Hội thảo nhằm mục đích khẳng định những giá trị to lớn tiềm ẩn trong các di tích lịch sử, văn hóa của Thủ đô. Xem xét một cách khách quan, khoa học, phân tích làm rõ thực trạng bảo tồn, phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn Hà Nội và chỉ rõ các nguyên nhân dẫn tới thực trạng, các di tích bị xuống cấp, bị xâm hại, bị vi phạm. Từ đó đề xuất các kiến nghị, các giải pháp có tính thuyết phục, có hiệu quả để đảm bảo cho việc thực hiện đúng yêu cầu của Đảng, Nhà nước: Bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa và phát triển bền vững.
Toàn cảnh hội thảo
Hà Nội là nơi hội tụ gần như đầy đủ các loại hình di sản văn hóa vật thể và phi vật thể tiêu biểu với những giá trị nổi trội. Hiện nay trên địa bàn Hà Nội có 5.922 di tích – là đơn vị dẫn đầu cả nước về số lượng di tích lịch sử văn hóa. Thời gian qua, ngành Văn hóa – Thể thao Hà Nội đã cố gắng tới mức tối đa đối với việc thực thi của hiệu quả trách nhiệm bảo tồn, tôn tạo, chống xuống cấp di tích, phát huy giá trị của di tích trong đời sống đương đại. Hà Nội là một trong những địa phương gặt hái được nhiều kết quả có tính thuyết phục trên các lĩnh vực nghiên cứu, lập hồ sơ xếp hạng di tích, bảo tồn tôn tạo, phát huy giá trị di tích; Khơi dậy những tiềm năng ẩn chứa trong các di tích, phục vụ có hiệu quả cho công tác giáo dục kiến thức lịch sử, giáo dục, bồi dưỡng nhân cách, xây dựng con người Hà Nội văn minh, thanh lịch, tạo cơ sở cho sự phát triển bền vững một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Hà Nội là du lịch…
Tuy nhiên, số lượng di tích đồ sộ, nhưng kết quả nghiên cứu xếp hạng di tích chưa tương xứng, còn trên 50% di tích chưa được nghiên cứu đầy đủ, chưa lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích, chưa có quy hoạch tổng thể bảo tồn di tích lịch sử văn hóa. Hà Nội đã cố gắng tối đa trong việc huy động các nguồn lực cho việc tôn tạo, bảo tồn, phát huy giá trị di tích nhưng so với yêu cầu vẫn chưa đáp ứng được. Hiện có 220 di tích xuống cấp nghiêm trọng, 507 di tích xuống cấp nặng, 901 di tích xuống cấp trung bình, đặc biệt có tới 166 di tích bị vi phạm.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe nhiều tham luận của các nhà quản lý, chuyên gia và các nhà khoa học. Trong đó, nhiều tham luận đã thẳng thắn đề cập đến những vấn đề đang được quan tâm trong thời gian qua và cùng nhau tìm hướng đi cho việc bảo tồn những giá trị di tích lịch sử, văn hóa Thủ đô Hà Nội trong điều kiện thành phố đang trong tiến trình đẩy mạnh phát triển.
Các nhà khoa học cho rằng, Hà Nội cần phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, nâng cao vai trò quản lý các cấp, giáo dục cộng đồng thêm yêu di sản mình đang có. Thời gian tới, Hà Nội nên phát huy giá trị các di sản bằng nhiều hình thức, trong đó nên gắn hoạt động của các khu di sản với các lễ hội, các sự kiện lớn của Hà Nội và đất nước, đặc biệt là các sự kiện hướng tới mốc kỷ niệm 1010 năm vua Lý Thái Tổ định đô tại Thăng Long, Hà Nội. Bên cạnh đó, Hà Nội cần phải giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa bảo tồn di sản văn hóa với phát triển kinh tế - xã hội. Để biến tiềm năng của di sản văn hóa thành nguồn lực cho phát triển bề vững, TP Hà Nội cần có đủ điều kiện, cơ sở vật chất, kỹ thuật và tri thức để triển khai số hóa dữ liệu và di sản văn hóa để có thể khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu mở phục vụ công tác quản lý và trao đổi thông tin. Đối với các khu di sản có quy mô như chùa Hương, Cổ Loa… cần ứng dụng hệ thống thông tin địa lý, viễn thám trong công tác quản lý, bảo tồn; để phát huy giá trị di sản, Ban quản lý các khu di sản cần đẩy mạnh công tác marketing, nghiên cứu thị trường./.