Vụ lúa Hè Thu năm 2020, theo kế hoạch tỉnh Nghệ An triển khai gieo cấy 90.000 ha, đến thời điểm này đã gieo cấy được khoảng hơn 65.000 ha. Tuy nhiên, do thời tiết nắng hạn nên hiện có khoảng hơn 3.800 ha lúa thiếu nước. Cùng với cây lúa, hàng nghìn ha cây rau màu như lạc, vừng, ngô, rau, đậu các loại… cũng đang bị hạn nặng. Các địa phương có lúa và rau màu bị hạn chủ yếu là huyện Diễn Châu, Yên Thành, Đô Lương, Nghi Lộc…
Ghi nhận tại cánh đồng lúa xã Hưng Yên Bắc, huyện Hưng Yên, những ruộng lúa khô hạn được phủ một màu trắng xóa của đất. Lúa đang thời kỳ phát triển, đẻ nhánh, song đất lại nứt nẻ ngang dọc khiến người nông dân không khỏi lo lắng và cầu mưa hơn bao giờ hết.
Ngay từ sáng sớm, ông Nguyễn Đình Chất, trú tại xóm 2, xã Hưng Yên Bắc đã mang chiếc máy bơm nước ra mương để vét nước cứu lúa, song nguồn nước tại các mương cũng đang dần cạn kiệt trơ đáy.
Sau hơn một giờ đồng hồ lắp máy bơm, ông Nguyễn Đình Chất cũng đưa chút ít nước vào ruộng của mình, song máy bơm chỉ chạy được một lúc thì lại chết máy vì không đủ nước để hút.
 |
|
Tại Nghệ An, hơn 3.800 ha lúa Hè Thu bị thiếu nước vì nắng hạn (Ảnh: Việt Phương)
|
Ông Nguyễn Đình Chất cho biết, trong 7 sào lúa gia đình ông gieo cấy thì có 4 sào đang thiếu nước. Nếu trong một tuần tới, trời không có mưa thì những diện tích lúa này sẽ có nguy cơ chết héo.
Những ngày này, không kể ngày hay đêm, bà con xã Hưng Yên Bắc đều ra con kênh cạnh cánh đồng để canh đến lượt lấy nước đưa vào ruộng. Tuy nhiên, nhiều ruộng lúa do nắng hạn dài ngày, đất nứt toác nên lượng nước đưa vào ít ỏi cũng không đủ ngấm xuống đất.
Dẫn chúng tôi đến những mảnh ruộng nứt nẻ, một số nơi lúa đã có biểu hiện khô héo, ông Nguyễn Tiến Trúc, Phó chủ tịch Hội nông dân xã Hưng Yên Bắc cho biết, xã Hưng Yên Bắc là vùng xa sông, kênh mương nên nguồn nước tưới phụ thuộc nhiều vào thời tiết.
Hiện địa phương có 180 ha lúa đang bị hạn nặng, song phương án được chính quyền địa phương đưa ra hiện nay là chỉ biết chỉ đạo người dân huy động các máy bơm, bơm vét nước từ các hồ đập để cứu lúa nhưng cũng không đủ vì các hồ cũng cạn dần.
Ông Nguyễn Kim Thủy, Trưởng phòng Quản lý công trình thủy lợi và nước sạch nông thôn (Chi cục Thủy lợi Nghệ An) cho biết, hiện có 97 hồ lớn ở Nghệ An do các Công ty Thủy lợi quản lý có mực nước từ 40-70% dung tích thiết kế; còn 1.061 hồ nhỏ do các địa phương quản lý mực nước đều chỉ đạt từ 20 – 50% dung tích thiết kế.
Đặc biệt, mực nước tại các công trình đầu mối hồ thủy điện Bản Vẽ và hồ Khe Bố hầu hết thấp hơn mực nước thiết kế. Với thực trạng nguồn nước đang dần cạn kiệt như hiện tại và nếu trong vòng một tuần tới trời không có mưa, gió Tây Nam tiếp tục thổi mạnh, lượng hơi nước bốc nhanh thì diện tích lúa bị hạn sẽ tăng lên 10.500 ha. Bên cạnh đó, hàng ngàn ha rau màu các loại cũng sẽ bị chết cháy.
Hiện, ngành nông nghiệp tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo các địa phương tập trung nạo vét tại các kênh dẫn, tuyên truyền nhân dân sử dụng các giải pháp tích nước, tiết kiệm nước. Các đơn vị thủy lợi, các xã sử dụng tưới tiêu khoa học, hợp lý; một số diện tích thiếu nước cần phải chuyển đổi sang trồng cây hoa màu khác.
Bên cạnh đó, với các vùng diện tích lúa bị hạn gần hồ đập thì bà con nông dân tích cực bơm vét nước để tưới; các vùng cuối kênh thì các Công ty thủy lợi và các địa phương cần dồn ép nước để tưới cho các vùng thiếu nước./.