Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát trong giới hạn cho phép

Theo ông Vũ Hồng Thanh, tại Kỳ họp thứ 2, trên cơ sở kết quả thực hiện 9 tháng, Chính phủ đã báo cáo ước thực hiện cả năm 2016. Đến nay, kết quả đánh giá lại cho thấy không có sự thay đổi nhiều so với số liệu Chính phủ đã báo cáo. Trong số 13 chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội có 11 chỉ tiêu đạt và vượt, có 02 chỉ tiêu quan trọng không đạt kế hoạch là tốc độ tăng trưởng GDP và tốc độ tăng tổng kim ngạch xuất khẩu .

Ủy ban Kinh tế tán thành với đánh giá kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát trong giới hạn cho phép, các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm, một số ngành, lĩnh vực tiếp tục đà phục hồi và phát triển. Giáo dục, đào tạo, y tế, khoa học và công nghệ, các lĩnh vực lao động, việc làm, an sinh xã hội, phúc lợi xã hội và các lĩnh vực xã hội khác được chú trọng và đạt một số kết quả tích cực, quốc phòng an ninh được giữ vững, hoạt động đối ngoại diễn ra sôi động nâng cao vị thế nước ta trên trường quốc tế. Đạt được kết quả trên là do sự đồng tâm, nhất trí, quyết liệt vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân cả nước.

Tuy nhiên, kinh tế - xã hội vẫn đang gặp không ít khó khăn, thách thức lớn, doanh nghiệp ngừng hoạt động, giải thể còn cao, đời sống người dân còn khó khăn, ô nhiễm môi trường xảy ra ở nhiều nơi nhưng khắc phục và cải thiện còn chậm, mất an toàn thực phẩm còn phổ biến gây bức xúc xã hội; trật tự an toàn xã hội trên một số lĩnh vực, địa bàn diễn biến phức tạp.

Ủy ban Kinh tế đề nghị báo cáo của Chính phủ cần phân tích, đánh giá cụ thể hơn về tăng trưởng kinh tế cả năm 2016 đạt 6,21% thấp hơn so với kế hoạch đề ra, thấp hơn số đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 2 ước đạt 6,3-6,5% và cũng thấp hơn mức tăng 6,68% của năm 2015.

Ông Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế tại Kỳ họp thứ 2 cũng cho rằng, các yếu tố tác động để tốc độ tăng trưởng GDP tăng cao hơn là chưa chắc chắn và chưa được định lượng cụ thể và rất khó đạt được mức tăng 6,3-6,5% như Chính phủ báo cáo trước Quốc hội. Theo báo cáo, nguyên nhân khiến cho tốc độ tăng trưởng GDP không đạt kế hoạch đề ra, đó là: (i) Sản xuất công nghiệp thấp hơn 2 năm trở lại đây và (ii) Các yếu tố về môi trường cũng là nguyên nhân khiến cho tăng trưởng GDP không đạt chỉ tiêu.

Một số ý kiến cho rằng, nguyên nhân sâu xa và mang tính căn bản khiến cho GDP đạt thấp là do cơ cấu kinh tế chưa có chuyển biến mạnh, thiếu liên kết và thực lực doanh nghiệp trong nước yếu, chưa đủ sức cạnh tranh. Mặc dù Chính phủ, các cấp, ngành có các hành động cụ thể, quyết liệt theo tinh thần “kiến tạo” và phục vụ doanh nghiệp nhưng chưa xác định rõ định hướng trọng tâm trong điều kiện nguồn lực có hạn. Có ý kiến băn khoăn và đề nghị làm rõ tính xác thực của các số liệu khi hầu hết các chỉ tiêu kinh tế, xã hội, môi trường đều đạt trong khi đó chỉ tiêu GDP lại đạt thấp.

Năm 2017 là năm thứ 2 thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020, theo ông Vũ Hồng Thanh việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017 tiếp tục với những biến động có thể ảnh hưởng đến đầu tư, thương mại, tỷ giá, lạm phát, nợ công... của nước ta như: (i) Làn sóng dân túy tiếp tục lan rộng; (ii) Sự điều chỉnh chính sách kinh tế của Mỹ và Trung Quốc có khả năng gây khó khăn cho hàng hóa xuất khẩu.

Tăng trưởng chưa thực sự bền vững, tăng trưởng của quý I/2017 ước tính tăng 5,1% so với cùng kỳ năm trước, là mức tăng trưởng thấp nhất so với những năm gần đây chủ yếu là do khu vực công nghiệp – xây dựng giảm so với cùng kỳ, trong đó các nhóm ngành công nghiệp chế biến – chế tạo, khai khoáng, điện tử, máy tính, xây dựng đều sụt giảm, thậm chí giảm sâu so với cùng kỳ  và tổng cầu gặp khó khăn.

Thâm hụt ngân sách và nợ công ở mức cao, tiếp tục gây sức ép trả nợ và tạo rủi ro đối với phát triển bền vững của nền kinh tế. Chi đầu tư phát triển từ ngân sách trong 4 tháng đạt mức thấp (19,2%), gây áp lực giải ngân vào những tháng cuối năm, tình trạng này đã diễn ra nhiều năm nhưng chưa có biện pháp khắc phục. Một số dự án, công trình quan trọng quốc gia trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư và kế hoạch phân bổ vốn đầu tư trung hạn còn chậm. Có ý kiến cho rằng cần kiểm soát chặt chẽ bội chi ngân sách theo Nghị quyết của Quốc hội do dự báo tốc độ tăng trưởng GDP năm 2017 khó đạt 6,7% trong khi thực hiện chi chuyển nguồn vốn trái phiếu Chính phủ năm 2016 sang năm 2017  và vốn vay ODA thực tế cao hơn so với dự toán.

Về nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, cùng với các giải pháp đã nêu trong Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017, Ủy ban Kinh tế cơ bản đồng tình với các nhóm giải pháp nêu trong báo cáo Chính phủ. Với quyết tâm cao không điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng GDP 6,7%, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô để tạo lập niềm tin đối với các nhà đầu tư và cộng đồng doanh nghiệp; thực hiện có hiệu quả các giải pháp về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, “đồng hành cùng doanh nghiệp”, xây dựng và ban hành Chương trình hành động triển khai các Nghị quyết của Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, tạo lập thị trường cạnh tranh lành mạnh cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế./.