Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan; Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Dương Mah Tiệp đồng chủ trì hội nghị. Cùng dự hội nghị có đại diện lãnh đạo các tỉnh: Hòa Bình, Sơn La, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Đắk Lắk, Kon Tum, Đắk Nông, An Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang, Long An và Gia Lai; đại diện một số doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) tham gia đề án.
Đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông - lâm sản đạt chuẩn đoạn 2022 - 2025 được thực hiện với quy mô 166,8 ngàn ha cây trồng trên địa bàn 46 huyện của 13 tỉnh với tổng kinh phí là 2.467 tỷ đồng.
Sau 2 năm triển khai, vùng nguyên liệu cơ bản hình thành rõ nét, phát triển cả về quy mô diện tích và chất lượng. Cụ thể, đã hoàn thành 82/131 km đường giao thông; 0,6/6,03 km kênh mương; xây dựng được 2/5 trạm bơm điện, 3/8 nhà kho, nhà trưng bày sản phẩm. Diện tích vùng nguyên liệu có liên kết tiêu thụ với doanh nghiệp là 103.884 ha; xây dựng được 81 chuỗi liên kết; có 26 doanh nghiệp và 353 HTX thu mua, chế biến nông sản tham gia liên kết; thành lập được 130 tổ khuyến nông cộng đồng…
Đề án có ý nghĩa quan trọng trong việc thay đổi tư duy sản xuất manh mún, nhỏ lẻ sang hình thành những vùng nguyên liệu đạt chuẩn một cách có hệ thống với các thiết chế đi kèm, sẽ giúp giảm thiểu rủi ro cho các ngành hàng mà trực tiếp là doanh nghiệp và nông dân.
Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, việc triển khai các hợp phần đầu tư hạ tầng vùng nguyên liệu vẫn còn một số hạn chế, đặc biệt là các công trình logistics như nhà kho và bãi tập kết nguyên liệu. Vấn đề pháp lý và bố trí mặt bằng đất đai cho các kho bãi cũng gặp nhiều khó khăn. Tổng diện tích vùng nguyên liệu có liên kết tiêu thụ với doanh nghiệp còn hạn chế, mới đạt 103.884 ha. Bên cạnh đó, nhiều hợp tác xã quy mô nhỏ, hoạt động chưa hiệu quả và chưa kết nối được với các doanh nghiệp tiêu thụ.
Để khắc phục những hạn chế này, các địa phương đề xuất Bộ Nông nghiệp và PTNT cần đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành các hạng mục công trình hạ tầng vùng nguyên liệu. Đồng thời, cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương để rà soát, hoàn thiện các thủ tục pháp lý và triển khai đầu tư các hạng mục hạ tầng logistics hỗ trợ phát triển hợp tác xã trong vùng nguyên liệu. Ngoài ra, việc đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho các hợp tác xã cũng cần được chú trọng. Các đại biểu tham gia Hội nghị mong muốn, Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT triển khai thêm các gói chính sách tín dụng gắn với bảo hiểm nông nghiệp theo chuỗi trong các vùng nguyên liệu.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan phát biểu tại hôi nghị.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc phát triển vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt tiêu chuẩn phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu là nhiệm vụ cấp thiết. Sự quyết tâm và đồng lòng từ các cấp, các ngành và người dân sẽ là yếu tố quyết định cho thành công của đề án. Tuy nhiên, yếu tố con người vẫn là yếu tố then chốt nhất, cần biến lý thuyết thành thực tiễn và mang tới cho cộng đồng bằng chính ngôn ngữ, suy nghĩ của cộng đồng mới đạt được những thành công vượt bậc trong thời gian tới.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, sự thành công của đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt chuẩn không chỉ góp phần nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp mà còn tạo ra động lực phát triển kinh tế nông thôn bền vững. Ngoài ra, Bộ trưởng cũng chỉ ra rằng bên cạnh sự hỗ trợ từ Bộ và các cấp, ngành Trung ương, các địa phương cần khẩn trương triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm tận dụng, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của vùng nguyên liệu để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị: Các bên liên quan cần xác định được vai trò của mình để có sự chia sẻ, hỗ trợ nhau cùng thực hiện tốt đề án. Trong đó, Ban Chỉ đạo đề án cần hoàn thiện quy trình chuẩn để nhân rộng ra những địa phương khác với những ngành hàng khác, từng bước đồng bộ việc hình thành các vùng nguyên liệu đạt chuẩn trong cả nước; định kỳ đánh giá kết quả đạt được, dự báo các rủi ro. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp với vai trò dẫn dắt thị trường cần chuyển từ tư duy sản xuất sang tư duy thị trường, có sự liên kết, hợp tác, đầu tư với HTX, nông dân.