Tái diễn nạn khai thác bừa bãi vàng sa khoáng trên sông Ba tại Phú Yên

Nửa tháng gần đây, nạn khai thác vàng sa khoáng trái phép trên sông Ba đoạn qua tỉnh Phú Yên tái diễn trở lại rất cần chính quyền các địa phương trong tỉnh có biện pháp xử lý dứt điểm.

Địa điểm khai thác cách Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ gần một cây số về phía hạ lưu. Có ít nhất 4 điểm khai thác tập trung tại địa bàn xã Đức Bình Tây (huyện Sông Hinh) và Thị trấn Củng Sơn (huyện Sơn Hòa) dọc hai bên bờ sông trên chiều dài khoảng hơn một cây số. Hàng trăm người bằng những công cụ thủ công như cuốc, xẻng, máng đãi, mâm đãi,…đã và đang lật tung dòng sông, tạo nên những hố nước, những ụ đất, đá và nước trên sông chuyển sang màu vàng…

Nếu như trước đây việc khai thác chỉ tập trung ở khu vực Đức Bình Tây, nay lan sang cả phía Thị trấn Củng Sơn đối diện. Người ta không chỉ đào đất đá ở gần bờ, mà còn ra giữa dòng sông, chọn những nơi cạn, nước chỉ ngập đến ngực là đặt máng đãi, rồi cúi mặt xuống nước xúc từng xẻng đất, đá đưa lên máng.

Một người khai thác ở đây không cho biết tên nhưng nói rằng cứ sáng làm, đến chiều, thường là đến lúc Nhà máy thủy điện Sông Hinh xả nước thì ngừng; một ngày như vậy kiếm khoảng 100 đến 200 nghìn đồng. Nhưng thực tế cho thấy thu nhập từ khai thác vàng sa khoáng ở đây còn cao hơn nhiều ...

Việc khai thác vàng sa khoáng trên sông Ba bắt đầu rộ lên từ sau Tết Âm lịch Canh Dần vì thời điểm đó Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ không hoạt động do không đủ nước. Do vậy, phía hạ lưu sông Ba bị cạn nước là điều kiện thuận lợi để người dân đào đãi vàng sa khoáng. Đã xảy ra một vài trường hợp chết người do chạy lên bờ không kịp vào thời điểm nước tràn về khi Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ hoạt động.

Việc khai thác vàng sa khoáng trái phép không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn tác động đến dòng chảy của sông Ba và đang làm sạt lở hai bên bờ sông. Con đường từ khu phố Tịnh Sơn (thị trấn Củng Sơn) lên N hà máy thủy điện Sông Ba Hạ dài khoảng 5 cây số vốn đã bị sạt lở sau bão lũ năm 2009, nay lại càng hư hỏng trầm trọng hơn, có đoạn mặt đường chỉ còn 1 mét. Hậu quả đó một phần do việc đào bới lòng sông làm xói mòn bờ sông, dẫn đến sạt lở đường.

UBND tỉnh Phú Yên cần chỉ đạo chính quyền các huyện Sông Hinh, Sơn Hòa và các cơ quan chức năng sớm phối hợp kiểm tra và xử lý để chấm dứt nạn khai thác vàng sa khoáng trái phép trên sông Ba./.