Tối ưu hóa các tiềm năng, lợi thế Vùng đồng bằng sông Hồng

Tối ưu hóa các tiềm năng, lợi thế của các địa phương 

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng nhấn mạnh, năm 2019 được xác định là năm bứt phá để hoàn thành kế hoạch 5 năm 2016 - 2020. Năm 2020 có ý nghĩa rất quan trọng, năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2016 - 2020 và Chiến lược phát triển phát triển kinh tế - xã hội 10 năm giai đoạn 2010 - 2020. Đây cũng là năm hoàn thành mục tiêu Đại hội Đảng các cấp, hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư kỳ vọng sẽ tăng cường sự chia sẻ, kết nối các địa phương trong công tác xây dựng kế hoạch cũng như điều phối các nguồn lực về nhân lực, hạ tầng, khoa học, công nghệ…nhằm tối ưu hóa các tiềm năng, lợi thế của các địa phương trong sự phát triển chung của toàn Vùng.

Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho biết, Vùng đồng bằng sông Hồng là trung tâm về chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của cả nước; thuận lợi trong phát triển công nghiệp công nghệ cao, điện tử, phần mềm,…; là nơi tập trung các cơ sở sản xuất sản phẩm điện tử công nghệ hiện đại với nhiều nhà máy của các tập đoàn, công ty hàng đầu trong và ngoài nước như Samsung, LG, Panasonic, Vinfast…

Bên cạnh đó, đồng bằng sông Hồng là vùng hội tụ nhiều lợi thế nhất, thuận lợi nhất trong việc thực hiện ba đột phá chiến lược về thể chế, kết cấu hạ tầng và nguồn nhân lực.

Theo đó, về kết cấu hạ tầng, đồng bằng sông Hồng là vùng có hệ thống giao thông kết nối tốt nhất của cả nước và ngày càng hoàn thiện hơn gồm đường bộ, đường biển, đường sông, đường hàng không, đường sắt đã tạo động lực để liên kết thúc đẩy và chuyển dịch kinh tế của Vùng.

Về nguồn nhân lực, đây là trung tâm hàng đầu về cung ứng nguồn nhân lực, không chỉ nguồn nhân lực chất lượng cao của các trường đại học mà còn cả nguồn nhân lực lao động phổ thông.

Và đặc biệt, về thể chế, với lợi thế là vùng có Thủ đô Hà Nội, trung tâm về chính trị của cả nước nên Vùng đồng bằng sông Hồng có nhiều thuận lợi trong việc thí điểm những cơ chế, chính mới cũng như đề xuất với Chính phủ, Quốc hội.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số chỉ số của vùng còn hạn chế, đặc biệt là những chỉ số về thu hút FDI, phát triển doanh nghiệp, tạo việc làm… Đây là những vấn đề còn hạn chế của việc kết nối giữa các khu vực và giữa các địa phương trong Vùng. Do vậy, với tinh thần tiếp cận theo vùng, điều phối vùng, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng mong muốn hội nghị tập trung thảo luận về các nội dung theo tinh thần của Chỉ thị số 16/CT-TTg, đánh giá tình hình thực hiện phát triển kinh tế - xã hội và đầu tư công năm 2019 và phương hướng, nhiệm vụ của năm 2020.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Văn Thành nhấn mạnh, năm 2020 có ý nghĩa hết sức quan trọng, là năm cuối thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 cũng là năm tiến hành Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Do vậy, theo ông Nguyễn Văn Thành, cần theo dõi sát diễn biến tình hình trong nước, căn cứ các mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2016 - 2020 và những kết quả đã đạt được để xác định rõ yêu cầu, mục đích xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước và kế hoạch đầu tư công năm 2020. Đồng thời, cần duy trì sự tập trung cao độ, nỗ lực phấn đấu và quyết tâm cao nhất, triển khai quyết liệt, đồng bộ và các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đề ra góp phần thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020.

Ông Nguyễn Văn Thành đánh giá cao việc Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Hội nghị xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và đầu tư công năm 2020 tại 04 Vùng trên cả nước nhằm trao đổi, thảo luận về các vấn đề liên quan đến lĩnh vực đặc thù như khu công nghiệp, khu kinh tế, đầu tư nước ngoài, ODA, phát triển doanh nghiệp, liên kết vùng và các vấn đề liên quan khác.

Thứ trưởng Vũ Đại Thắng phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: MPI)

Tiếp tục khẳng định vai trò là một trong hai đầu tàu kinh tế

Trình bày báo cáo về tình hình thực hiện phát triển kinh tế - xã hội và đầu tư phát triển năm 2019, dự kiến năm 2020, Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho biết: Vùng Đồng bằng sông Hồng có hệ thống giao thông kết nối tốt nhất cả nước và ngày càng hoàn thiện hơn gồm đường bộ, đường biển, đường sông, đường hàng không, đường sắt đã tạo động lực liên kết phát triển và thúc đẩy chuyển dịch kinh tế của Vùng Đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng Thủ đô và vùng Trung du - miền núi phía Bắc với cả nước.

Vùng có điều kiện thuận lợi để phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp điện tử, tin học, phần mềm, công nghiệp phụ trợ và ngành dịch vụ cao cấp, dịch vụ du lịch, dịch vụ viễn thông, tài chính, ngân hàng, logistics lớn của cả nước. Vùng đi đầu trong triển khai ứng dụng công nghệ thông tin và giải quyết nhanh, gọn thủ tục hành chính….

Về kinh tế - xã hội dự kiến năm 2019, theo báo cáo của các địa phương, dự kiến toàn Vùng có 12/12 chỉ tiêu đạt và vượt so với Nghị quyết của HĐND các tỉnh, thành phố đề ra. Các chỉ tiêu đạt những kết quả tích cực như: tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP), Thu nhập bình quân đầu người, thu ngân sách, xuất nhập khẩu, huy động vốn đầu tư toàn xã hội, tỷ lệ hộ nghèo, tỷ lệ lao động qua đào tạo, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới,... Vùng tiếp tục khẳng định vai trò là một trong hai đầu tàu kinh tế, trung tâm công nghiệp, dịch vụ trọng điểm và là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội chung cả nước.

Môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) tiếp tục được cải thiện; công tác hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp được quan tâm, với nhiều giải pháp thiết thực. Công tác cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính được triển khai quyết liệt.

Các địa phương trong vùng đã chú trọng nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng các nguồn vốn đầu tư Nhà nước, đồng thời tạo điều kiện thu hút các nguồn vốn của các thành phần kinh tế trong nước và ngoài nước để đảm bảo huy động cao nhất các nguồn lực cho đầu tư phát triển, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế.

Tuy nhiên, vùng vẫn còn những tồn tại những khó khăn, vướng mắc như mặc dù đạt kế hoạch đề ra nhưng tăng trưởng GRDP 6 tháng của vùng thấp hơn khá nhiều so với mức tăng cùng kỳ năm 2018 (9,5%) do chịu ảnh hưởng của thời tiết diễn biến phức tạp làm giảm năng suất và sản lượng cây trồng. Dịch tả lợn châu Phi lây lan trên diện rộng; giảm sản lượng một số ngành công nghiệp; tăng trưởng chậm lại của một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực (ô tô, xe máy, điện thoại, linh kiện điện tử,...).

Bên cạnh đó, thu hút đầu tư trong nông nghiệp còn hạn chế, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chủ yếu gia công, lắp ráp với giá trị gia tăng chưa cao.

Thu ngân sách 10/11 địa phương dự kiến vượt kế hoạch đề ra nhưng chưa chắc chắn do nhiều địa phương còn phụ thuộc vào khối doanh nghiệp FDI và thực hiện lộ trình cắt giảm thuế đối với sản phẩm ô tô khi hội nhập như Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hải Dương. Riêng thành phố Hà Nội bị hụt thu khoảng 5.858 tỷ đồng do ảnh hưởng tạm thời về nguồn thu từ một số công ty, doanh nghiệp và ngân hàng lớn trên địa bàn.

Vùng đã thu hút được nhiều dự án FDI quy mô lớn góp phần cải thiện cơ cấu công nghiệp theo hướng hiện đại, nâng cao sức cạnh tranh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tuy nhiên 65% số vốn FDI của vùng đầu tư chủ yếu vào lĩnh vực, ngành tận dụng nhân công giá rẻ, dệt may, giày dép, lắp ráp thiết bị và bất động sản nên việc lôi kéo các doanh nghiệp trong nước tham gia có hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu còn hạn chế, liên kết doanh nghiệp FDI và trong nước chưa cao, chưa có tính chất lan tỏa tích cực.

Mặc dù số doanh nghiệp đăng ký mới vẫn đứng thứ 2 cả nước nhưng xét về quy mô vốn thì các doanh nghiệp trong Vùng chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa…

Tại hội nghị, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân Trần Quốc Phương hướng dẫn các địa phương xây dựng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và các điểm mới của Luật đầu tư công. Về xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2020, căn cứ Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 25/6/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2020, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành văn bản số 4538 ngày 03/7/2019 hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và đầu tư công năm 2020.