Lời tựa cho quyển sách của I. Stê-pa-nốp: “Công cuộc điện khí hóa nước Cộng hòa Liên bang xã hội chủ nghĩa Xô-viết Nga trong giai đoạn quá độ của nền kinh tế thế giới”

Tác giả đã trình bày hết sức thành công những vấn đề rất khó và rất quan trọng. Tác giả đã làm một việc tốt là quyết định viết một cuốn sách không phải để cho các nhà trí thức đọc (như ở ta, người ta thường làm khi viết sách, người ta thường hay bắt chước lối viết văn rất dở của các nhà văn tư sản), mà là viết cho những người lao động, cho quần chúng nhân dân thật sự, cho những người công nhân và nông dân bình thường xem. Trong phần phụ lục, tác giả lại kê ra những sách tham khảo, không những có ích cho những người nếu không được giải thích thì khó mà hiểu được một số đoạn trong tác phẩm, mà còn có ích cho một số người muốn biết những tác phẩm chủ yếu trong và ngoài nước viết về vấn đề này nói chung. Đặc biệt đáng nêu là phần đầu của chương VI, trong đó tác giả đã trình bày một cách rất hay ý nghĩa của chính sách kinh tế mới, sau đó đả phá mạnh mẽ cái tư tưởng “đôi chút” hoài nghi rất phổ biến đối với việc điện khí hóa; tư tưởng hoài nghi ấu thường che đậy sự không suy nghĩ đúng đắn về vấn đề đó (nếu thái độ hoài nghi đó không che đậy – điều này đôi khi cũng có – một sự thù địch của bọn bạch vệ, bọn xã hội chủ nghĩa – cách mạng và bọn men-sê-vich đối với mọi công cuộc kiến thiết xô-viết nói chung).

Đối với một công tác thật sự (chứ không phải có tính chất quan liêu và vô bổ) về giáo dục quốc dân, thì cái mà chúng ta thiếu thốn nhất hiện nay chính là những “sách giáo khoa cho các trường học” như tác phẩm này chẳng hạn (bắt buộc cho tất cả các trường học). Giai cấp vô sản nắm chính quyền đã gần được 5 năm, nhưng các học giả tư sản cũ vẫn dùng những mớ kiến thức giẻ rách cũ của tư sản để dạy (hay nói cho đúng hơn: để đầu độc) thanh niên trong các trường và các trường đại học Nhà nước của giai cấp vô sản; - nếu tất cả các báo chí khiến người nghe đến phát ngấy lên, mà bắt tay vào viết các sách giáo khoa về tất cả các vấn đề xã hội, thì chúng ta sẽ không thấy có cái điều nhục nhã đó.

Đại hội VIII các Xô-viết quyết định bắt buộc phải giảng dạy về kế hoạch điện khí hóa trong cả các trường học (không trừ một trường nào) của nước Cộng hòa liên bang xã hội chủ nghĩa xô-viết Nga. Quyết nghị đó cũng như nhiều quyết nghị khác, do tình trạng thiếu văn hóa của chúng ta (của những người bôn-sê-vích), nên chỉ là một mớ giấy lộn. Hiện nay tập “sách giáo khoa cho các nhà trường” chân chính của đồng chí Stê-pa-nốp đã xuất bản. Chúng ta nên (và cũng nhất định có thể được!) làm sao cho mỗi thư viện huyện (sau này thì mỗi thư viện xã) có nhiều cuốn “sách giáo khoa” này; nên làm sao cho mỗi trạm phát điện của nước Nga (tất cả có hơn 800 trạm), không những đều có tập sách này, mà còn nhất thiết phải tổ chức những cuộc nói chuyện có tính chất đại chúng về điện, về công cuộc điện khí hóa nước Cộng hòa liên bang xã hội chủ nghĩa xô-viết Nga và về kỹ thuật nói chung; nên làm sao cho mỗi giáo viên của mỗi trường đều đọc và thấm nhuần tập “sách giáo khoa” này (để giúp cho công việc này, mỗi huyện đều phải thành lập một tiểu tổ hoặc nhóm kỹ sư và giáo viên vật lý) và không những chính mình đọc, tìm hiểu và thấm nhuần tác phẩm này, mà còn phải biết giảng dạy lại một các giản dị và dễ hiểu cho học sinh và thanh niên nông dân nói chung.

Làm được cái ấy sẽ phải tốn nhiều hơi sức. Chúng ta là những người nghèo khổ và vô học. Nhưng điều đó không đáng sợ. Chỉ cần chúng ta nhận thấy là phải học tập, chỉ cần ham thích học tập. Chỉ cần chúng ta hiểu rõ rằng công nhân và nông dân ngày nay cần phải học tập không phải để mang lại “lợi ích” và lợi nhuận cho bọn địa chủ và bọn tư bản, mà là để cải thiện đời sống của chính mình.

Nhưng tất cả những cái đó, hiện nay chúng ta đều có. Vì thế chúng ta nhất định học tập, và nhất định sẽ trở thành những người có học thức.

N. Lê-nin