Việc xã hội lên tiếng về câu chuyện trẻ em không thích học, trẻ em không còn tuổi thơ, trẻ em quanh năm suốt tháng chạy theo việc học nhàm chán và lãng phí đang đặt nền giáo dục Việt Nam lâm vào khủng hoảng. Làm gì để trẻ em thích đi học, để trẻ em không chán học là câu hỏi lớn mà Hội thảo có chủ đề “Tự học – Tự giáo dục” diễn ra chiều 3-10 tại Trung tâm văn hóa Pháp đi tìm câu trả lời.
 |
|
Cần thay đổi cách giáo dục để trẻ được phát triển toàn
diện. Ảnh minh họa: Internet. |
Giáo dục và nỗi lo đi về đâu?
Hội thảo “Tự học - Tự giáo dục” do nhóm Cánh Buồm - nhóm tập hợp của những ông bố, bà mẹ với khát khao mang lại sự giáo dục tốt nhất cho các thiên thần nhỏ tổ chức. Họ là những con người có trình độ và kiến thức, từ giảng viên đại học đến tiến sỹ và đáng kính nhất là nhà giáo lão thành Phạm Toàn. Mong muốn của nhóm Cánh Buồm là góp phần xây dựng một điều gì đó có ích, một cái gì đó thật tốt để làm mẫu cho nền giáo dục hiện nay.
Theo nhóm Cánh Buồm, tình trạng khủng hoảng giáo dục hiện nay đã dẫn thực trạng giáo dục trong thời gian sắp tới có thể đi theo 3 xu hướng. Xu hướng thứ nhất, tự ru ngủ về “thành tích”, thực chất là nói dối xã hội, xu hướng này đang tìm lối thoát bằng chủ trương giảm tải và chờ đợi những đề án sắp có và sẽ có. Xu hướng thứ hai, đòi thay đổi ngay và đòi thay đổi triệt để để thực trạng giáo dục hiện nay, xu hướng này được dư luận xã hội khá đồng tình. Xu hướng thứ ba là chạy theo kinh doanh giáo dục dưới mọi hình thức, cốt mình có lợi là đủ, nhưng lại lớn tiếng xưng là hiện đại, khiến xã hội lúng túng trước cái đúng cái sai, cái thật cái giả.
Khủng hoảng trong ngành giáo dục hiện nay đã khiến các phụ huynh hoang mang, chị Bích Thuận, một phụ huynh học sinh ở Hoàng Mai, Hà Nội cho biết: “Hiện nay, tôi rất lo lắng vì không biết phải giáo dục các cháu mới lớn như thế nào. Nhà tôi có một cháu bé năm nay bắt đầu vào lớp 1. Chọn cách giáo dục nào cho con thế nào để phù hợp và khiến con phát triển tốt đang là sự băn khoăn lớn đối với tôi”.
“Làm một điều tích cực để chống tiêu cực”
Theo nhóm Cánh Buồm, sự nghiệp hiện đại hóa nền giáo dục Việt Nam chắc chắn phải bắt đầu từ trẻ em và được tiến hành cùng trẻ em. Không thể có sự nghiệp văn hóa – giáo dục nếu trẻ em khước từ và miễn cưỡng đi học. Ở đây, nhất thiết phải có sự đồng hành của trẻ em.
Với chủ trương phản biện xã hội qua một việc làm cụ thể, “làm một điều tích cực để chống tiêu cực”, nhóm Cánh buồm đã bắt tay vào xây dựng bộ sách giáo khoa tham khảo. Những cuốn sách giáo khoa mới này sẽ mang nhiều yếu tố tự học để người lớn tổ chức công việc tự giáo dục của con em. Học xong những sách giáo khoa tham khảo của Cánh buồm, trẻ em sẽ có năng lực tự học, đồng thời tạo dựng thói quen cùng niềm đam mê tự học cho trẻ.
Theo nhà giáo Phạm Toàn, những cuốn sách mang tính gợi ý này không phải là những cuốn sách tốt nhất đưa con em nước ta vào con đường hưởng thụ một nền giáo dục hiện đại, nhưng đây là bộ sách cho những người biết đón nhận một đột phá đã được chuẩn bị từ nhiều thập kỉ trước.
Tại Hội thảo “Tự học – Tự giáo dục” nhóm Cánh Buồm đã giới thiệu bộ sách từ lớp Một đến lớp Bốn (môn Văn và Tiếng Việt), và từ lớp Một đến lớp Hai (môn Tiếng Anh, Lối sống, Khoa học – Công nghệ). Trong đó môn Tiếng Việt nhằm tạo cho học sinh năng lực hoạt động thành thạo tiếng mẹ đẻ trên cơ sở có một thái độ ngôn ngữ học đối với ngôn ngữ đó. Môn Văn tạo cho học sinh một tình cảm nghệ thuật trên cơ sở am tường và thành thạo các bộ phận cấu thành của ngữ pháp nghệ thuật. Môn Lối sống tạo dựng tinh thần đồng thuận, phát hiện và xử lý xung đột, sống hài hòa giữa cá nhân và cộng đồng… Đây là những cuốn sách làm mẫu để thảo luận về hướng đi và cách tiến hành hiện đại hóa giáo dục. Những cuốn sách này mang yếu tố tự học – tự giáo dục hoàn toàn để phụ huynh tham khảo và áp dụng cho chính con em mình.
Mặc dù, bộ sách của nhóm Cánh Buồm chưa thực sự được áp dụng rộng rãi mà mới được các trường dân lập đón nhận, nhưng mong muốn và hướng đi hướng tới một nền giáo dục hiện đại hóa, mang lại lợi ích cho con em của nhóm đang nhận được sự đón nhận rộng rãi của các bậc phụ huynh.
Xây dựng một nền giáo dục hiện đại, đảm bảo lợi ích cho trẻ em là mục tiêu không chỉ của nhóm Cánh Buồm mà của toàn xã hội đang hướng đến trong thời gian tới.