 |
| (Ảnh minh họa: Nguồn: nld.com.vn). |
Phản ánh thông tin tới Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, vì điều kiện khách quan, nhiều người lao động mong muốn tìm kiếm công việc tạm thời để phục vụ nhu cầu của mình. Tuy nhiên, đa số người lao động đều bày tỏ sự quan tâm, thắc mắc liên quan đến vấn đề: Để tránh những vấn đề nảy sinh trong quá trình ký kết hợp đồng loại này, người lao động cần lưu ý những điều gì để tránh ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp?.
Nêu quan điểm liên quan đến vấn đề này, luật sư Đặng Văn Tiến (VP công chứng số 1, Sở Tư pháp Hà Nội), hội viên Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, công việc thời vụ dù ngắn hạn nhưng lại thu hút rất nhiều lao động do không đòi hỏi trình độ cao mà lại linh hoạt về thời gian. Để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, cả người lao động và người sử dụng lao động cần lưu ý những vấn đề sau:
Trước đây, khi có nhu cầu tuyển dụng lao động thời vụ, người sử dụng lao động và người lao động có thể ký hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng. Tuy nhiên, theo quy định mới tại Bộ luật Lao động năm 2019 (có hiệu lực từ 01/01/2021), loại hợp đồng này đã bị loại bỏ. Thay vào đó, tại Khoản 1, Điều 20, Mục 1, Chương III, Bộ luật Lao động chỉ ghi nhận 02 loại hợp đồng:
a) Hợp đồng lao động không xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng;
b) Hợp đồng lao động xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong thời gian không quá 36 tháng kể từ thời điểm có hiệu lực của hợp đồng.
Như vậy, nếu cần sử dụng lao động làm công việc thời vụ, các bên phải tiến hành ký hợp đồng lao động có thời hạn. Thời hạn cụ thể của hợp đồng này vẫn do người lao động và người sử dụng tự thỏa thuận: 01 tháng, 03 tháng, 06 tháng,… nhưng không quá 36 tháng.
Về việc hợp đồng thời vụ có phải buộc lập thành văn bản hay không, theo luật sư Đặng Văn Tiến, căn cứ Điều 14, Mục 1, Chương III, Bộ luật Lao động năm 2019, hợp đồng lao động có thể được giao kết bằng một trong các hình thức sau:
- Bằng văn bản.
- Bằng thông điệp dữ liệu.
- Bằng lời nói.
Do đó, khi ký hợp đồng lao động để làm công việc thời vụ, các bên phải ký hợp đồng lao động bằng văn bản trong các trường hợp sau:
- Thuê người lao động làm từ đủ 01 tháng trở lên.
- Thuê người lao động dưới 15 tuổi (điểm a, khoản 1, Điều 145, Mục 1, Chương XI, Bộ luật Lao động năm 2019).
- Ký hợp đồng với người lao động làm giúp việc gia đình (khoản 1, Điều 162, Mục 5, Chương XI, Bộ luật Lao động năm 2019).
- Ký hợp đồng với nhóm người lao động thông qua một người được ủy quyền (khoản 2, Điều 18, Mục 1, Chương III, Bộ luật Lao động năm 2019).
Còn các trường hợp còn lại, các bên có thể giao kết hợp đồng bằng lời nói.
Một điểm đáng chú ý khác là khi thực hiện hợp đồng thời vụ cũng là hợp đồng lao động nên bắt buộc văn bản phải có đủ các nội dung chủ yếu như: Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi cư trú, số thẻ Căn cước công dân, Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của người giao kết hợp đồng lao động bên phía người lao động; Công việc và địa điểm làm việc; Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp … (Khoản 1, Điều 21, Bộ luật lao động 2019).
Về vấn đề liên quan việc có đóng bảo hiểm cho người lao động thời vụ không, theo luật sư Đặng Văn Tiến, theo quy định hiện hành, để biết được người lao động có thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) hay không thì cần căn cứ vào loại hợp đồng lao động mà người đó đã ký với người sử dụng lao động. Theo đó, căn cứ khoản 1, Điều 2, Chương I, Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động ký hợp đồng lao động từ đủ 01 tháng trở lên sẽ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Căn cứ khoản 1, Điều 1, Chương I, Nghị định 146/2018/NĐ-CP, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên thì bắt buộc phải tham BHYT. Ngoài ra, căn cứ khoản 1, Điều 43, Mục 1, Chương VI, Luật Việc làm năm 2013, người lao động ký hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên sẽ thuộc đối tượng tham gia BHTN.
Như vậy, có thể thấy, nếu làm thời vụ mà ký hợp đồng từ đủ 03 tháng trở lên, người lao động sẽ được đóng đủ các loại bảo hiểm. Còn nếu chỉ ký hợp đồng từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng thì người lao động chỉ được đóng BHXH bắt buộc.
“Những nội dung trên đã cơ bản chỉ ra những điểm đáng chú ý khi các bên gồm doanh nghiệp và người lao động cần nắm rõ khi tiến hành ký kết thực hiện hợp đồng thời vụ. Nắm chắc các nội dung nêu trên sẽ góp phần phân định rõ các quyền lợi, trách nhiệm giữa các bên khi thực hiện ký hết thỏa thuận lao động. Trên đây là những giải đáp, phân tích mang tính tham chiếu, do đó, để bảo đảm quyền lợi hợp pháp theo quy định pháp luật, người lao động hoặc đơn vị tuyển dụng có thể đề nghị cơ quan chuyên môn như Tư pháp; Lao động – Xã hội hoặc chính quyền địa phương để được hướng dẫn, giải đáp cụ thể.” – luật sư Đặng Văn Tiến cho biết thêm./.