Qua nhẩm tính, CCB A Xem (xã Đăk Xú, huyện Ngọc Hồi, Kon Tum) cho biết, doanh thu mỗi tháng của gia đình tại thời điểm cây cao su được giá nhất khoảng 180 triệu đồng, trừ các chi phí, mỗi tháng tiền lãi khoảng 150 triệu đồng.
Về lại với đất rừng
Trong những tháng năm đánh Mỹ, giữa heo hút rừng sâu trên dải đất Kon Tum, ông A Xem là xã đội trưởng, hàm trung úy; còn bà là đại úy, cán bộ huyện đội Sa Thầy. Sau ngày giải phóng 1975, ông khoác ba lô dắt đứa con trai đầu, còn bà mang gùi, cõng đứa con gái 4 tuổi về Đăk Xú, một xã ở vùng biên giới thuộc huyện Ngọc Hồi. Đặt ba lô xuống một khu đất trống ven đồi, ông nói với bà: “Ta làm nhà ở đây”. Và hơn 40 năm đã qua đi, trên mảnh đất từng là nơi bom cày đạn xới này, hàng ngày cho ra những sản phẩm từ “vàng trắng”, mang lại cuộc sống mới, cuộc sống của những cựu chiến binh bước ra từ chiến tranh rồi tiên phong đi mở đất rừng biên giới.
Có lẽ ở vùng biên giới ngã ba Đông Dương được gọi là vùng đất “Một tiếng gà gáy 3 nước cùng nghe” này, số người có thu nhập tiền tỷ như A Xem quả là quá hiếm, đặc biệt là người đồng bào dân tộc thiểu số. Ông chậm rãi: “Mình theo cách mạng từ nhỏ, khi còn đóng khố. Cán bộ là người Kinh dắt mình đi khắp núi rừng biên giới thuộc huyện Ngọc Hồi, Sa Thầy…. 18 tuổi vào bộ đội, 19 tuổi mình đã được kết nạp Đảng đấy nhé.” Ông kể khi ấy có cán bộ hỏi ông: "Mày có muốn đi gặp Bok Hồ không?”, lúc ấy, ông cũng chẳng hiểu Bok Hồ là ai nhưng trong ông đã cháy lên một niềm tin mãnh liệt vào cách mạng, vào những người đã dạy bảo, dìu dắt mình nên ông đồng ý ngay.
Người đảng viên hơn 40 năm tuổi Đảng này đã gần trọn cuộc đời gắn bó, bám làng, bám đất rừng biên giới, vừa công tác vừa làm kinh tế gia đình. Trải qua những biến cố, thăng trầm có lúc tưởng chừng phải bỏ cuộc, nhưng với khát vọng vượt qua nghèo khó của một đảng viên suốt cuộc đời gắn bó với buôn làng Tây Nguyên, ông đã thành công trên đất rừng thâm u vùng biên giới.
 |
| Cựu chiến binh A Xem giới thiệu về vườn cây cao su của gia đình. |
Bạt đồi, mở đất dựng nghiệp
Ông bồi hồi nhớ lại “Năm 1994, lúc ấy tôi bắt đầu muốn trồng cao su nhưng không có vốn. Mà ngày ấy ở Ngọc Hồi cũng chưa có Ngân hàng, cả huyện với diện tích trên 1.700 cây số vuông lại chưa có ai trồng cao su. Đất rừng thì mênh mông nhưng toàn cây cỏ, đồi cao đất dốc, thâm u hiu quạnh… Máy cày, máy ủi không có, lao động cũng không, việc nhà ai người nấy làm, cuộc sống tự cung tự cấp đã đeo bám bà con từ bao đời nay; rừng núi hoang vu, dân cư thưa thớt, cuộc sống vất vả, thiếu thốn trăm bề…”.
Trong những buổi đầu gian nan ấy, ông huy động cả gia đình bám đất, bám rừng gồng sức bạt đồi, phát cỏ, khai phá đất hoang. Có lúc ông phải hợp đồng với anh em bộ đội biên phòng đứng chân quanh vùng để dọn đất, đào hố, gánh phân. Không có vốn, ông phải bán hết tài sản, rồi bán luôn cả đàn bò là cơ nghiệp lớn nhất của gia đình để đắp đổi lấy tiền đầu tư cây giống, phân, thuê kỹ thuật để trồng cao su. Cây cao su được ông đưa về trồng lúc ấy, rất nhiều người dân quanh vùng ngơ ngác, có người còn cho ông là không bình thường, sao lại trồng cái cây mà không ai biết thế này! Lại có người hùa vào: “Mình không tin, trồng cái cây đấy không đẻ ra lúa, ra bắp đâu”. Ông đã phải mất nhiều thời gian để tuyên truyền, giới thiệu, thuyết phục cho bà con hiểu về lợi ích kinh tế của cây cao su. Nhưng nói mãi mà ít người chịu hiểu hoặc có biết thì người ta cũng lè lưỡi lắc đầu.
Từ ít đến nhiều. Những cây cao su của A Xem đầu tiên được gieo mầm trên đất đồi rừng vùng biên giới Đăk Xú đã bật dậy những chồi non, vươn cao trỗi dậy từng ngày. Lúc này ở gần đấy bắt đầu có nông trường cao su Plei Kần, một doanh nghiệp Nhà nước thuộc công ty cao su Kon Tum vừa được thành lập. Ông đến gặp anh em kỹ thuật của nông trường với hy vọng được hậu thuẫn, giúp đỡ. Ông Vũ Bá Văn, Bí thư chi bộ, Giám đốc nông trường cao su Plei Kần ngày ấy cho biết: “Chúng tôi đã sát cánh với gia đình bác A Xem, giúp bác không lấy công việc chăm sóc vườn cây, cho cán bộ kỹ thuật hướng dẫn tỉ mỉ cách khai thác những sản phẩm đầu tiên”.
Từ năm 1994 đến năm 2003, tức là khoảng 10 năm, A Xem dồn hết sức người, sức của để khai phá đất hoang, bạt núi, mở đường, khoanh lô, cắm tiêu… để trồng được hơn 20 ha, tính ra số cây là trên 11.000 cây. Rừng cao su bạt ngàn xanh thẳm trải dài trên vùng đất rừng là thành quả lao động gần 30 năm qua của “người đảng viên đi trước” đã đưa cây cao su sâu rễ, bền gốc, tốt tươi nơi vùng đất ngã ba biên giới Ngọc Hồi hôm nay.
Ông tâm sự: “Mình là đảng viên mà lại là người dân tộc thiểu số, mình nghĩ phải làm và mình làm thật, làm cho bằng được em ạ, dù có rất nhiều người không ủng hộ. Vấn đề mình trăn trở nhất khi ấy và cả hiện nay là làm sao có nhiều hơn nữa bà con các dân tộc Xơ Đăng, Giẻ Triêng, người Tày, người Mường ở tỉnh Hòa Bình đi xây dựng kinh tế mới vào đây làm ăn cũng biết trồng cao su để bà con cùng nhanh xóa nghèo, giàu lên”.
Vì thế, A Xem còn kiên trì, ngày đêm bám làng, đến từng hộ gia đình vận động bà con dân tộc Xơ Đăng quanh vùng cùng trồng cây cao su như gia đình mình. Ông đã thuyết phục được hàng trăm hộ phá bỏ thế độc canh cây sắn, bắp không hiệu quả để đưa cây cao su lên trồng ở những nơi đất dốc đồi cao trên các xã Đăk Xú, Sa Loong, Bờ Y, Đăk Kan và cho đến hôm nay, người dân quanh vùng này đã trồng được hàng nghìn héc-ta cao su tiểu điền, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, cuộc sống của bà con các dân tộc thiểu số nơi đây đang hồi sinh nhờ cây cao su trên những vùng đồi hoang hóa ngày xưa.
Niềm tin về cuộc đổi đời
Sau khi đi thăm vườn cây cao su trên vùng biên giới, A Xem đưa chúng tôi vào ngôi nhà được xây ở ngay đầu lô cao su của gia đình. Cuộc sống hạnh phúc, đủ đầy toát lên trên gương mặt thuần hậu của người phụ nữ Xơ Đăng đã quanh năm gắn bó với đất rừng Đăk Xú.
A Xem còn hăm hở kéo chúng tôi đến thăm một số bà con dân tộc Xơ Đăng, đi đến đâu, vào nhà ai, ông cũng được mọi người thật yêu quý, ùa ra tay bắt mặt mừng. Thôn trưởng A Kling nắm chặt lấy đôi tay chai sạn, sần sùi của A Xem nói: “Cái thằng A Xem này có công với dân làng mình nhiều lắm”. Ông A Dư, một người có uy tín trong xã thì bồi hồi nhớ lại: “Khi buôn làng chưa có cao su, chưa có thằng A Xem về. Nhớ lại ngày ấy sao mà lòng ông quặn lại, chỉ mỗi mong ước giản dị là có đủ cơm ăn mà mỗi lúc một xa vời. Hạt lúa của làng sao như cứ biết chạy. Mới gặt lúa gùi về nhà chưa đầy tháng mà làng đã có nhiều người đói rồi, đói đến cồn cào gan ruột. Hạt lúa chạy về đâu? Nào là áo, quần, hạt muối, thậm chí bánh xà phòng, cái bánh kẹo cho trẻ con cũng từ lúa mà ra. Mà hạt lúa thì mỗi lúc một gầy. Nắng gió bao đời đã vắt kiệt đất… Vẫn biết mỗi ngày buôn làng càng bị dắt sâu vào chỗ tối mà không ai nghĩ được lối ra. May mà từ khi có cây cao su của nhà A Xem, nhiều người có cái ăn, cái mặc, cứ tưởng đó như là một giấc mơ.” .
Xiết chặt những cái bắt tay lúc chào tạm biệt, chúng tôi thấy trong ánh mắt của người đảng viên hơn 40 năm tuổi Đảng này như chứa đựng một tình yêu Tây Nguyên bao la, ánh lên niềm tin về cuộc đổi đời sẽ nhanh đến với bà con đồng bào các dân tộc thiểu số trên đất rừng biên giới này./.