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ phát biểu khai mạc Diễn đàn.
Theo Thứ trưởng Trần Văn Tùng, cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đã ra đời hàng loạt DN khởi nghiệp trên thế giới. Đây cũng là thời kỳ bắt đầu xuất hiện các thung lũng Silicon ở Mỹ - nơi ươm tạo các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo hàng đầu thế giới tạo ra bước phát triển đột phá cho nước Mỹ. Nhưng Việt Nam lúc bấy giờ chưa biết đến cuộc cách mạng công nghệ này. Chúng ta chưa hề có 1 sự chuẩn bị nào chính vì thế nền kinh tế Việt Nam hay các doanh nghiệp Việt Nam bị tụt hậu xa và mất một thời gian dài nữa mới có thể hoàn thiện cuộc cách mạng công nghiệp 3.0. “Vậy nhiệm vụ của chúng ta bây giờ là phải tối giảm khoảng cách với nền kinh tế và công nghệ thế giới bằng việc xây dựng, phát triển mạnh đội ngũ doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo biết vận dụng, áp dụng các công nghệ mới, mô hình mới, ý tưởng mới vào trong phát triển sản phẩm, sản xuất, kinh doanh của mình” – Thứ trưởng nhấn mạnh.
Thứ trưởng cũng cho biết, thời gian gần đây, phong trào khởi nghiệp gắn với đổi mới sáng tạo đang được các bạn trẻ đón nhận và triển khai sôi động, tích cực trên cả nước. Rất nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đã ra đời. Ngoài sự thành công của một số doanh nghiệp điển hình thuộc thế hệ thứ nhất (hình thành từ khoảng những năm đầu 2000) như Vinagames, VC Corporation (hay Vatgia), và các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (DNKN) thuộc thế hệ thứ hai (hình thành từ khoảng những năm 2010)…thì thế hệ thứ ba là thế hệ doanh nghiệp nổi bật trong 2-3 năm gần đây trong các lĩnh vực như công nghệ giáo dục,nông nghiệp, công nghệ tài chính, thương mại điện tử, giải trí, truyền thông.
Đặc biệt, trong năm “Quốc gia khởi nghiệp” 2016, hoạt động của các DNKN Việt Nam diễn ra rất sôi động. Chỉ tính riêng 5 thương vụ kêu gọi vốn thành công nhất đã có tổng giá trị lên đến hơn 40 triệu USD.
Đại diện các diễn giả tham luận tại Diễn đàn.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Trần Văn Tùng, để nhân rộng quy mô và phát triển hơn nữa số lượng và chất lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, cần phải xây dựng môi trường thuận lợi cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phát triển. Việt Nam được đánh giá là nơi rất có tiềm năng để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST). Hiện tại, các thành phần trong hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST tại Việt Nam đã đầy đủ và đang hỗ trợ tích cực cho các dự án, doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST.
Tham luận tại Diễn đàn, ông Hoàng Xuân Hòa - Vụ trưởng Vụ Kinh tế Tổng hợp, Ban Kinh tế Trung ương nhận xét, năm 2016 – 2017 chưa bao giờ thấy phong trào khởi nghiệp phát triển mạnh mẽ ở nước ta đến như vậy. Khi Trung ương ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” là bước tiến quan trọng trong nhận thức của Đảng ta về vị thế của kinh tế tư nhân trong thời kỳ mới, mục tiêu của Nghị quyết này là cố gắng đến 2020 có khoảng 1 triệu DN khởi nghiệp. Tức trong 3 năm nữa phải cố gắng có được 500 nghìn DN khởi nghiệp mới thực hiện được mục tiêu đặt ra. Quân bài nằm ở trong tay các bạn, thế hệ sinh viên trẻ, doanh nhân trẻ với ý chí, khát vọng lớn hãy sáng tạo và tận dụng môi trường này để làm giàu cho bản thân, cho gia đình, và xã hội. Chính các bạn tạo dựng được 500 DN, để thực hiện được ước mơ, khát vọng của các doanh nhân Việt". - ông Hòa nói.
Bà Thạch Lê Anh, Chủ nhiệm đề án Thung lũng Silicon Việt Nam cho biết, để Startup – Khởi nghiệp có thể phát triển thì vấn đề đầu tư, đặc biệt là đầu tư mạo hiểm giai đoạn đầu là vô cùng quan trọng.
Nói đến đầu tư trong hệ sinh thái khởi nghiệp là nói đến mối quan hệ giữa: Startup: Doanh nghiệp sáng tạo, có khả năng tăng trưởng đột biến; Accelerator: Tổ chức thúc đẩy kết hợp đầu tư vốn gieo mầm; và Đầu tư mạo hiểm: Nhà đầu tư Thiên thần và Quỹ đầu tư mạo hiểm.
Thông qua việc thực hiện đề án Thương mại hóa công nghệ theo mô hình Thung lũng Silicon tại Việt Nam – Vietnam Silicon Valley (gọi tắt là VSV) trong 05 năm (2013 – 2017), cả 3 cấu phần này đã có những bước phát triển nhất định góp phần tạo ra một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo sôi động tại Việt Nam.
Diễn đàn thu hút sự quan tâm của đông đảo sinh viên.
Thực tiễn cho thấy, về hoạt động hỗ trợ tài chính cho khởi nghiệp ĐMST có khoảng 30 quỹ đầu tư mạo hiểm cho doanh nghiệp khởi nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam. Một số quỹ đầu tư mạo hiểm đang hoạt động tích cực. Hoạt động hỗ trợ phát triển năng lực cho khởi nghiệp ĐMST cũng rất năng động với khoảng 20 cơ sở ươm tạo và 10 tổ chức thúc đẩy kinh doanh được thành lập. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã hình thành được một số mạng lưới cố vấn hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp như: Mạng lưới hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs Mentoring Network), Tổ chức SECO (Thụy Sĩ), Chương trình Đối tác ĐMST Việt Nam - Phần Lan (IPP). Các hoạt động khác nhằm kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước, quốc tế và thúc đẩy văn hóa khởi nghiệp cũng đang diễn ra rất sôi nổi.
Theo Thứ trưởng Trần Văn Tùng, trong thời gian tới, để thúc đẩy các nguồn lực hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp cũng như xây dựng hoàn chỉnh mô hình hệ sinh thái khởi nghiệp cần sự vào cuộc không chỉ của chính phủ, các tổ chức khởi nghiệp mà còn cần đến rất nhiều từ nguồn lực xã hội, đặc biệt là các doanh nghiệp đã đi trước với bề dày kinh nghiệm và thành tích trong quá trình khởi nghiệp. Chính những doanh nghiệp đã thành công này sẽ quay trở lại đào tạo, bồi dưỡng chia sẻ kinh nghiệm, đầu tư vốn cho những doanh nghiệp mới khởi nghiệp. Thêm vào đó công tác thông tin, tuyên truyền cũng rất quan trọng để cung cấp kiến thức, thông tin, tạo lập “văn hóa khởi nghiệp”. Tỷ lệ thành công ở khởi nghiệp tuy thấp nhưng chúng ta phải biết “chấp nhận thất bại”, qua thất bại mới đến thành công. Tư duy đó cần đưa vào lớp trẻ, vào những người mới khởi nghiệp.
“Điều quan trọng nữa trong quá trình xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST là phải xây dựng và phát triển được hệ thống khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở các vùng miền với trọng tâm là các vùng kinh tế và hệ thống khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở các trường Đại học trong cả nước. Thông qua đó giúp tạo dựng và lan tỏa văn hóa khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong vùng và cả nước” – Thứ trưởng Trần Văn Tùng nhấn mạnh.