Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Đỗ Thoa
Theo báo cáo, kết quả lớn nhất của chương trình kết hợp quân dân y trong 10 năm qua là đã góp phần quan trọng củng cố y tế cơ sở ở vùng sâu, vùng xa, vùng cao biên giới, biển, đảo; tạo nên mạng lưới khám chữa bệnh và phòng chống dịch bệnh rộng khắp, góp phần tích cực vào việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân, bộ đội...
Theo đó, hàng chục triệu lượt người dân đã được khám chữa bệnh miễn phí. Các cơ sở y tế cũng đã chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho hàng chục nghìn cán bộ, chiến sĩ. Hệ thống 152 phòng khám quân dân y đã tham gia hiệu quả các chương trình y tế quốc gia (tiêm chủng mở rộng, phòng chống sốt rét, phòng chống lao, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, sức khỏe sinh sản...). Cùng với đó là công tác vận động bà con xây dựng nếp sống vệ sinh, khoa học, bài trừ hủ tục lạc hậu, tổ chức cai nghiện ma túy tại các xã biên giới cũng đạt được kết quả khích lệ.
Các cơ sở y tế dự phòng của y tế nhân dân kết nối với các lực lượng y học dự phòng của quân đội trong giám sát và triển khai các biện pháp phòng chống và dập tắt dịch. Nhiều mô hình chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ cho nhân dân và bộ đội, các giải pháp phòng chống dịch bệnh có hiệu quả, phù hợp với tình hình hiện nay. Cũng trong sự kết hợp quân dân y, vấn đề nhân lực y tế cũng được cải thiện về chất lượng, nhất là y tế tuyến cơ sở…
Qua 10 năm thực hiện, bên cạnh những kết quả nổi bật nêu trên, còn có những khó khăn tồn tại là: Thông tư Liên tịch số 08/2005/TTLT - BYT-BQP ngày 16/3/2005 của liên Bộ Y tế - Bộ Quốc phòng là văn bản pháp lý để triển khai chương trình kết hợp quân dân y (KHQDY) hiện có nhiều điểm không còn phù hợp theo một số Luật mới ban hành; một số cấp ủy Đảng, lãnh đạo Chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm đúng mức đến công tác KHQDY; khả năng tham mưu của Ban quân dân y một số địa phương còn hạn chế; việc phổ biến các văn bản chỉ đạo của Chính phủ và hai Bộ đến cán bộ phụ trách chương trình chưa đầy đủ, kịp thời; thiếu nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cần cho quân sự, là một thực tế, đặc biệt ở các tỉnh biên giới, các tỉnh khó khăn về kinh tế, huyện đảo.
Trong giai đoạn 2016 - 2020, chương trình kết hợp quân dân y sẽ tập trung đầu tư nâng cao năng lực hoạt động, đào tạo chuyên sâu cho các y bác sĩ làm việc tại các trạm y tế, phòng khám quân dân, củng cố y tế cơ sở, phối hợp nghiên cứu để chủ động ứng phó hiệu quả, kịp thời với các dịch bệnh truyền nhiễm, thiên tai, thảm họa.
Thời gian tới, Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế sẽ quy hoạch lại các cơ sở khám chữa bệnh quân dân y và xây dựng kế hoạch đầu tư nâng cấp đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế cho người dân địa phương; Tổ chức, kiện toàn Trung tâm y tế quân dân y tại các huyện đảo với 2 chức năng: dự phòng dịch bệnh và khám chữa bệnh. Trong năm 2016 dự kiến sẽ trình Chính phủ phê duyệt Nghị định về quân dân y kết hợp, tăng tính chủ động của các Sở Y tế, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao kết quả đạt được trong 10 năm qua triển khai Chương trình kết hợp quân dân y có sự thay đổi lớn cùng với sự phát triển của ngành y tế cả nước và đã phát huy được những kinh nghiệm, mô hình hay trong tổ chức khám chữa bệnh cho người dân, bộ đội. Ngoài nhiệm vụ khám chữa bệnh, điều trị cho cán bộ, chiến sĩ, quân nhân, nhiều bệnh viện quân đội đã mở cửa phục vụ cho cả người dân, thân nhân các cán bộ, chiến sỹ, tham gia tích cực vào công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng cần nhìn thẳng vào những tồn tại, hạn chế của công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân (tài chính y tế, BHYT, tự chủ y tế công lập), đánh giá hiệu quả các mô hình khám chữa bệnh mới để điều chỉnh, đưa ra biện pháp, giải pháp thực hiện mới trong chương trình kết hợp quân dân y và ở phạm vi rộng hơn là toàn ngành y tế.
Phó Thủ tướng đề nghị, Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế xây dựng kế hoạch cụ thể củng cố y tế cơ sở, trước hết ở tuyến biên giới, hải đảo với tinh thần ưu tiên những địa bàn khó khăn nhất, đồng thời tăng cường đào tạo nhân lực cho y tế cơ sở.
Với phương châm triển khai Chương trình theo lộ trình làm đến đâu chắc đến đó, thời gian tới, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu, Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế cần tập trung củng cố tuyến y tế cơ sở, trước hết ở tuyến biên giới, hải đảo với tinh thần ưu tiên những địa bàn khó khăn nhất, đồng thời tăng cường đào tạo nhân lực cho y tế cơ sở.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại Hội nghị quân dân y toàn quốc lần thứ 5. Ảnh: Đỗ Thoa
Đề cập đến một số vấn đề nóng của ngành y tế như y đức, tỷ lệ tham gia BHYT thấp, chất lượng dịch vụ y tế chưa đáp ứng được yêu cầu của người bệnh, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam mong muốn thông qua chương trình kết hợp quân dân y, các bệnh viện quân đội và dân sự sẽ hợp tác chặt chẽ hơn nữa; cùng phối hợp, chia sẻ những phương thức mô hình quản lý bệnh viện hiệu quả, nâng cao y đức, cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh có chất lượng cao, khuyến khích người dân tham gia BHYT, tăng nhanh tỷ lệ BHYT toàn dân.
“Mục đích lớn nhất của chương trình kết hợp quân dân y là giữ vững trật tự, ổn định, trước hết là các vùng biên giới, hải đảo, vùng trọng điểm an ninh-quốc phòng, đảm bảo chăm sóc sức khỏe tốt hơn cho người dân bằng những chương trình thật thiết thực, không dàn trải, giúp cả ngành y tế tốt lên”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh./.