Trong vụ án này, 8 bị cáo đều bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố về tội “Tham ô tài sản” theo quy định tại Điều 278, khoản 4, điểm a – Bộ luật Hình sự năm 1999. Tám bị cáo gồm: Trịnh Xuân Thanh (sinh năm 1966, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam – PVC), Đào Duy Phong (sinh năm 1958, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần bất động sản Điện lực Dầu khí Việt Nam – PVP Land), Nguyễn Ngọc Sinh (sinh năm 1972, nguyên Tổng Giám đốc PVP Land), Đinh Mạnh Thắng (sinh năm 1962, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần đầu tư và thương mại Dầu khí Sông Đà), Thái Kiều Hương (sinh năm 1973, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư Vietsan), Lê Hòa Bình (sinh năm 1954, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần xây dựng và dịch vụ 1/5 và Công ty cổ phần Minh Ngân), Nguyễn Thị Kim Thoa (sinh năm 1965, nguyên Kế toán trưởng Công ty cổ phần xây dựng và dịch vụ 1/5 và Công ty cổ phần Minh Ngân) và Huỳnh Nguyễn Quốc Duy (sinh năm 1972, trú tại phường 10, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh, làm nghề kinh doanh tự do).
Ngoài 8 bị cáo bị đưa ra xét xử, Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã triệu tập 10 người làm chứng, 3 người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, 1 phiên dịch và 1 nguyên đơn dân sự (PVP Land).
Hội đồng xét xử gồm 5 người: 2 thẩm phán và 3 hội thẩm nhân dân, do thẩm phán Đặng Thị Thanh Huyền làm chủ tọa phiên tòa.
Hai kiểm sát viên: Phạm Đức Long và Nghiêm Ngọc Hương (Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội) thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử hình sự tại phiên tòa.
Bị cáo Trịnh Xuân Thanh tại phiên tòa. (Ảnh: TH)
Trong buổi xét xử sáng nay, Hội đồng xét xử (HĐXX) đã tiến hành kiểm tra sự có mặt của những người tham gia phiên tòa theo giấy triệu tập, giấy báo của Tòa án và kiểm tra căn cước của đương sự và những người tham gia tố tụng khác. Đồng thời, phổ biến quyền, nghĩa vụ của các đương sự và của những người tham gia tố tụng.
Trong buổi xét xử đầu tiên, có 12 luật sư có mặt tham gia bào chữa quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo cũng như những người liên quan. Trong số này, có 6 luật sư bào chữa cho bị cáo Trịnh Xuân Thanh.
Lợi dụng chức vụ quyền hạn, tham ô 49 tỷ đồng
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, cuối năm 2009 đầu năm 2010, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) có chủ trương chuyển tất cả các công ty đầu tư kinh doanh bất động sản về cho Tổng Công ty cổ phần xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) quản lý, theo một đầu mối. Cùng thời điểm này, bị cáo Lê Hòa Bình (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần xây dựng và dịch vụ 1/5) muốn mua dự án Nam Đàn Plaza của Công ty cổ phần dịch vụ Xuyên Thái Bình Dương dưới hình thức mua toàn bộ 24 triệu cổ phần (100%) do PVP Land là 1 trong 5 cổ đông (chiếm 50,5% vốn).
Thông qua môi giới của bị cáo Huỳnh Nguyễn Quốc Duy (nghề kinh doanh tự do), ngày 27/3/2010, bị cáo Lê Hòa Bình cùng với 5 cổ đông của Công ty cổ phần dịch vụ Xuyên Thái Bình Dương ký hợp đồng đặt cọc mua 24 triệu cổ phần với giá 20.756,34 đồng/cổ phần tương đương 52 triệu đồng/m2 đất dự án Nam Đàn Plaza.Tổng giá trị hợp đồng gần 500 tỷ đồng.
Để mua tiếp số cổ phần còn lại, bị cáo Thái Kiều Hương (Phó Tổng Giám đốc Công ty Vietsan - Công ty cổ đông của Công ty Xuyên Thái Bình Dương) nhờ bị cáo Đinh Mạnh Thắng kết nối gặp bị cáo Trịnh Xuân Thanh đề nghị cho PVP Land thoái vốn tại dự án Nam Đàn Plaza. Trịnh Xuân Thanh đồng ý, chỉ đạo bị cáo Đào Duy Phong (Chủ tịch Hội đồng quản trị PVP Land) đứng ra thu xếp việc mua bán.
Thực hiện sự chỉ đạo, bị cáo Đào Duy Phong đã ký tờ trình gửi PVC phê duyệt phương án bán hơn 12 triệu cổ phần với giá 13.578 đồng/cổ phần, tương đương giá 34 triệu đồng/m2 đất tại dự án Nam Đàn Plaza và được Trịnh Xuân Thanh đồng ý. Vài ngày sau đó, bị cáo Lê Hòa Bình chuyển nhượng cổ phần với cổ đông của Công ty Xuyên Thái Bình Dương với giá 52 triệu đồng/m2 (chênh lệch 18 triệu đồng/m2), tổng số tiền chênh lệch hơn 87 tỷ đồng.
Sau khi bị cáo Bình thanh toán 50% giá trị hợp đồng chuyển nhượng cổ phần, Hương đã yêu cầu đưa 14 tỷ đồng để "lại quả" cho bị cáo Thanh. Ngoài ra, bị cáo Bình còn chuyển cho bị cáo Đào Duy Phong 10 tỷ đồng, Đặng Sỹ Hùng (Trưởng phòng Kinh tế PVP Land) 20 tỷ đồng, bị cáo Đinh Mạnh Thắng nhận 5 tỷ đồng.
Ngoài ra, bị cáo Lê Hoà Bình khai đã chi cho Huỳnh Nguyễn Quốc Duy 13 tỷ đồng tiền môi giới, nhưng Huỳnh Nguyễn Quốc Duy khai chỉ nhận 11 tỷ đồng.
Toàn bộ 12.120.000 cổ phần mà PVP Land sở hữu tại Công ty Xuyên Thái Bình Dương thuộc phần góp vốn của PVC là doanh nghiệp Nhà nước có 87,87% vốn của Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam do Trịnh Xuân Thanh làm Chủ tịch HĐQT và Đào Duy Phong và Nguyễn Ngọc Sinh là những người có chức vụ, quyền hạn trong doanh nghiệp quản lý, nhưng các bị can đã lợi dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt thông qua hình thức chuyển nhượng cổ phần với giá thấp hơn giá trị thực tế để rút ra nhằm chiếm đoạt hơn 87 tỷ đồng và thực tế đã chiếm đoạt được 49 tỷ đồng. Do đó, hành vi chiếm đoạt của các bị can Trịnh Xuân Thanh, Đào Duy Phong, Nguyễn Ngọc Sinh, Đặng Sỹ Hùng, Đinh Mạnh Thắng, Thái Kiều Hương, Lê Hoà Bình, Nguyễn Thị Kim Thoa, Huỳnh Nguyễn Quốc Duy đã đủ căn cứ cấu thành tội “Tham ô tài sản” theo quy định tại Điều 278 Bộ luật hình sự.
Trong hành vi phạm tội, bị cáo Trịnh Xuân Thanh là người có vai trò quyết định việc cho chuyển nhượng hơn 12 triệu cổ phần nói trên, chỉ đạo cấp dưới thực hiện việc chuyển nhượng với giá thấp hơn thực tế để hưởng tiền chênh lệch.
Các bị can: Đào Duy Phong, Nguyễn Ngọc Sinh, Đặng Sỹ Hùng biết rõ việc chuyển nhượng cổ phần với giá thấp hơn thực tế nhưng tích cực thực hiện để rút tiền chênh lệch, chiếm đoạt tài sản của Nhà nước.
Các bị can: Đinh Mạnh Thắng, Thái Kiều Hương, Huỳnh Nguyễn Quốc Duy là những người móc nối, tác động để Trịnh Xuân Thanh, Đào Duy Phong, Nguyễn Ngọc Sinh cho chuyển nhượng cổ phần tại PVP Land; biết rõ hành vi lợi dụng việc bán cổ phần để chiếm đoạt tài sản cả các bị can Trịnh Xuân Thanh, Đào Duy Phong, Nguyễn Ngọc Sinh nhưng vẫn tích cực thực hiện để trục lợi và giúp sức cho các bị can này chiếm đoạt được tiền.
Các bị can Lê Hoà Bình, Nguyễn Thị Kim Thoa biết rõ việc PVP Land ký hợp đồng chuyển nhượng cổ phần với giá thấp hơn giá thực tế mà Bình và Thoa đã mua, để các bị can khác trong vụ án rút tiền chênh lệch chia nhau chiếm đoạt, nhưng đã đồng tình thực hiện, chuyển 49 tỷ đồng trong số tiền ngoài hợp đồng cho các bị can để Trịnh Xuân Thanh và các bị can khác chiếm đoạt tiền của Nhà nước.
Quá trình điều tra, do ông Đặng Sỹ Hùng đã chết, nên Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án đối với bị can Đặng Sỹ Hùng.
Trong quá trình, điều tra, truy tố, các bị can Đào Duy Phong, Thái Kiều Hương, Lê Hoà Bình, Nguyễn Thị Kim Thoa, Đinh Mạnh Thắng đã thành khẩn khai báo, giúp cơ quan điều tra làm rõ vụ án. Bị can Đào Duy Phong đã tự nguyện nộp lại 10 tỷ đồng, gia đình Huỳnh Nguyễn Quốc Duy đã nộp 1,25 tỷ đồng.
Trong giai đoạn truy tố, bị can Nguyễn Ngọc Sinh đã thành khẩn khai báo và đề nghị gia đình nộp lại 2 tỷ đồng chiếm đoạt. Trong giai đoạn khởi tố điều tra vụ án Lê Hoà Bình lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Trịnh Xuân Thanh và Đinh Mạnh Thắng khi được Thái Kiều Hương yêu cầu đã trả lại 19 tỷ đồng.
Chấp thuận cho bị cáo Lê Hòa Bình vắng mặt vì lý do sức khoẻ
Trong buổi xét xử sáng nay, bị cáo Lê Hòa Bình đã có đơn xin vắng mặt vì lý do sức khoẻ.
Trước sự vắng mặt của bị cáo Lê Hòa Bình, đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa nêu quan điểm: Căn cứ Bộ luật tố tụng hình sự, trước khi vào phiên tòa, VKSND TP. Hà Nội đã kiểm sát đưa vụ án ra xét xử đối với bị cáo Lê Hòa Bình. Bị cáo Bình đã nhận và làm đơn xin vắng mặt vì lý do sức khỏe. TAND TP. Hà Nội đã làm thủ tục chỉ định luật sư bào chữa cho bị cáo Bình. Trong quá trình điều tra, bị cáo Bình đã có bản thuyết trình và lời khai về hành vi phạm tội của mình. Do đó, Viện kiểm sát nhận thấy việc bị cáo Lê Hòa Bình không có mặt tại phiên tòa ngày hôm nay không ảnh hưởng đến bị cáo và việc xét xử khách quan của pháp luật.
Đối với sự vắng mặt của những người làm chứng và 2 điều tra viên, theo Điều 292, 293, 296 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Viện kiểm sát đề nghị HĐXX tiếp tục triệu tập những người vắng mặt trong phiên toà để bảo đảm xét xử đúng quy định pháp luật.
Các luật sư bào chữa cho bị cáo Trịnh XuânThanh đề nghị cho phép được tiếp xúc với bị cáo trong lúc giải lao và HĐXX không kéo dài thời gian phiên toà như phiên toà trước để bảo đảm sức khoẻ các bị cáo và luật sư.
Sau khi nghe ý kiến đại diện Viện kiểm sát và các luật sư, HĐXX chấp thuận sự vắng mặt của bị cáo Lê Hòa Bình. HĐXX cho biết sẽ tạo điều kiện về thời gian cho các luật sư song vẫn phải bảo đảm quy định của pháp luật.
Phiên tòa dự kiến kéo dài đến ngày 6/2, xét xử cả ngày thứ Bảy và Chủ nhật./.