Mới đây, Thanh tra TP Hồ Chí Minh đã công bố kết luận khi kiểm tra kho thuốc Bệnh viện Truyền máu huyết học TP Hồ Chí Minh đến ngày 31/12/2015 còn tồn kho 19.997 viên thuốc Tasigna 200mg đã hết hạn sử dụng từ tháng 5/2015, giá gần 14 tỷ đồng, buộc phải tiêu hủy, khiến dư luận xôn xao.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi. Ảnh: TH
PV: Chiều qua (23/5), Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội đã nghe báo cáo về việc tiêu hủy gần 20.000 viên thuốc đặc trị ung thư. Quan điểm của ông về vụ việc này như thế nào?
Phó Chủ nhiệm Bùi Sỹ Lợi: Đánh giá khách quan, tôi thấy, bệnh viện, ngành Y tế TP, Hồ Chí Minh, cũng như các cơ quan TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện chủ trương rất tốt để giảm bớt chi phí cho người bị bệnh ung thư.
Về nguyên nhân chủ quan, đầu tiên là do bệnh viện lập kế hoạch xin tài trợ không chuẩn. Khi bệnh viện lập kế hoạch đang có 200 người ung thư máu nằm điều trị, nhưng chỉ có 50 người đăng ký sử dụng loại thuốc này. Đây là loại thuốc đặc trị khá đắt, với chi phí 1 tỷ trên một năm điều trị, mặc dù người sử dụng tại bệnh viện chỉ phải bỏ ra 42 triệu/năm (đối ứng 5%) dù bình thường nếu dùng thuốc này bệnh nhân phải trả khoảng 800 triệu đồng đến 1 tỷ mỗi năm. Vì vậy, không phải ai cũng đủ tiền để dùng.
Thứ hai, khi thuốc gần hết thời hạn, bệnh viện lại không báo cáo kịp thời các cơ quan chức năng để xin chủ trương điều chuyển cho sử dụng có hiệu quả. Đến khi có lệnh tiêu hủy rồi, do điều kiện khách quan, bệnh viện vẫn giữ thuốc trong kho. Rất may, do được quản lý chặt chẽ, số thuốc hết hạn sử dụng này không lọt ra ngoài.
Mặt khác, do việc chuyển cho bệnh nhân khác sử dụng thuốc đều phải được sự đồng ý của công ty tài trợ độc quyền Novartis. Nhưng công ty này không cho phép dẫn đến bệnh viện không có cách xử lý khác.
Nhưng theo tôi, điều cần rút kinh nghiệm trong việc phải tiêu hủy gần 20.000 viên thuốc đặc trị ung thư là thủ tục hành chính bị kéo dài qua các khâu.
PV: Cụ thể, xin ông nói rõ hơn về sự kéo dài trong thủ tục này không?
Phó Chủ nhiệm Bùi Sỹ Lợi: Khi bắt đầu làm thủ tục là tháng 7/2013 (thuốc được sản xuất tháng 6/2013 và chỉ có thời hạn sử dụng trong 23 tháng). Chúng ta làm thủ tục hết hơn 9 tháng, qua rất nhiều khâu. Cục Quản lý dược qua 2 lần và kéo dài thời gian nhất là do tổ chức liên hiệp hữu nghị của TP Hồ Chí Minh kéo dài trong vòng 3 tháng xét duyệt, trong khi theo quy định chỉ 23 ngày.
Khi làm xong thủ tục về được đến cảng thì thuốc còn thời hạn sử dụng 10 tháng. Khi thuốc vào đến kho của bệnh viện và người đầu tiên sử dụng thì hạn sử dụng còn 8,5 tháng.
Cho nên, dùng đến 6 tháng rồi mà vẫn còn 1/3 số thuốc tài trợ. Bệnh viện lại không nhanh chóng xử lý dẫn đến phải tiêu hủy. Như vậy, có câu chuyện rất lãng phí vì nhiều người bệnh cần số thuốc này.
Song tôi cho rằng, không phải bệnh viện vô cảm, TP Hồ Chí Minh vô cảm, mà do các yếu tố như bệnh viện làm kế hoạch, xin chỉ tiêu chưa chính xác; thủ tục hành chính của chúng ta quá dài, quá rườm rà, một lô thuốc rất đặc biệt này mà thủ tục kéo dài hơn 9 tháng.
PV: Vậy Ủy ban về các vấn đề xã hội đã có kiến nghị như thế nào để tránh xảy ra tình trạng tương tự?
Phó Chủ nhiệm Bùi Sỹ Lợi: Ủy ban sẽ có văn bản báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, đề nghị Bộ Y tế phải xử lý các bước, các thủ tục hành chính đơn giản, gọn nhẹ, công khai minh bạch nhiều hơn nữa.
Rõ ràng đây vẫn là vấn đề lãng phí. Vì vậy, chúng ta cố gắng làm sao không bị lãng phí, thất thoát mặc dù thuốc này được tài trợ, đối ứng không đáng kể,
Tuy nhiên, phải lưu ý rằng, không phải bệnh nhân ung thư máu nào cũng dùng được thuốc này. Vì có người phải thay tế bào gốc, có người dùng được thuốc này, có người lại không dùng được. Đây là vấn đề khoa học, đòi hỏi phải tính toán rất cụ thể.
PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!