Một công trình xây dựng tại xã Minh Phú. (Ảnh Soha.vn)
Thanh tra TP Hà Nội vừa có Thông báo kết luận thanh tra số 1183/TBKL-TTLN-P3 thanh tra việc quản lý, sử dụng đất rừng trên địa bàn 8 xã và thị trấn Sóc Sơn, huyện Sóc Sơn.
Theo kết quả thanh tra, sau khi có quy hoạch rừng 2008, các cơ quan quản lý liên quan đã buông lỏng quản lý dẫn tới các trường hợp vi phạm đất đai, mua bán chuyển nhượng, vi phạm trật tự xây dựng tiếp tục diễn ra tại các xã có rừng.
Quá buông lỏng quản lý, lại không lưu giữ hồ sơ
Thanh tra TP Hà Nội cho biết, năm 2012, UBND huyện Sóc Sơn phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã chồng lên quy hoạch đất rừng của 8 xã đã được UBND TP phê duyệt tại Quyết định số 2100/QĐ-UBND ngày 29/5/2008. Tổng diện tích chồng lấn là 340,12 ha (trong đó: Bắc Sơn: 41,32ha, Phù Linh: 18,12ha, Hồng Kỳ: 23,73ha, Hiền Ninh: 28,57ha, Nam Sơn 29,29ha; Tiên Dược: 6,17ha) là vi phạm Điều 2 Thông tư số 13/2011/TTLT-BXD- BNNPTNT-BTN&MT ngày 28/10/2011 của liên Bộ Xây dựng - Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn- Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về việc lập, thẩm định phê duyệt quy hoạch nông thôn mới. Điều này dẫn đến UBND các xã căn cứ vào quy hoạch nông thôn mới đã thực hiện nhiều dự án xây dựng đường nông thôn mới làm ảnh hưởng đến diện tích đất rừng….
Trách nhiệm để xảy ra những tồn tại nêu trên thuộc UBND các xã, Phòng Quản lý đô thị huyện, Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện và UBND huyện Sóc Sơn (giai đoạn từ năm 2012 đến nay).
Liên quan tới các vi phạm về công tác quản lý đất rừng phòng hộ, UBND các xã đã buông lỏng quản lý; không lưu giữ hồ sơ quản lý đất đai đầy đủ; không cập nhật và theo dõi biến động trong sử dụng đất; không xác định được số hộ được mượn đất theo hình thức sổ lâm bạ; không xác định được tình trạng sử dụng đất, mua bán, chuyển nhượng đất rừng của các hộ là thiếu trách nhiệm, vi phạm Điều 6 Nghị định số 23/2006/NĐ-CP của Chính phủ.
UBND huyện Sóc Sơn ký cho các hộ mượn đát đất theo Quyết định số 6025/QĐ-UB ngày 19/11/1988 của UBND TP, theo hình thức sổ lâm bạ, nhưng UBND huyện và UBND các xã không theo dõi, không thống kê được số lượng sổ đã cấp.
Hiện nay, UBND huyện Sóc Sơn giao Ban quản lý rừng phòng hộ, đặc dụng Sóc Sơn ký hợp đồng khoán bảo vệ rừng cho 94 hộ gia đình, cá nhân tại 07 xã. Hàng năm, UBND huyện Sóc Sơn, không lập kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, không theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, một số vị trí chưa xác định ranh giới rừng.
Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội (trước đây là Lâm trường Sóc Sơn) không lưu giữ hồ sơ tài liệu liên quan đến việc giao khoán, tình trạng sử dụng 186,63 ha đất trên địa bàn 07 xã (Nam Sơn, Hồng Kỳ, Phù Linh, Hiện Ninh, Quang Tiến, Tiên Dược, Minh Phú); buông lỏng quản lý, không kịp thời kiểm tra, phối hợp với các cấp chính quyền địa phương xử lý vi phạm đất đai, không có biện pháp ngăn chặn để các hộ mua bán chuyển nhượng cho các hộ ngoài địa phương, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình nhà ở, nhà vườn trong phạm vi đất rừng phòng hộ là vi phạm Điều 12 Luật Bảo vệ và phát triển rừng.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thiếu kiểm tra, hướng dẫn trong công tác quản lý nhà nước, không kiểm tra, giám sát đối với Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội về đất rừng và để đơn vị buông lỏng quản lý, không kiểm tra để các tổ chức, cá nhân xây dựng công trình trên đất thuộc quy hoạch rừng, không lưu giữ hồ sơ, tài liệu về quy hoạch rừng và hồ sơ quản lý rừng…
Để xảy ra các sai phạm trên, trách nhiệm thuộc: Chủ tịch UBND các xã Hiền Ninh, Quang Tiến, Tiên Dược, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ và Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng, Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội; Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (giai đoạn từ năm 2008 đến nay).
Nhiều vi phạm trong sử dụng đất, trật tự xây dựng
Thanh tra TP Hà Nội nêu rõ, UBND 07 xã: Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ đã buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong diện tích đất thuộc quy hoạch rừng phòng hộ môi trường, như Mua bán chuyển nhượng, tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất và xây dựng trái phép trên đất thuộc quy hoạch rừng...
Cụ thể: Theo số liệu, bản đồ và tài liệu do Công ty Đo đạc và khoáng sản UBND các xã cung cấp, thể hiện các thửa đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ năm 2008, gồm: xã Hiền Ninh: 245 thửa, có 206 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Nam Sơn: 555 thửa, có 234 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Tiên Dược: 161 thửa, có 42 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Hồng Kỳ: 104 thửa, có 78 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Phù Linh: 110 thửa, có 15 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Bắc Sơn: 588 thửa, có 167 thửa có ranh giới, chủ sử dụng đất; xã Quang Tiến: có 44 thửa (chưa xác định được ranh giới, chủ sử dụng đầu); nhưng chưa có giấy tờ về quyền sử dụng đất.
Về cấp Giấy chứng nhận chứng nhận quyền sử dụng đất, UBND ba xã: Phù Linh, Nam Sơn, Hồng Kỳ, Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sóc Sơn, UBND huyện Sóc Sơn xét, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho 13 trường hợp sử dụng đất trong quy hoạch rừng phòng hộ sau năm 2008 là vi phạm quy định tại Điều 13 Luật Đất đai năm 2003, Điều 6 Luật Đất đai năm 2013.
Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Sóc Sơn làm thủ tục chuyển nhượng, cấp đổi giấy chứng nhận cho 22 trường hợp mua bán, chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ sau năm 2008, là vi phạm Điều 12 Luật Bảo vệ và Phát triển rừng; khoản 4, Điều 191 Luật Đất đai năm 2013.
Có 12 trường hợp tại 4 xã Hiền Ninh, Phù Linh, Quang Tiến, Tiên Dược mua bán, chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ, cụ thể: Phù Linh: 02; Tiên Dược 05; Hiền Ninh 02; Quang Tiến 03 là vi phạm Điều 12, Luật Bảo vệ và phát triển rừng nhưng UBND xã Phù Linh, Tiên Dược, Quang Tiến vẫn xác nhận, chứng thực vào hợp đồng mua bán của các hộ là vi phạm.
7 xã: Tiên Dược, Quang Tiên, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ, có 219 trường hợp tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình, nhà ở sau năm 2008, vi phạm Điều 12 Luật Bảo vệ và Phát triển rừng... nhưng UBND 7 xã, Đội quản lý trật tự xây dựng huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, UBND huyện Sóc Sơn thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý về đất đai và trật tự xây dựng theo quy định tại Điều 10, Điều 11 Nghị định của Chính phủ.
Thanh tra TP Hà Nội xác định: Để xảy ra các sai phạm nêu trên, trách nhiệm thuộc: Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách quản lý đất đai, TTXD và cán bộ địa chính xã Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ; Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội; Phòng Tài nguyên và Môi trường; Đội Thanh tra xây dựng huyện Sóc Sơn (nay là Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện). Bên cạnh đó, có trách nhiệm của Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng (giai đoạn từ 2008- đến nay). Ngoài ra, có trách nhiệm của Thanh tra Sở Xây dựng trong việc thiếu đôn đốc, kiểm tra về trật tự xây dựng (giai đoạn 2014-2016) và trách nhiệm của Sở Tài nguyên và Môi trường trong công tác quản lý nhà nước về đất đai (giai đoạn từ 2008 đến nay).
Cưỡng chế công trình vi phạm, chuyển hồ sơ sang Công an
Từ kết luận trên, Thanh tra TP Hà Nội đề nghị UBND TP giao UBND huyện Sóc Sơn kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể và cá nhân qua các thời kỳ từ năm 2006-2018 do buông lỏng quản lý về đất đai, trật tự xây dựng đề xảy ra các vi phạm như kết luận nêu trên.
Tổ chức cưỡng chế đối với các công trình vi phạm trật tự xây dựng năm 2017-2018 trên địa bàn các xã: Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ đã được UBND huyện Sóc Sơn lập hồ sơ xử lý vi phạm, trả lại nguyên trạng ban đầu.
Đối với các công trình vi phạm về đất đai, sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm trật tự xây dựng từ năm 2006-2018, thiết lập hồ sơ, có phương án xử lý đúng quy định của pháp luật, đảm bảo đất đai sử dụng đúng mục đích.
Kiểm tra, rà soát các sổ đỏ đã cấp trên địa bàn 07 xã; làm rõ các trường hợp cấp sổ đỏ nằm trong quy hoạch rừng, có phương án xử lý theo quy định.
Thanh tra TP Hà Nội kiến nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót đã được kết luận trên; kiểm điểm trách nhiệm đối với Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội để xảy ra những vi phạm đã được kết luận trên.
Sở Tài nguyên và Môi trường rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót đã được kết luận; kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai Chi nhánh huyện Sóc Sơn trong việc làm thủ tục chuyền quyền sử dụng đất không đúng quy định; xét cấp Giấy chứng nhận không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được kết luận trên.
Sở Xây dựng tổ chức rút kinh nghiệm đối với Thanh tra Sở Xây dựng về những thiếu sót đã được kết luận.
Đáng chú ý, Thanh tra TP Hà Nội kiến nghị cho phép Thanh tra TP chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra Công an TP Hà Nội đối với những vi phạm trong việc chứng thực, xác nhận mua bán, chuyển nhượng đất dẫn đến việc xây dựng công trình vi phạm trong quy hoạch rừng năm 2008 để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật./.