Trong báo cáo vừa gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc thi hành Luật Đất đai năm 2013, UBND Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Hiện còn nhiều điểm vướng mắc trong quá trình thực hiện luật. Một số nội dung quy định trong luật và các văn bản hướng dẫn thi hành cũng như các văn bản khác có liên quan chưa thống nhất, đồng bộ về mặt nhận thức và áp dụng, việc ban hành văn bản hướng dẫn còn chậm.
Không chỉ vậy, các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực đất đai, đầu tư và xây dựng không ổn định, sửa đổi, bổ sung nhiều lần; trong khi cơ sở pháp lý để giải quyết hồ sơ liên lại phải dựa trên nhiều văn bản pháp luật khác nhau như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đầu tư, Bộ Luật Dân sự…
Tại các đô thị lớn, trong đó có Thành phố Hồ Chí Minh, việc quản lý các công trình ngầm và các công trình trên cao chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể, gây khó khăn cho công tác quản lý. Về tổ chức bộ máy quản lý đất đai, đội ngũ công chức, viên chức còn thiếu kinh nghiệm trong công tác xây dựng chính sách, văn bản quy phạm pháp luật đất đai – vốn dĩ là lĩnh vực phức tạp và nhạy cảm. Nhân sự làm công tác định giá đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường chưa bảo đảm về số lượng và chất lượng; chức năng nhiệm vụ của một số cơ quan, đơn vị còn chồng chéo, trùng lắp…
Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, Thành phố Hồ Chí Minh xác định sẽ tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy của Sở Tài nguyên và Môi trường và các Phòng Tài nguyên và Môi trường; chủ động cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật mới; đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai, trọng tâm là rà soát, công bố Bộ thủ tục hành chính về đất đai thuộc thẩm quyền để áp dụng thống nhất trên địa bàn. Thành phố cũng sẽ tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật đất đai; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về đất đai; tổ chức tổng kết việc triển khai thực hiện Luật Đất đai năm 2013 trên địa bàn để đánh giá rút kinh nghiệm, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục, tháo gỡ những vướng mắc, tồn tại.
Thành phố kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét bổ sung hướng dẫn giải quyết cấp giấy chứng nhận (quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất) đối với trường hợp nhà, đất không có giấy tờ hợp lệ mà người đang sử dụng đất nhận chuyển nhượng, mua bán bằng giấy tay từ sau ngày 1/7/2004 đến trước ngày 1/1/2008 nhưng đang sử dụng đất ổn định, phù hợp quy hoạch và không có tranh chấp, khiếu nại. Thành phố kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, giải quyết cấp giấy chứng nhận (với mục đích đất ở) đối với đối tượng thực sự khó khăn, thuộc diện chính sách do nhu cầu bức thiết về nhà ở nhưng đã xây dựng nhà trên đất nông nghiệp sau ngày 1/7/2004 nên không được cấp Giấy chứng nhận.
UBND Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem lại quy định bồi thường đối với đất nông nghiệp trong khu dân cư và đất vườn, ao. Ngoài ra bổ sung hướng dẫn cho phép gửi tiền bồi thường vào tài khoản ngân hàng đối với những trường hợp người sử dụng đất đồng ý bàn giao đất bị thu hồi để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án…
Theo báo cáo của UBND Thành phố Hồ Chí Minh, kể từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực (1/7/2014) đến nay, toàn thành phố đã cấp 1.408.046 giấy chứng nhận Giấy chứng nhận, đạt tỷ lệ 92,4% trên tổng số 1.523.578 nhà, đất trên địa bàn. Hiện thành phố vẫn còn 116.632 trường hợp chưa được cấp Giấy chứng nhận do không đủ điều kiện hoặc do người dân không có nhu cầu cấp giấy. Bên cạnh đó, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành 7 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến đất đai. Qua kiểm tra, rà soát văn bản pháp luật đất đai thuộc thẩm quyền của UBND thành phố đã bãi bỏ 23 văn bản, giữ nguyên 16 văn bản và thay thế 35 văn bản. Thành phố cũng đã xử lý thu hồi đất đối với 9 dự án chậm tiến độ có tổng diện tích 189,4ha; đấu giá quyền sử dụng đất thành công 7 khu đất với tổng diện tích 1,4197 ha, qua đó đóng góp gần 150 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước./.