Hội thảo bảo tồn và phát huy giá trị Lễ hội Ná Nhèm

Bắc Sơn với vị trí địa chính trị quan trọng là cái nôi của người tiền sử với công cụ đá đặc trưng rìu mài lưỡi, là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, nơi diễn ra khởi nghĩa Bắc Sơn thành lập chính quyền nhân dân đầu tiên trong cả nước. Có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa, Bắc Sơn có nhiều di tích và lễ hội phong phú, nhiều danh lam thắng cảnh... đã làm nên “văn hóa Bắc Sơn” với nhiều nét đặc sắc, riêng biệt.

Lễ hội Ná Nhèm (Lễ hội Mặt Nhọ) là lễ hội độc đáo, với những đặc điểm rõ nét nghi thức tín ngưỡng của người Kinh nhưng lại diễn ra trong không gian văn hoá người Tày thuộc xã Trấn Yên. Sau hơn 5 thập kỷ gián đoạn, đứng trước nguy cơ thất truyền, từ đầu năm 2012 chính quyền huyện Bắc Sơn cùng các nhà khoa học tâm huyết đã dày công phục dựng Lễ hội Ná Nhèm trên cơ sở những địa danh, tập tục địa phương, nghi thức tế lễ, rước tàng thinh – mặt nguyệt, những trò diễn sỹ - nông -công -thương, ngư -tiều - canh - mục... Việc phục dựng  nhằm tái hiện lại truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ làng xã thời kỳ cuối thế kỷ XVII, tái hiện ký ức và kết nối con cháu những dòng họ gốc Mạc, giáo dục truyền thống yêu nước các thế hệ, đoàn kết gắn bó xây dựng và phát triển kinh tế địa phương...

Sau 4 năm phục dựng, không ngừng hoàn thiện và duy trì tổ chức vào rằm tháng giêng hàng năm, lễ hội Ná Nhèm đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia năm 2015. Các giá trị bản sắc văn hoá, truyền thống của dòng họ, dân tộc qua nhiều thế hệ, nhiều thế kỷ đã được các nhà khoa học khai mở thông qua lễ hội Ná Nhèm.

Theo bà Hoàng Thị Luân, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Sơn, để từng bước bảo tồn và phát huy các giá trị của Lễ hội Ná Nhèm cùng những nét văn hóa đặc sắc, hội thảo lần này với sự tham gia góp sức của các nhà khoa học đa ngành: văn hóa, dân tộc học, truyền thông... tiếp tục làm sáng rõ hơn, đầy đủ hơn về các giá trị văn hóa của Lễ hội Ná Nhèm. Từ đó đưa ra định hướng phát triển cũng như các giải pháp cụ thể từ việc khôi phục, tu bổ các cụm di tích liên quan đến hoàn thiện di sản văn hóa phi vật thể, tích lũy kinh nghiệm tổ chức lễ hội cộng đồng, phát huy các giá trị văn hóa gắn với khai thác du lịch cộng đồng, du lịch tâm linh, góp phần phát triển kinh tế xã hội địa phương./.