Vẫn còn tư duy soạn thảo dự án luật có lợi cho bộ, ngành

Sáng ngày 13/9, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 27, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội.

Thiếu tính ổn định, mới làm đã sửa luật

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, vẫn còn một số luật quan trọng chưa được ban hành, còn có những Bộ, ngành thiếu chủ động trong xây dựng văn bản pháp luật thi hành Hiến pháp dẫn đến tình trạng  lúng túng, bị động, các luật khác cũng phải chạy theo, chưa kể lùi hoãn, rút một số dự án luật.

Trong khi đó, "hệ thống pháp luật thiếu ổn định, thay đổi liên tục, nhiều khi cầm luật này không biết sẽ ảnh hưởng đến luật nào và phải sửa luật nào? Các bộ, ngành cứ làm gì vướng là đề nghị cho sửa luật". Vì vậy, bà Nga đề nghị cần xem xét để bảo đảm tính ổn định trong hệ thống pháp luật.

Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển bày tỏ lo ngại về sự phá vỡ của một số luật dẫn đến tính thống nhất không đảm bảo. Dẫn chứng Luật Giáo dục, đồng tình cần có nhiều chính sách mới, nhưng Phó Chủ tịch đặt vấn đề, việc sửa đổi đòi hỏi khoản chi tiêu tác động ngân sách trong bối cảnh khó khăn và tác động đến nhiều Luật khác thì có cần thiết không?.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng cho rằng, tính phối hợp, “nhạc trưởng” không bảo đảm nên khi mỗi bộ, ngành đề xuất một dự án luật đều đưa ra những vấn đề có lợi cho công tác quản lý, điều hành, chỉ đạo của bộ, ngành đó nhưng lại không nhìn đến tổng thể chung.

Theo Phó Chủ tịch Phùng Quốc Hiển: Hiện nay, hệ thống pháp luật của ta khá toàn diện, đầy đủ nhưng tổ chức thực hiện chưa tốt, mới ban hành đã sửa đổi, hay công tác chuẩn bị chưa tốt… Do đó, kiến nghị chỉ nên chỉnh sửa những vấn đề thực sự chín muồi, tập trung vào những luật cụ thể hoá Hiến pháp 2013.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định đề nghị Chính phủ báo cáo cụ thể nguyên nhân, khó khăn, vướng mắc và lộ trình thực hiện đối với từng dự án đã quá thời hạn dự kiến ban hành, kiến nghị các dự án không còn phù hợp với thực tế hiện nay cần đưa ra khỏi Danh mục để Quốc hội, UBTVQH xem xét, quyết định.

Làm rõ địa chỉ, trách nhiệm người đứng đầu ban hành văn bản trái luật

Đề cập đến hơn 5.600 văn bản  phát hiện trái pháp luật, Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cho hay, qua tìm hiểu vấn đề này cho thấy không chỉ xuất hiện trong năm 2017 mà trong nhiều năm trước đây.

“Nguyên nhân thì nhiều, văn bản sai có thể sửa nhưng việc đánh giá hậu quả do việc thi hành văn bản đó cũng như xem xét trách nhiệm cán bộ công chức tham mưu, soạn thảo, thẩm định, ban hành văn bản đó chưa quyết liệt” – Trưởng Ban Dân nguỵện chỉ rõ.

Bà Nguyễn Thanh Hải lưu ý, để không tái diễn tình trạng này trong thời gian tới thì việc xử lý trách nhiệm cần nghiêm minh hơn.

“Cần nêu rõ địa chỉ. Tới đây, trong báo cáo kiến nghị của cử tri, chúng tôi cũng sẽ phối hợp với Bộ Tư pháp xem cơ quan, tổ chức, địa phương nào ban hành nhiều văn bản trái pháp luật, thống kê cụ thể để bổ sung vào báo cáo trình UBTVQH” – bà Hải cho biết.

Đánh giá cao sự thẳng thắn của Bộ Tư pháp khi công bố số liệu trên, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng điều này cũng nói lên sự hạn chế của một số bộ, ngành, địa phương.

Đề cập đến trách nhiệm của các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ trước việc kết quả ban hành văn bản quy định chi tiết vẫn chưa đạt được như mong muốn, những tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện vẫn kéo dài trong nhiều năm qua, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định đề nghị, cần bổ sung làm rõ thêm nội dung này trong Báo cáo của Chính phủ, xác định cụ thể hơn trách nhiệm, đồng thời có giải pháp kịp thời chấn chỉnh, khắc phục, nhất là đối với các nguyên nhân chủ quan.

Phó Trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thái Học cho hay: Báo cáo cho thấy một trong những tồn tại là việc chấp hành kỷ luật kỷ cương trong xây dựng pháp luật ở một số nơi chưa nghiêm.

“Thường vụ Quốc hội có nhiều Nghị quyết rất nghiêm, trong đó có yêu cầu xem xét trách nhiệm người đứng đầu, nhưng lâu nay ta làm được chưa? Nhiều luật chuẩn bị chưa tốt, thậm chí như ý kiến phát biểu là “dồn” cho cơ quan thẩm tra, cần xem xét trách nhiệm Bộ trưởng liên quan thế nào? Nếu siết chặt thì tình hình sẽ tốt hơn” - ông Nguyễn Thái Học nói.