Theo Bộ Tư pháp, trong năm 2016, Bộ Tư pháp đã phối hợp với Bộ, ngành, địa phương hoàn thiện dự án Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi), trình Quốc hội Khoá XIV cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 2; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg ngày 08/8/2016 về chính sách trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn giai đoạn 2016 - 2020 và hỗ trợ vụ việc tham gia tố tụng có tính chất phức tạp hoặc điển hình; phối hợp với Bộ Nội vụ ban hành Thông tư liên tịch số 08/2016/TTLT-BTP-BNV quy định về mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức chuyên ngành trợ giúp pháp lý.
Trợ giúp pháp lý miễn phí cho người dân tại Yên Bái. (Ảnh: TH).
Thực hiện Đề án đổi mới công tác trợ giúp pháp lý (TGPL), Bộ, ngành Tư pháp đã tập trung vào vụ việc tham gia tố tụng với việc ban hành chỉ tiêu vụ việc tham gia tố tụng cho trợ giúp viên pháp lý năm 2016; trên cơ sở đó, một số địa phương đã ban hành chỉ tiêu vụ việc cho trợ giúp viên pháp lý, đặc biệt có những địa phương đã tổ chức thực hiện vượt mức kế hoạch (như: Điện Biên, Lai Châu, Lạng Sơn, Hà Nam, Gia Lai, Nghệ An, TP. Hồ Chí Minh, Bến Tre…).
Hiện nay, cả nước có 595 trợ giúp viên pháp lý (tăng 10% so với năm 2015).
Năm 2016, các Trung tâm TGPL thực hiện 91.579 vụ việc TGPL (giảm 34,5% so với năm 2015) cho 96.963 lượt người (giảm 33,67% so với năm 2015).
Tuy nhiên, ở nhiều địa phương, số vụ việc tham gia tố tụng tăng mạnh so với năm ngoái (như: Quảng Nam tăng 440%; Lạng Sơn tăng 150%; Hải Phòng tăng 136%; Bến Tre tăng 130%; Gia Lai tăng 125%…).
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai Đề án đổi mới công tác TGPL ở một số địa phương còn gặp khó khăn trong việc thực hiện tinh giản biên chế và chuyển số biên chế dôi dư. Kinh phí thực hiện Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg vẫn chưa được Bộ Tài chính bố trí và giao về các địa phương.
Trong năm 2017, Bộ Tư pháp xác định tập trung kịp thời xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ Kế hoạch triển khai thi hành Luật TGPL (sửa đổi), trình Chính phủ Nghị định quy định chi tiết một số điều thi hành Luật; ban hành theo thẩm quyền các văn bản hướng dẫn Luật sau khi được Quốc hội thông qua. Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án Đổi mới công tác trợ giúp pháp lý giai đoạn 2015-2025, tập trung vụ việc tố tụng, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý và đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý; triển khai thực hiện có hiệu quả Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành chính sách trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo giai đoạn 2016-2020 và hỗ trợ vụ việc tham gia tố tụng có tính chất phức tạp, điển hình. Tiếp tục rà soát, đánh giá hiệu quả hoạt động của chi nhánh, câu lạc bộ TGPL; giám sát chất lượng vụ việc TGPL trong toàn quốc…