 |
|
Các bạn trẻ cần có nhiều hoạt động tư vấn, định hướng nghệ nghiệp (Ảnh: Cát Tường) |
(ĐCSVN) – Hiện nay, vấn đề lựa chọn nghề nghiệp tương lai và định hướng ngành học đại học đối với học sinh phổ thông đang được cả xã hội quan tâm. Nhất là trong vài năm trở lại đây, hoạt động này ngày càng phổ biến hơn cả. Tuy nhiên, số lượng và chất lượng của những buổi tư vấn, định hướng này vẫn còn nhiều điều phải bàn thêm.
Để lập nghiệp, mỗi người thanh niên, học sinh thường trải qua các giai đoạn: định hướng nghề, chọn nghề, học nghề và hành nghề. Có người may mắn khi quá trình trên diễn ra tuần tự như một đường thẳng, cũng có người phải chọn đi, chọn lại, học đi học lại nhiều lần, tốn kém nhiều thời gian và công sức mới có một nghề ổn định. Cũng có người thất bại, suốt đời không chọn được cho mình một nghề, phải sống bám vào cha mẹ hay những người thân khác trong gia đình. Thực tế cũng cho thấy sự thành công hay thất bại của con người trên đường lập nghiệp thường phụ thuộc vào các giai đoạn lập nghiệp trên, nếu có ít sai sót hoặc sai sót không nghiêm trọng và sớm khắc phục thì sau này sẽ có một nghề và một cuộc sống ổn định hơn. Ngược lại, nếu có nhiều sai sót và những sai sót đó đều có cả trong bốn giai đoạn trên thì sẽ có hậu quả đáng buồn trong cả cuộc đời, có khi nó còn ảnh hưởng đến cả thế hệ sau này.
Trong xã hội hiện đại ngày nay, hầu hết mọi nghề trong xã hội đều thay đổi và có nhiều nghề mới xuất hiện, muốn chọn một nghề không còn đơn giản như trước đây mà cần phải tìm hiểu kỹ những yêu cầu về năng lực, tính cách, trình độ học vấn mà nghề đòi hỏi và phải đối chiếu với khả năng của mình xem có phù hợp hay không, muốn vậy trước khi chọn rõ ràng phải định hướng nghề.
Nói một cách nôm na thì định hướng nghề là một quá trình hoạt động tích cực, tự giác của học sinh dưới sự hướng dẫn của nhà trường, của gia đình cùng sự hỗ trợ của các tổ chức xã hội để giúp học sinh tìm hiểu về thế giới nghề nghiệp và chọn được ngành nghề phù hợp trong tương lai.
Định hướng nghề đồng nghĩa với định hướng cuộc sống tương lai, là khâu đầu tiên và quan trọng nhất trong cuộc đời lập nghiệp của mỗi con người. Tuy nhiên, không phải hiện nay, mọi học sinh đều có định hướng nghề trước khi chọn nghề và cũng không phải là đã định hướng là đúng vì cuộc sống thường hay biến động và có nhiều rủi ro. Định hướng nghề đúng thường phụ thuộc vào quá trình phấn đấu, tu dưỡng của mỗi cá nhân, phụ thuộc vào truyền thống gia đình, dòng họ, truyền thống của địa phương và môi trường sư phạm trong nhà trường.
Điều quan trọng nhất để định hướng nghề đúng và để các bước tiếp theo trên đường lập nghiệp thành công là phải có tinh thần, thái độ, động cơ và phương pháp học tập đúng. Khi kiến thức vững vàng và sâu sắc sẽ là cơ sở để tạo ra những kỹ năng và kỹ xảo trong thực hành. Nếu động cơ học tập thiếu trong sáng, học để thi cử, học vì bằng cấp và học để thoát khỏi môi trường lao động chân tay thì kiến thức chỉ là lý thuyết suông trên sách vở.
Cứ mỗi dịp mùa thi Đại học, Cao đẳng và Trung học chuyên nghiệp hàng năm, hàng triệu thí sinh và các gia đình thí sinh lại quan tâm, tìm hiểu cặn kẽ những vấn đề về tuyển sinh, định hướng nghề nghiệp.
Vừa qua, nhằm hỗ trợ cung cấp thông tin, tư vấn định hướng nghề nghiệp trong lĩnh vực CNTT, Bộ Giáo dục đào tạo, Đài Truyền hình Việt Nam, Hệ thống đào tạo Lập trình viên Quốc tế Aprotrain-Aptech và Trường Đào tạo Mỹ thuật Đa phương tiện Arena Multimedia phối hợp tổ chức chương trình Truyền hình trực tiếp Tư vấn nghề công nghệ thông tin tại Hà Nội. Chương trình dự kiến có sự tham gia tư vấn của các chuyên gia đến từ Bộ Thông tin và Truyền Thông, Bộ Giáo dục - Đào tạo, Sở Giáo dục – Đào tạo, giảng viên đầu ngành của các trường Đại học Bách Khoa, công nghệ, kinh tế, khoa học tự nhiên…Được biết, sau chương trình trên, sẽ tiếp tục có một chương trình truyền hình trực tiếp “Tư vấn và ôn thi ĐH 2010” tại ĐH Lạc Hồng- Đồng Nai, một tỉnh trọng điểm kinh tế của miền Đông Nam Bộ.
Vậy là, phải chờ đến các dịp tuyển sinh cao điểm hàng năm, những chương trình tư vấn trực tiếp trên mới được triển khai một cách rầm rộ và liên tục. Rõ ràng cách làm này là có lợi vì nó mang đến hiệu quả thông tin cần thiết trong bối cảnh hợp lý. Nhưng thiết nghĩ, những hoạt động như thế này cần được triển khai thường xuyên trong năm đồng thời được triển khai ngay đối với các em học sinh từ nhỏ và đặc biệt đẩy mạnh trong những năm cuối trung học cơ sở, đầu phổ thông trung học, chứ không chỉ đợi tới khi các em tốt nghiệp cấp 3. Bởi việc định hướng nghề nghiệp cũng chính là cách để các em tự tìm cho mình hướng học tập, nghiên cứu sau này khi rời mái trường phổ thông.
 |
|
Tư vấn trực tiếp cơ hội nghề nghiệp và định hướng việc làm (Ảnh: Cát Tường) |
Hơn nữa, các chương trình trên mới dừng lại ở việc chọn ngành học tại trường đại học hoặc cao đẳng mà đó chỉ là một đoạn ngắn trong chuỗi định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Vì vậy, việc định hướng nghề nghiệp cho thanh thiếu niên sao cho phù hợp với khả năng và nhu cầu của xã hội, đó là vấn đề mà toàn xã hội và các bậc phụ huynh cần phải suy nghĩ và quan tâm. Định hướng nghề nghiệp không thể chờ khi con người lớn lên mà phải được bắt đầu ngay từ lúc bé trong gia đình, trong sự hình thành nhân cách của thanh thiếu niên.
Điều đó cũng chính là trao cơ hội và tạo điều kiện cho chính các em tự quyết định công việc trên cơ sở năng lực của mình, có thể lựa chọn học nghề hoặc nghiên cứu tiếp theo các chuyên môn, chuyên ngành khác nhau, chứ không phải phụ thuộc phần nhiều vào sự quyết định của gia đình và sự “áp đặt” của người lớn hoặc có tâm lý “a dua” theo số đông.
Thế hệ trẻ là chủ nhân tương lai của đất nước. Việc các em chủ động, tự định hướng đúng đắn được hướng đi của mình chính là góp phần tích cực vào thúc đẩy phát triển chung của xã hội. Vì thế, không dừng lại ở những tác động trực tiếp ngay từ các buổi tư vấn, các chương trình truyền hình trực tiếp, cao và sâu hơn nữa, những chương trình như thế cũng chính là sự đồng hành cùng với các đơn vị, tổ chức và cá nhân của toàn cộng đồng trong việc định hướng học tập và nghề nghiệp đúng đắn, phù hợp cho giới trẻ trong “cơn bão” thông tin như hiện nay./.