 |
| Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long trình bày tờ trình .(Ảnh: QK) |
Sáng 28/9, Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội tổ chức phiên họp toàn thế lần thứ 18.
Tại phiên họp, các đại biểu thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS).
Trình bày Tờ trình dự án Luật, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, việc sửa đổi nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS góp phần giảm số người nhiễm mới HIV xuống dưới 1.000 trường hợp, giảm số tử vong do AIDS đạt dưới 1 trường hợp/100.000 dân, nâng cao hiệu lực, hiệu quả phòng, chống HIV/AIDS nhằm chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 theo Nghị quyết số 20-TQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.
Về nội dung cơ bản của dự án Luật, đồng chí Nguyễn Thanh Long cho biết, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của Luật phòng, chống HIV/AIDS dựa trên hai chính sách: tăng cường tiếp cận thông tin người nhiễm HIV và bảo đảm quyền được tiếp cận dịch vụ phòng, chống AIDS/HIV của mọi đối tượng.
Theo đó, dự luật điều chỉnh, mở rộng sự tham gia của người nhiễm HIV, người có hành vi nguy cơ cao được tham gia một số biện pháp phòng, chống HIV/AIDS như: cung cấp dịch vụ xét nghiệm sàng lọc HIV, sinh phẩm tự xét nghiệm sàng lọc HIV cho người có nguy cơ cao tại cộng đồng theo quy định của pháp luật; giới thiệu, tư vấn sử dụng và tuân thủ điều trị, chuyển gửi người nguy cơ cao tham gia điều trị dự phòng trước và sau phơi nhiễm HIV. Đây là những hoạt động, dịch vụ đơn giản, dễ thực hiện và phù hợp với điều kiện của người nhiễm HIV, người nguy cơ cao, tạo điều kiện để những người trong các nhóm đồng đẳng, nhất là người có mặc cảm dễ tiếp cận với các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.
Dự luật đề xuất giảm độ tuổi được quyền tự nguyện đề nghị xét nghiệm HIV của trẻ em từ đủ 16 tuổi xuống đủ 15 tuổi mà không cần sự đồng ý của cha mẹ, người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật để bảo đảm phù hợp với tình trạng thực tế lây nhiễm HIV trong nhóm trẻ hiện nay cần được xét nghiệm sớm để điều trị kịp thời nếu trẻ nhiễm HIV, bảo đảm quyền được chăm sóc sức khỏe của trẻ em, khắc phục được các tồn tại hiện nay. Trường hợp trẻ nhiễm HIV thì cơ sở xét nghiệm sẽ thông báo cho cha mẹ, người giám hộ biết để kịp thời hỗ trợ, tạo điều kiện chăm sóc và điều trị cho trẻ.
Dự luật cũng bổ sung đối tượng được tiếp cận thông tin người nhiễm HIV để bảo đảm lợi ích của người nhiễm HIV trong điều trị, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh cho họ cũng như phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm HIV cho người trực tiếp chăm sóc, điều trị cho họ...
Cụ thể “người đứng đầu, người được giao nhiệm vụ giám sát dịch HIV/AIDS thuộc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về phòng chống HIV/AIDS tại các cấp” được thông báo kết quả xét nghiệm HIV để thống kê, đánh giá nguy cơ lây nhiễm HIV ra cộng đồng của họ.
Những người được tiếp cận thông tin của người nhiễm HIV gồm: người đứng đầu, người được giao nhiệm vụ giám sát dịch vụ HIV/AIDS; người đứng đầu được giao nhiệm vụ của cơ quan bảo hiểm xã hội khi trực tiếp thực hiện việc giám định, thanh toán, quản lý thông tin khám chữa bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế cho người nhiễm HIV; người đứng đầu, người được giao nhiệm vụ của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khi trực tiếp thực hiện việc thanh toán, quản lý thông tin khám bệnh, chữa bệnh cho người nhiễm HIV.
Đồng thời quy định phạm vi và nội dung thông tin của người nhiễm HIV được tiếp cận để đảm bảo giữ bí mật thông tin của người nhiễm HIV, nhưng vẫn thực hiện các nhiệm vụ trong phạm vi được giao.
Phát biểu tại phiên họp, các ý kiến nhất trí cho rằng việc sửa đổi, bổ sung luật là yêu cầu cần thiết để bảo đảm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng về công tác phòng, chống HIV/AIDS; để đáp ứng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật mới và tình hình dịch tễ HIV/AIDS trong thời gian tới…
Về việc bổ sung đối tượng được tiếp cận thông tin người nhiễm HIV, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Đặng Thuần Phong cho biết, hiện vẫn có hai loại ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất, nhất trí với quy định mở rộng đối tượng được tiếp cận thông tin người nhiễm HIV để bảo đảm thuận tiện trong điều trị cũng như phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm HIV cho người trực tiếp chăm sóc, điều trị.
Trong khi đó, loại ý kiến thứ hai đề nghị cân nhắc vấn đề này.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Đặng Thuần Phong nêu rõ, việc điều chỉnh chính sách này cần hài hòa mục tiêu quản lý Nhà nước nhưng cũng phải bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của người bệnh, đặc biệt quyền bảo mật thông tin cá nhân và phù hợp với khuyến nghị của quốc tế.
"Qua giám sát của Ủy ban cho thấy, có một số nhóm đối tượng có thể tiếp cận hoặc biết được thông tin tình trạng nhiễm HIV của người khác khi thực hiện chức trách, công vụ, để phục vụ công tác nghiên cứu khoa học. Có những đối tượng được phép tiếp cận hồ sơ bệnh án của các bệnh nhân trong đó có thông tin về tình trạng nhiễm HIV của người bệnh... Vì vậy, đề nghị ban soạn thảo tiếp cận nhóm vấn đề này một cách bao quát hơn, không để phát sinh những hệ luỵ pháp lý bất lợi cho các chủ thể liên quan", Phó Chủ nhiệm Đặng Thuần Phong nhấn mạnh và cho biết, Ủy ban tán thành với loại ý kiến thứ hai.
Đồng tình với mở rộng đối tượng được tiếp cận thông tin người nhiễm HIV, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng- Phó trưởng ban Dân nguyện nhấn mạnh, chúng ta không đặt nặng vấn đề quản lý nhà nước song quản lý nhà nước cũng không ngoài cuộc. Theo đại biểu Lưu Bình Nhưỡng, không thể lấy lý do bí mật đời tư để làm giảm nhẹ vai trò quản lý nhà nước, vì quản lý nhà nước ở đây là để phòng chống lây nhiễm, giảm nguy cơ cho xã hội vì khi một người nhiễm HIV thì nguy cơ lây nhiễm là hiện hữu. Việc bổ sung quy định nhằm phục vụ phần đông người dân trong xã hội - những người chịu nguy cơ rủi ro.
Cũng trong sáng nay, phiên họp đã nghe báo cáo về dự kiến tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi); báo cáo về dự kiến tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi)./.