Sau hơn một tháng làm việc khẩn trương, nghiêm túc và đầy trách nhiệm, Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XIV đã hoàn thành chương trình làm việc với nhiều nội dung quan trọng về công tác lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng khác.
Tại kỳ họp này, Quốc hội đã thể hiện tinh thần đổi mới, đoàn kết, sáng tạo, hành động vì lợi ích của nhân dân, của đất nước, thẳng thắn thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến phản ánh tâm tư, nguyện vọng của cử tri và nhân dân cả nước trong công tác xây dựng pháp luật, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao.
Trên cơ sở đó, Quốc hội đã quyết định và thông qua các Nghị quyết về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016- 2020, Kế hoạch tài chính 5 năm, Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016- 2020, Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội năm 2017, quyết định dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách trung ương năm 2017. Đây là lần đầu tiên Quốc hội quyết định hệ thống các kế hoạch trung hạn mang tính tổng thể về tài chính và đầu tư, có sự gắn kết chặt chẽ cả trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XIV. Ảnh: Quang Minh
Đặc biệt, tại kỳ họp này, với sự xem xét thận trọng, cân nhắc kỹ lưỡng về các điều kiện bảo đảm, Quốc hội đã quyết định dừng thực hiện Dự án xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.
Tiếp tục triển khai thi hành Hiến pháp 2013, hoàn thiện hệ thống pháp luật, Quốc hội đã dành phần lớn thời gian xem xét, thông qua 3 luật (gồm: Luật Tín ngưỡng, tôn giáo; Luật Đấu giá tài sản; Luật sửa đổi, bổ sung Điều 6 và Phụ lục 4 về Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư) và 11 Nghị quyết; đồng thời cho ý kiến về 14 dự án luật khác. Có thể nói đây là kỳ họp đạt kỷ lục về số lượng các Nghị quyết được thông qua.
Trên cơ sở cân nhắc kỹ, Quốc hội quyết định chưa thông qua tại kỳ họp này đối với dự án Luật về hội và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 để tiếp tục hoàn thiện, bảo đảm chất lượng và tính khả thi.
Kỳ họp thứ hai của Quốc hội khóa XIV tiếp tục được cải tiến về cách thức điều hành, trong đó có việc tranh luận, đối thoại trực tiếp về những vấn đề còn có ý kiến khác nhau. Việc các Bộ trưởng trực tiếp giải trình, tiếp thu ý kiến trong quá trình thảo luận các dự án luật, nghị quyết, báo cáo đã tạo không khí làm việc dân chủ, thẳng thắn, cởi mở, trách nhiệm, góp phần nâng cao chất lượng kỳ họp.
Đặc biệt, việc đổi mới từ nội dung đến hình thức chất vấn và trả lời chất vấn đã thực sự gây ấn tượng, để lại dấu ấn trong kỳ họp này. Có thể nói, việc cải tiến tổ chức phiên họp chất vấn và trả lời chất vấn có thêm phần tranh luận càng tạo điều kiện cho Quốc hội đi sâu và làm sáng tỏ các nội dung cả bao quát lẫn cụ thể. Qua đó, người dân cũng nắm bắt và thông tỏ nhiều vấn đề của tình hình đất nước.
Những câu trả lời của Thủ tướng về cách thức xử lý các dự án thua lỗ, về hướng bảo vệ sản xuất, lưu thông hàng hóa trong nước, không để đất nước trở thành thị trường tiêu thụ hàng nước ngoài, về phương án thanh toán khuyết tật “phạt cho tồn tại” cùng những mầm mống, kẽ hở nảy sinh, dung dưỡng tệ nạn tham nhũng… đã tạo nên sự cộng hưởng cùng các đại biểu Quốc hội và đồng bào, chiến sĩ.
Với ba nhóm giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường sau xả thải của Formosa được Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nêu ra cùng quan điểm rõ ràng, thái độ kiên quyết, dứt khoát trong việc cân nhắc, lựa chọn các quyết định đầu tư để phát triển công nghiệp mà không đánh đổi môi trường, một lần nữa nhân dân đã hiểu rõ hơn đường hướng của Chính phủ và ngành Công thương để thực hiện phát triển nhanh và bền vững.
Từ diễn đàn Quốc hội, người dân cũng đã giải tỏa nhiều thắc mắc và được hiểu rõ ngọn ngành, những bước đi của Bộ Giáo dục và Đào tạo bắt đầu từ phương pháp thi trắc nghiệm trong niên học này cũng như các giải pháp quy hoạch lại mạng lưới đại học, siết chặt chất lượng cả đầu vào, đầu ra trong đào tạo đại học…
Đánh giá về kỳ họp, nhiều đại biểu nhận định, với tinh thần trách nhiệm, các đại biểu thẳng thắn thể hiện quan điểm thông qua việc đóng góp ý kiến cho các dự thảo luật cũng như chất vấn những vấn đề bức xúc mà cử tri quan tâm.
Đại biểu Trần Anh Tuấn (Thành phố Hồ Chí Minh) khẳng định, đây là kỳ họp làm việc hiệu quả, ngay cả việc một số dự án luật chưa thông qua tại kỳ họp khi chưa đảm bảo chất lượng là quyết định sáng suốt.
Đại biểu Phạm Tất Thắng (Vĩnh Long) đánh giá, việc thực hiện tranh luận giữa chừng là điểm rất mới làm cho cuộc chất vấn và trả lời chất vấn đạt chất lượng tại kỳ họp này. Đáng chú ý, nhiều vấn đề được Thủ tướng Chính phủ, các thành viên Chính phủ trả lời có trách nhiệm, không né tránh các vấn đề đại biểu Quốc hội, cử tri quan tâm, nhất là phần trả lời của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề. Việc tranh luận trực tiếp tại phiên chất vấn giúp vấn đề chất vấn được đi đến cùng.
Có thể nói, không khí chất vấn, trả lời chất vấn và tranh luận thẳng thắn, trách nhiệm với tính xây dựng cao từ diễn đàn Quốc hội đã cuốn hút sự theo dõi sát sao, hào hứng của đông đảo cử tri và nhân dân cả nước. Các vị Bộ trưởng lần đầu trả lời chất vấn đã nắm bắt yêu cầu; bám sát chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực mình phụ trách; trả lời thẳng vào vấn đề được hỏi, giải trình làm rõ nhiều vấn đề đại biểu nêu, đưa ra giải pháp và hướng khắc phục những hạn chế, bất cập. Thủ tướng Chính phủ đã dành thời gian trả lời trực tiếp các câu hỏi của các vị đại biểu Quốc hội, đồng thời giải trình làm rõ những vấn đề thuộc trách nhiệm điều hành chung của Chính phủ.
Cứ mỗi kỳ họp Quốc hội lại có những đổi mới, cứ mỗi phiên chất vấn lại có những điểm mới đáng ghi nhận. Lần này là sự tự tin, ngắn gọn, đi thẳng vào nội dung của cả đại biểu chất vấn và các thành viên Chính phủ, là sự tự nhận thức về trách nhiệm với nhiệm kỳ hiện tại cũng như trách nhiệm giải quyết những tồn đọng và vụ việc từ những năm trước.
Thật đáng mừng là trước khi bước vào kỳ họp Quốc hội lần này, các đại biểu Quốc hội, các thành viên Chính phủ đã thể hiện trách nhiệm, phẩm chất và năng lực của mình trong thực tiễn. Những khó khăn trong hạn hán, lũ lụt, sự cố môi trường đã được các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương chung tay giải quyết. Những hạn chế, yếu kém, những "căn bệnh" của guồng máy Nhà nước và xã hội được nhận diện, đánh giá chính xác và từng bước, từng việc đã có phương hướng, giải pháp khắc phục, vượt qua.
Ngay sau kỳ họp Quốc hội là những hoạt động bám sát thực tế, giám sát các kế hoạch, chương trình dự án và triển khai hành động của bộ máy Nhà nước, của các đại biểu Quốc hội, là cuộc bàn thảo về cải thiện môi trường kinh doanh, là những biện pháp triển khai cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại nông nghiệp, đổi mới giáo dục - đào tạo…, là tập trung đẩy mạnh mọi hoạt động hướng tới hoàn thành nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội của năm 2016, góp phần đắc lực tạo nên những chuyển biến rõ rệt của đất nước theo đường lối Đại hội XII của Đảng.
Kỳ họp đã kết thúc tốt đẹp. Dư âm để lại là những lời nhận xét tâm huyết của đại biểu Quốc hội, của cử tri và đồng bào cả nước ghi nhận những đổi mới tích cực tại Kỳ họp.Thông qua buổi chất vấn, thảo luận tại hội trường, tại tổ thì hoạt động của Quốc hội đã thực sự đại diện cho cử tri để bày tỏ chính kiến, tranh luận và hoàn thiện các dự thảo Luật./.