Từ động thái gây sức ép của Mỹ…
 |
| Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu trong họp báo hôm 21/9. Ảnh: Reuters. |
Nội dung này đã được Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo trong cuộc họp báo cùng ngày, diễn ra với sự tham dự của Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin.
Động thái trên của Mỹ diễn ra chỉ vài ngày sau khi Tổng thống D.Trump, ngày 19/9 cảnh báo về kịch bản tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc nhằm vào nước Cộng hòa Hồi giáo Iran. Trước đó, Mỹ cũng đã thông báo lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về việc khởi động tiến trình khôi phục các lệnh trừng phạt, gồm cả lệnh cấm vận vũ khí đối với Iran.
Tuy nhiên, đề xuất của Mỹ đã bị hầu hết các nước thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc phản đối, vì cho rằng Washington không có “chỗ đứng pháp lý” để khôi phục các lệnh trừng phạt sau khi đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran – hay còn được biết đến với tên gọi bản Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) từ năm 2018.
Bất chấp thực tế trên, trong buổi họp báo ngày 21/9, Ngoại trưởng Pompeo cho biết ông sẽ đưa ra hành động đầu tiên dựa trên sắc lệnh hành pháp mới, bằng việc áp lệnh trừng phạt nhằm vào Bộ Quốc phòng Iran, Cơ quan hậu cần của các lực lượng vũ trang Iran, Tổ chức Công nghiệp quốc phòng Iran và giám đốc của cơ quan này. Nhà ngoại giao này còn tiết lộ, Mỹ đang áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro trước cáo buộc “có các mối liên hệ mật thiết” với Iran.
Ông Pompeo khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục duy trì chiến dịch gây sức ép tối đa nhằm vào Iran, cho tới khi nào nước Cộng hòa Hồi giáo này quay trở lại bàn đàm phán và chấp nhận một “thỏa thuận thực sự” để thay đổi lối hành xử.
…tới phản ứng cương quyết từ Iran
 |
| Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif vừa bác bỏ các lệnh trừng phạt mới nhất của Mỹ. (Ảnh: PressTV) |
Ngay lập tức, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã lên tiếng bác bỏ các lệnh trừng phạt mới nhất của Mỹ và khẳng định đây chỉ là một chiêu trò cũ. Phát biểu tại một sự kiện trực tuyến do một tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ tổ chức, ngày 21/9, Ngoại trưởng Zarif nhấn mạnh các lệnh trừng phạt do Mỹ vừa công bố sẽ không để lại tác động nghiêm trọng nào đối với Iran.
Theo quan điểm của ông Zarif thì phía Iran chưa bao giờ tỏ ra lưỡng lự trong đàm phán, song nước này sẽ không đàm phán lại điều mà đã từng đi tới kết luận trong các vòng đàm phán diễn ra trước đó. Thông điệp này của nhà ngoại giao hàng đầu Iran đã trực tiếp bác bỏ lời kêu gọi đã được Tổng thống D.Trump nhiều lần đưa ra, trong đó nhấn mạnh việc Iran cần từ bỏ thỏa thuận hạt nhân 2015 và phê chuẩn một bản thỏa thuận mới với chính quyền hiện tại của Mỹ.
Ông Zarif nhấn mạnh lập trường của Iran nhằm tôn trọng và tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó JCPOA cũng là một thỏa thuận quốc tế. Mỹ mới là bên phải chứng minh về sự tôn trọng dành cho bản thỏa thuận này. Những hành động của Mỹ đã vi phạm các nguyên tắc quốc tế và gây quan ngại trong cộng đồng thế giới.
Trong lời phát biểu cùng ngày, Ngoại trưởng Iran cũng bác bỏ khả năng Mỹ có thể quay trở lại thỏa thuận hạt nhân Iran thông qua những chiêu trò bắt nạt khi cho rằng đây chỉ là một lối hành xử “đã lỗi thời”.
Cùng ngày, Giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) Ali Akbar Salehi cũng cho rằng, việc Mỹ khôi phục các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc nhằm vào nước Cộng hòa Hồi giáo này là một động thái “vô hiệu lực”. Mỹ không có thẩm quyền thực hiện điều này do không còn là một bên tham gia thỏa thuận hạt nhân lịch sử và hiện nhiều nước thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cũng không thừa nhận những nỗ lực liên quan của Mỹ.
Căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Iran bắt đầu nhen nhóm trở lại sau sự kiện Tổng thống D.Trump đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt hà khắc nhằm vào Iran năm 2018. Đầu năm 2020, vụ một máy bay không người lái của Mỹ thực hiện vụ tấn công gần sân bay quốc tế Baghdad tại Iraq khiến Tướng Soleimani thiệt mạng đã đẩy mối quan hệ giữa hai bên leo thang thêm một bước mới. Động thái gây sức ép mới nhất của Mỹ cùng phản ứng cương quyết từ phía Iran đã cho thấy cơ hội hạ nhiệt mối quan hệ thù địch dai dẳng trong nhiều thập niên vẫn chưa thể sớm khép lại và chứa đựng nguy cơ bùng nổ ngay cả khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đã gần kề./.