Ngày 27/3, tại Hà Nội, Thanh tra Chính phủ phối hợp với Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn về Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2018.
Ngày 20/11/ 2018, Quốc hội đã thông qua Luật PCTN 2018 thay thế Luật PCTN 2005, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2019 .
Cần quy định chi tiết việc áp dụng các biện pháp PCTN trong khu vực tư
Phát biểu khai mạc, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm nhấn mạnh: Đây là hội thảo quan trọng, tiền đề để xây dựng Nghị định chất lượng, đưa Luật vào cuộc sống, có tác dụng thiết thực trong công tác PCTN.
Để triển khai Luật một cách đồng bộ, hiệu quả, bảo đảm tính khả thi, Luật giao cho Chính phủ quy định chi tiết 15 điều, khoản cụ thể.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm phát biểu khai mạc hội thảo. (Ảnh: TH)
Nghị định có phạm vi điều chỉnh rộng, bao trùm nhiều nội dung mà trước đây đã được quy định tại nhiều nghị định và văn bản khác nhau như các quy định về kiểm soát xung đột lợi ích; chuyển đổi vị trí công tác; tặng quà và nhận quà tặng…
Bên cạnh đó, Nghị định cũng cần quy định chi tiết về việc áp dụng các biện pháp PCTN trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước. Đây có thể coi là nội dung mới và khó lần đầu tiên Việt Nam quy định về vấn đề này.
Theo bà Akiko Fujii, Phó trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, tham nhũng là một trong những cản trở lớn nhất trong quá trình tiến tới đạt được Mục tiêu phát triển bền vững vào năm 2030. Mặc dù nhiều nước đã rất nỗ lực, nhưng ước tính hàng năm có khoảng 3,6 nghìn tỉ đô la sẽ bị thất thoát do tham nhũng. Đã đến lúc cần có những hành động quyết liệt hơn.
Đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong công tác PCTN, bà Akiko Fujii chỉ ra, một trong những điểm mới của Luật PCTN 2018 là việc mở rộng phạm vi PCTN ra khu vực tư nhân. Tất cả những nỗ lực này thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc thực hiện Mục tiêu 16 của Chương trình nghị sự 2030 vì Mục tiêu Phát triển bền vững, trong đó giảm đáng kể tham nhũng và hối lộ dưới mọi hình thức là một trong những chỉ số chính.
Người có chức vụ, quyền hạn nhận được quà tặng không đúng quy định phải từ chối
Giới thiệu những nội dung cơ bản của Dự thảo Nghị định, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ Nguyễn Tuấn Anh cho biết có nhiều nội dung mới đáng chú ý trong 11 chương của dự thảo. Trong đó có chương 4 quy định thực hiện quy tắc ứng xử của người có chức vụ, quyền hạn. Theo đó, quy định cụ thể thời hạn người có chức vụ, quyền hạn không được thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành DN tư nhân sau khi thôi giữ chức vụ đối với 14 bộ, ngành.
Đáng chú ý, Dự thảo quy định: Cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn chỉ được sử dụng tài chính công, tài sản công để làm quà tặng vì mục đích từ thiện, đối ngoại và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ cao cấp, người có công với cách mạng. Việc tặng quà phải theo đúng quy định của pháp luật về chế độ, tiêu chuẩn, đối tượng.
Theo Dự thảo, cơ quan, tổ chức, đơn vị khi nhận được quà tặng không đúng quy định thì phải từ chối, nếu không từ chối được thì phải giao lại quà tặng cho bộ phận chịu trách nhiệm để xử lý theo quy định. Tương tự, người có chức vụ, quyền hạn khi nhận được quà tặng không đúng quy định cũng phải từ chối; trường hợp không từ chối được thì phải báo cáo Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị mình và nộp lại quà tặng trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được quà tặng.
Việc xử lý quà tặng được nêu rõ, quà tặng bằng tiền, giấy tờ có giá, thủ trưởng nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định; quà tặng bằng hiện vật thì xác định giá trị và bán công khai để nộp vào ngân sách nhà nước…
Dự thảo cũng quy định cụ thể về xử phạt hành chính đối với hành vi tham nhũng trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước. Theo đó, hành vi đưa hối lộ, môi giới hối lộ để giải quyết công việc của doanh nghiệp, tổ chức mình nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng; phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với hành vi tham ô tài sản, nhận hối lộ nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Mức phạt cao nhất cho hành vi tham nhũng trong khu vực ngoài nhà nước lên đến 100 triệu đồng nếu có biểu hiện nhũng nhiễu, lợi dụng hoạt động từ thiện hoặc hoàn cảnh khó khăn của tổ chức, cá nhân khác để vi phạm, sau khi vi phạm đã có hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm.
Để xử lý tình trạng chồng chéo, trùng lắp trong thanh tra việc thực hiện các quy định của Luật PCTN đối với doanh nghiệp, tổ chức, Nghị định quy định: Trong quá trình thanh tra, nếu phát hiện chồng chéo về phạm vi, đối tượng, nội dung, thời gian thanh tra giữa thanh tra các bộ, giữa Thanh tra bộ với Thanh tra tỉnh thì: Đối với cuộc thanh tra chồng chéo giữa thanh tra các bộ, thanh tra của bộ có chức năng quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực hoạt động chính của đối tượng thanh tra tiến hành thanh tra. Cuộc thanh tra chồng chéo giữa Thanh tra bộ với Thanh tra tỉnh thì Thanh tra bộ tiến hành thanh tra. Trường hợp các cơ quan thanh tra không thống nhất được về việc xử lý chồng chéo thì có văn bản đề nghị Tổng Thanh tra Chính phủ xem xét, quyết định.../.