(ĐCSVN) - Ngày 8-2, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học Trung ương đã tổ chức Kỳ họp thứ 8 nhằm tổng kết công tác năm 2009 và triển khai nhiệm vụ 2010. Đồng chí Trương Tấn Sang, Uỷ viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư đã đến dự và có bài phát biểu quan trọng. Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam xin trân trọng giới thiệu tới bạn đọc toàn văn bài phát biểu này.
... Hôm nay, tôi rất vui mừng được gặp lại các đồng chí trong Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương sau 2 năm hoạt động, kể từ Lễ ra mắt của Hội đồng tháng 3-2008. Thật phấn khởi khi thấy Hội đồng đông hơn, rất sung sức, kể cả các bác, các đồng chí tuổi đã cao. Nhân dịp năm mới Canh Dần 2010, thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Ðảng và với tình cảm cá nhân, tôi xin gửi tới toàn thể các thành viên Hội đồng lời chào trân trọng và quý mến nhất. Chúc các đồng chí một năm mới khỏe mạnh, hạnh phúc, tiếp tục cống hiến nhiều hơn nữa cho Hội đồng và cho sự nghiệp văn học, nghệ thuật của nước nhà.
... Thời gian qua, do công việc nhiều, ít có điều kiện dự họp với các đồng chí, nhưng tôi cũng thường xuyên gặp gỡ, trao đổi công việc với các đồng chí lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, chú ý lắng nghe ý kiến của thành viên Hội đồng và dư luận nên cũng được biết nhiều về những công việc của Hội đồng đã triển khai. Trong năm 2009 Hội đồng đã làm được nhiều việc thực sự có ích và có hiệu quả.
Các đồng chí đã biết, khi quyết định thành lập Hội đồng, Ban Bí thư đã cân nhắc rất kỹ về chức năng của Hội đồng. Hội đồng của chúng ta không phải là cơ quan quản lý văn học, nghệ thuật, cũng không phải là cơ quan trực tiếp chỉ đạo, lãnh đạo, mà là cơ quan tư vấn cho Ðảng và Nhà nước trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật. Ðó là một tổ chức mới, chưa có nhiều kinh nghiệm. Các đồng chí phải tự mình tìm tòi để định hướng hoạt động và triển khai công việc, lựa chọn những vấn đề gì trong đời sống văn học, nghệ thuật để thực hiện, phương thức hoạt động ra sao để đáp ứng và phù hợp với chức năng tư vấn của Hội đồng. Lúc mới thành lập, trong dư luận cũng không ít ý kiến băn khoăn, liệu hiệu quả hoạt động của Hội đồng có đạt như ý định của lãnh đạo và mong muốn của những người trong giới văn học, nghệ thuật không?
Hai năm qua, đặc biệt năm 2009, kết quả hoạt động của các đồng chí đã bước đầu đáp ứng được những yêu cầu và kỳ vọng của Ban Bí thư đối với Hội đồng, đã làm rõ hơn chức năng tư vấn của Hội đồng do định hướng đúng những vấn đề cần tập trung và lựa chọn phương thức hoạt động phù hợp, các đồng chí đã vượt qua những khó khăn, thách thức ban đầu, nắm bắt đúng nhu cầu thực tiễn, xác định trúng những công việc cần làm, phát huy tốt trí tuệ tập thể của Hội đồng và của đội ngũ những người làm công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, kiên trì và sáng tạo trong triển khai, cầu thị lắng nghe ý kiến đóng góp nên các hoạt động trong năm 2009 đã có hiệu quả thiết thực, đáp ứng đòi hỏi cả trước mắt và cả lâu dài đối với sự nghiệp phát triển văn học, nghệ thuật nước nhà. Hai hội thảo khoa học quốc gia "Văn học, nghệ thuật trong cơ chế thị trường và hội nhập" (năm 2008) và "Tính dân tộc và tính hiện đại trong văn học, nghệ thuật Việt Nam hiện nay" (năm 2009) với sự tham gia của hàng trăm nhà khoa học và văn nghệ sĩ cả nước đã đề cập và bước đầu lý giải đúng những vấn đề lớn, có vị trí rất cơ bản, cốt lõi trong đời sống văn học, nghệ thuật Việt Nam đương đại. Ba lớp tập huấn lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật tổ chức cho hơn 320 cán bộ của ngành tuyên giáo, văn hóa, các hội văn học, nghệ thuật, các cơ quan báo chí... với nội dung được lựa chọn công phu và một phương thức tập huấn sáng tạo, gắn lý thuyết với thực hành, không chỉ kịp thời bổ sung, nâng cao trình độ cho cán bộ mà còn góp phần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ kế cận hoạt động trên một lĩnh vực nhiều đặc thù với yêu cầu rất cao này. Việc chủ động xây dựng và triển khai nghiêm túc, có bài bản và bước đầu có hiệu quả tốt trong thực tiễn Ðề án "Ðấu tranh chống quan điểm sai trái trong văn học, nghệ thuật" và đang khẩn trương hoàn thành Ðề án "Chống sự xâm nhập của các sản phẩm độc hại gây hủy hoại đạo đức xã hội" và Ðề tài khoa học độc lập "Văn học, nghệ thuật Việt Nam trong quá trình thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội" là những nội dung hoạt động mang ý nghĩa chính trị và khoa học, phù hợp với chức năng tư vấn của Hội đồng mà Ban Bí thư đã xác định: "Ðánh giá tình hình sáng tác, lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật; tổng kết việc thực hiện đường lối văn học, nghệ thuật của Ðảng; đấu tranh với những quan điểm lý luận sai trái, lệch lạc trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật".
Từ tất cả các hoạt động của Hội đồng, các đồng chí đều kịp thời có văn bản hoặc trực tiếp báo cáo, đề xuất với Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Bí thư và các cơ quan lãnh đạo, quản lý nhà nước những kiến nghị, giải pháp cần thiết nhằm góp phần nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý văn học, nghệ thuật. Ðó là cách làm đúng. Bằng tinh thần trách nhiệm và thái độ làm việc nghiêm túc, khoa học, Hội đồng đã tạo được niềm tin đối với giới văn học, nghệ thuật và được sự hoan nghênh của dư luận, công luận.
Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Ðảng, tôi đánh giá cao những kết quả hoạt động của Hội đồng trong năm 2009 và chân thành cảm ơn các thành viên Hội đồng đã có những đóng góp cụ thể, thiết thực cho công tác chỉ đạo, lãnh đạo của Ban Bí thư trên lĩnh vực đặc biệt quan trọng và tinh tế này.
Tôi hoàn toàn đồng cảm và hoan nghênh thái độ nghiêm khắc, tự phê bình của các đồng chí về những hạn chế, thiếu sót trong năm qua. Công việc của Hội đồng mới được hai năm, nhiều việc phải vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, có khi đang là những thử nghiệm để thăm dò kết quả nên hạn chế, thiếu sót là khó tránh khỏi. Các đồng chí tự rút ra kinh nghiệm để khắc phục, làm tốt hơn nhiệm vụ trong năm 2010 - năm có nhiều sự kiện trọng đại của Ðảng ta, dân tộc ta. Tôi tán thành phương hướng, nhiệm vụ năm 2010 của Hội đồng được xác định trong báo cáo, song, đề nghị các đồng chí bàn bạc, trao đổi kỹ và sâu hơn các công việc trọng tâm, đầu tư trí tuệ, tâm huyết và cả sức lực của tập thể Hội đồng để đảm bảo chất lượng, hiệu quả thực tế của các hoạt động đó trong năm 2010.
Ðể các đồng chí thảo luận, trao đổi ý kiến, tôi xin góp một số ý sau:
Một là, cùng với việc mở rộng các hoạt động theo chức năng của Hội đồng, các đồng chí cần tiếp tục chú trọng đến chất lượng, hiệu quả các hoạt động. Cha ông ta thường nói "quý hồ tinh, bất quý hồ đa". Kinh nghiệm năm 2009 cho chúng ta rút ra bài học này. Mỗi công việc cần bàn bạc rất kỹ lưỡng, cân nhắc tỉnh táo và khi đã thống nhất, cần kiên quyết, kiên trì và sáng tạo trong thực hiện, tất cả các thành viên cần chủ động, tự giác, đồng tâm hiệp lực, huy động và phát huy tối đa sự đóng góp của cả giới văn học, nghệ thuật vào cuộc với Hội đồng. Hội đồng trở thành "mái nhà chung" trước hết là ở công việc này.
Hai là, rà soát lại công việc theo chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng, tôi thấy, yêu cầu của Ban Bí thư đối với Hội đồng rất cao với các nội dung lớn sau đây mà Hội đồng cần nỗ lực nhiều hơn nữa mới hoàn thành tốt được:
- Ðánh giá tình hình sáng tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật.
- Tổng kết việc thực hiện đường lối văn nghệ của Ðảng.
- Ðề xuất các nội dung đổi mới, hoàn chỉnh đường lối văn học, nghệ thuật của Ðảng, cơ sở lý luận của nền văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới.
- Ðấu tranh với những quan điểm lý luận sai trái, lệch lạc trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật, góp phần hình thành đời sống văn nghệ phong phú, lành mạnh.
Ðó là những nhiệm vụ rất lớn, nhiều khó khăn. Năm 2009, chúng ta đã làm được nhiều việc, song không thể thỏa mãn, càng không thể dừng lại hay lặp lại chính mình. Với suy nghĩ đó, tôi đề nghị các đồng chí tiếp tục tìm tòi nhiều hơn nữa, lựa chọn những vấn đề phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng, sáng tạo những phương thức hoạt động mới để năm 2010 và những năm tiếp theo, Hội đồng tiếp tục có những đóng góp lớn hơn, sâu hơn, toàn diện hơn cho sự nghiệp xây dựng và phát triển nền lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Việt Nam trong thời kỳ mới.
Một lần nữa, xin chúc tất cả các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc và đạt được nhiều thành tựu mới trong công việc cao quý của mình.
Năm mới, thắng lợi mới!
* Đầu đề do Báo Nhân dân đặt.