Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại buổi họp báo. (Ảnh: Thống Nhất –TTXVN)
Tại buổi hội đàm, hai thủ tướng bày tỏ vui mừng trước sự phát triển mạnh mẽ và thực chất của quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước trong thời gian qua, đặc biệt là các chuyến thăm, gặp gỡ giữa lãnh đạo cấp cao, các hoạt động kinh tế, phát triển mới trong hợp tác về công nghệ cao, nông nghiệp, ứng phó với biến đổi khí hậu, giao lưu giữa các địa phương, du lịch hai nước. Trong bầu không khí hữu nghị, tin cậy và hiểu biết lẫn nhau, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi ý kiến sâu rộng và đạt nhất trí cao về những phương hướng lớn và các biện pháp cụ thể để đưa quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam - Nhật Bản phát triển toàn diện, thực chất và hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cảm ơn sự đón tiếp trọng thị của Thủ tướng Shinzo Abe và Chính phủ Nhật Bản, khẳng định trong quá trình thực hiện chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, Việt Nam nhất quán coi Nhật Bản là đối tác quan trọng hàng đầu, lâu dài và mang tầm quan trọng đặc biệt của hợp tác chiến lược về kinh tế. Thủ tướng Shinzo Abe nhiệt liệt chào mừng chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc; khẳng định Nhật Bản đánh giá cao vị thế và vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam ở khu vực và trên thế giới, đồng thời hết sức coi trọng quan hệ với Việt Nam. Thủ tướng Shinzo Abe cho biết Chính phủ Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ vì sự phát triển của Việt Nam, sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp Nhật Bản, bao gồm các tập đoàn lớn và doanh nghiệp vừa và nhỏ, các viện nghiên cứu, trường đào tạo và các giới tham gia; đồng thời mong muốn hợp tác chặt chẽ thúc đẩy quan hệ Việt - Nhật phát triển toàn diện và sâu sắc hơn nữa.
Hai thủ tướng đánh giá cao ý nghĩa của chuyến thăm cấp Nhà nước lần đầu tiên tới Việt Nam của Nhà vua và Hoàng hậu Nhật Bản; nhất trí tăng cường sự tin cậy chính trị, duy trì thường xuyên các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao, nâng cao hiệu quả các cơ chế đối thoại giữa hai nước. Thủ tướng Shinzo Abe cũng khẳng định sẽ hỗ trợ Việt Nam toàn diện để tổ chức thành công Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Đà Nẵng tháng 11/2017. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác an ninh quốc phòng và hợp tác trong hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc cũng như trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh.
Hai bên nhất trí thúc đẩy kết nối hai nền kinh tế thông qua việc mở rộng hợp tác, trong đó có các lĩnh vực đầu tư, thương mại, ODA, nông nghiệp công nghệ cao, lao động. Thủ tướng Shinzo Abe khẳng định tiếp tục hỗ trợ Việt Nam tăng trưởng kinh tế bền vững thông qua hợp tác phát triển cơ sở hạ tầng chất lượng cao, năng lượng, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và đào tạo nguồn nhân lực.
Hai thủ tướng nhất trí phối hợp thúc đẩy đầu tư của Nhật Bản vào Việt Nam thông qua triển khai hiệu quả Giai đoạn VI Sáng kiến chung Việt - Nhật và tăng cường hình thức hợp tác đối tác công-tư (PPP); khẳng định hợp tác chặt chẽ triển khai các kế hoạch hành động của 6 ngành được lựa chọn trong Chiến lược công nghiệp hóa của Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác Việt - Nhật đến năm 2020 tầm nhìn 2030 và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án lớn về cơ sở hạ tầng như đường bộ cao tốc Bắc-Nam, khu công nghệ cao Hòa Lạc, đường sắt đô thị. Thủ tướng Shinzo Abe khẳng định hợp tác chặt chẽ, hỗ trợ Việt Nam triển khai chính sách công nghiệp, phát triển công nghiệp hỗ trợ và cải cách doanh nghiệp nhà nước. Hai bên đánh giá cao kết quả Hội nghị xúc tiến đầu tư Việt Nam tổ chức tại Tokyo ngày 5/6/2017 với sự tham dự và phát biểu của thủ tướng hai nước và việc nhiều bộ, ngành, tổ chức và doanh nghiệp hai nước đã ký kết nhiều thỏa thuận với trị giá hơn 22 tỷ USD trong chuyến thăm.
Hai thủ tướng cũng nhất trí sớm tổ chức Đối thoại nông nghiệp cấp cao lần thứ IV trong năm 2017 và đẩy nhanh các thủ tục xem xét để quả vải, nhãn của Việt Nam và quả cam, quýt của Nhật Bản vào thị trường của nhau.
Hai bên cũng nhất trí tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực, hợp tác địa phương. Thủ tướng Shinzo Abe khẳng định sẽ hỗ trợ Việt Nam thực hiện dự án cải cách tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược, trước mắt Nhật Bản sẽ hỗ trợ đào tạo 800 thạc sỹ và tiến sĩ cho Việt Nam trong vòng 5 năm tới. Hai thủ tướng cũng nhất trí tăng cường các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao, giao lưu nhân dân, phối hợp chặt chẽ tổ chức các hoạt động kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước vào năm 2018.
Tại hội đàm, hai thủ tướng đã trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm và khẳng định phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương như Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), APEC, Diễn đàn Hợp tác Á - Âu (ASEM), Liên hợp quốc.
Về vấn đề Biển Đông, hai bên nhất trí về tầm quan trọng của bảo đảm hòa bình, an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không, các bên liên quan không có những hành động đơn phương bao gồm quân sự hóa, làm thay đổi nguyên trạng, làm phức tạp, mở rộng tranh chấp tại Biển Đông, thúc đẩy giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC), sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) có hiệu lực.
* Sau hội đàm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Shinzo Abe đã chứng kiến các bộ ngành và cơ quan hai nước trao đổi 14 văn kiện ký kết, bao gồm:
- Các công hàm trao đổi cho 4 dự án vốn vay ODA trị giá 100,3 tỷ Yên, tương đương 912 triệu USD: Bảo đảm an toàn và an ninh hàng hải; Quản lý nước Bến Tre; Hệ thống thoát nước và xử lý nước thải thành phố Biên Hòa giai đoạn 1; Phát triển cơ sở hạ tầng khu công nghệ cao Hòa Lạc (Giai đoạn 2).
- Các công hàm trao đổi cho 3 dự án viện trợ không hoàn lại trị giá 2,93 tỷ Yên, tương đương 26,6 triệu USD: Vận hành hồ chứa trong tình huồng khẩn cấp và quản lý lũ hiệu quả bằng hệ thống thông tin quản lý thiên tai toàn diện; Chương trình Học bổng Phát triển nguồn nhân lực (JDS) năm 2017; Chương trình Học bổng Phát triển nguồn nhân lực (JDS) năm 2018.
- Hiệp định vay ODA cho Dự án Phát triển cơ sở hạ tầng khu công nghệ cao Hòa Lạc (Giai đoạn 2)
- Bản ghi nhớ về Cơ chế tín chỉ chung về khí nhà kính (JCM) giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam và Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản
- Bản ghi nhớ hợp tác thể thao giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam và Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản
- Thỏa thuận hợp tác (MOC) nhằm tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO)
- Thỏa thuận hợp tác hỗ trợ trong xây dựng bộ quy chuẩn cơ sở hạ tầng cảng biển cho Việt Nam giai đoạn 2017-2020 giữa Bộ Giao thông Vận tải Việt Nam và Bộ Giao thông, Hạ tầng, Đất đai và Du lịch Nhật Bản
- Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai dự án đường bộ cao tốc theo hình thức hợp tác đối tác công tư (PPP) giữa Bộ Giao thông Vận tải Việt Nam và Bộ Giao thông, Hạ tầng, Đất đai và Du lịch Nhật Bản
- Bản ghi nhớ hợp tác về chế độ thực tập sinh kỹ năng giữa Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Việt Nam và Bộ Tư pháp, Bộ Lao động - Y tế - Phúc lợi, Bộ Ngoại giao của Nhật Bản.
- Thỏa thuận hợp tác về phục hồi chức năng sau mổ, phẫu thuật thần kinh giữa Bệnh viện Việt - Đức cơ sở 2 và Bệnh viện Kitahara của Nhật Bản
*Sau hội đàm, hai thủ tướng đã có buổi gặp gỡ báo chí chung, thông báo những kết quả chính trong cuộc hội đàm, nhấn mạnh việc hai bên đạt được nhiều nhận thức chung quan trọng nhằm tiếp tục làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam - Nhật Bản trên mọi lĩnh vực trong thời gian tới, đặc biệt là việc tăng cường sự tin cậy chính trị, thúc đẩy kết nối hai nền kinh tế, cũng như hợp tác chặt chẽ trong các vấn đề khu vực và quốc tế hai bên cùng quan tâm.
Phát biểu tại buổi họp báo, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nhiệt liệt chào mừng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến thăm Nhật Bản lần thứ 2 trên cương vị thủ tướng và nhấn mạnh Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là một người bạn thân của mình. Đây là lần thứ 5 hội đàm giữa thủ tướng hai nước và theo nhận định của Thủ tướng Shinzo Abe, hai bên đã tiến hành hội đàm và trao đổi ý kiến một cách thẳng thắn và đầy ý nghĩa.
Trên cơ sở tiếp xúc cấp cao thường xuyên, những năm gần đây mối quan hệ Nhật Bản và Việt Nam đã và đang phát triển rất tốt đẹp. Thủ tướng Shinzo Abe cho rằng để đẩy nhanh hơn nữa sự phát triển của mối quan hệ song phương Nhật – Việt, Nhật Bản quyết tâm đóng góp vào xây dựng cơ sở hạ tầng chất lượng cao, cải thiện môi trường đầu tư và đào tạo nguồn nhân lực cho Việt Nam với những công nghệ, kinh nghiệm vượt trội của Nhật Bản và qua đó, tạo ra cơ hội kinh doanh mà hai bên cùng có lợi.
Đề cập đến làn sóng chủ nghĩa bảo hộ và chống lại toàn cầu hóa, Thủ tướng Shinzo Abe khẳng định, sẽ cùng với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thúc đẩy thương mại đầu tư tự do. Dịp này, Nhật Bản sẽ hỗ trợ Việt Nam một cách toàn diện đóng góp vào thành công tốt đẹp của Hội nghị Cấp cao APEC tại Đà Nẵng vào tháng 11 năm nay. Hai nước cũng sẽ hợp tác chặt chẽ với nhau để sớm thực hiện Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) cũng như để thực hiện Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) chất lượng cao.
Nhật Bản và Việt Nam sẽ chào đón kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2018, Thủ tướng Shinzo Abe nhấn mạnh, trên cơ sở kết quả hội đàm, hai thủ tướng "sẽ nắm chặt tay với nhau” để thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác giữa hai nước trên tất cả các lĩnh vực.
Về phần mình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chân thành cảm ơn sự đón tiếp trọng thị, thân tình mà Thủ tướng Shinzo Abe đã dành cho cá nhân Thủ tướng và đoàn cấp cao Việt Nam trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản và tham dự hội nghị Tương lai châu Á lần thứ 23 tại Tokyo lần này.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Việt Nam coi Nhật Bản là đối tác quan trọng hàng đầu và lâu dài. Chính phủ Việt Nam quyết tâm sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA của Nhật Bản, xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư Nhật Bản và thực hiện nghiêm túc các cam kết tại hội nghị xúc tiến đầu tư mà hai Thủ tướng cùng tham dự chiều 5/6 vừa qua. Trong chuyến thăm này, các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp đã ký 43 văn kiện hợp tác đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) trị giá trên 22 tỉ USD.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, Việt Nam hoan nghênh và ủng hộ những sáng kiến của Nhật Bản nhằm bảo đảm sự thịnh vượng về kinh tế, tự do về thương mại và an toàn hàng hải trên nguyên tắc tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế; tôn trọng độc lập chủ quyền của các quốc gia, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và thế giới.
Thay mặt Chính phủ và nhân dân Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trân trọng cảm ơn Thủ tướng Shinzo Abe đã khẳng định sẽ tham dự Hội nghị APEC Việt Nam vào tháng 11/2017./.