 |
| Tọa đàm với chủ đề “3 năm triển khai Nghị quyết “thuận thiên”: Biến thách thức thành cơ hội phát triển”: (Ảnh: BL) |
Ngày 16/12, tại Hà Nội, Cổng thông tin điện tử Chính phủ đã tổ chức Tọa đàm với chủ đề “3 năm triển khai Nghị quyết “thuận thiên”: Biến thách thức thành cơ hội phát triển”.
Khách mời tọa đàm gồm: Ông Trần Công Thắng, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông thôn; ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường); GS.TS Trần Thục, Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn của Ủy ban quốc gia về biến đổi khí hậu.
Nghị quyết 120/NQ-CP của Chính phủ về Phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) được ban hành năm 2017 đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về tư duy của các cấp, các ngành trong xây dựng chính sách, xác định các chương trình chiến lược, các dự án cấp bách. Thực tiễn 3 năm triển khai cho thấy, việc kế thừa các chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước cùng với tích hợp, lồng ghép kết quả các chương trình nghiên cứu khoa học và công nghệ, các dự án phát triển đã tạo đà mạnh mẽ cho ĐBSCL.
Theo ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường): Định hướng phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với BĐKH là nhiệm vụ dài hạn, đến nay đã thấy sự thay đổi, chuyển mình mạnh mẽ của vùng đồng bằng quan trọng này.
Sau 3 năm triển khai Nghị quyết, Quốc hội, Chính phủ đã bố trí kinh phí để triển khai các dự án cầu Mỹ Thuận 2 trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông, tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận và Mỹ Thuận - Cần Thơ, quốc lộ 57 Bến Tre - Vĩnh Long, quốc lộ 53 Trà Vinh - Long Toàn, quốc lộ 30 Cao Lãnh - Hồng Ngự...Nhiều dự án trọng điểm kết nối hạ tầng cơ sở cũng đã được triển khai, gồm đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi, cầu Long Bình, luồng tàu biển lớn vào sông Hậu, dự án kết nối vùng ĐBSCL...
Đây chính là điều kiện thúc đẩy chuyển đổi quy mô lớn theo cơ cấu kinh tế và theo lãnh thổ trên cơ sở phát huy tiềm năng thế mạnh của vùng và từng tiểu vùng; thúc đẩy hình thành chuỗi giá trị cho các sản phẩm, dịch vụ tại ĐBSCL phát triển.
Để Nghị quyết 120 được triển khai nhanh hơn, trong giai đoạn 5 năm tới, trên cơ sở Chương trình hành động tổng thể thực hiện các Bộ ngành, địa phương ĐBSCL sẽ đề xuất các dự án đưa vào Kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021-2025, đặc biệt các dự án có quy mô vùng, liên tỉnh thích ứng BĐKH.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các Bộ, ngành và Ngân hàng thế giới (WB) đã xây dựng Chương trình hỗ trợ đầu tư ngân sách có mục tiêu phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với BĐKH với số vốn 1,05 tỷ USD.
Ông Tăng Thế Cường cũng cho biết, hiện nay đã có 20 đối tác phát triển quan tâm hỗ trợ cho ĐBSCL. Theo số liệu thống kê của WB và các đối tác phát triển, tổng số vốn đã và đang đầu tư, hỗ trợ từ các chương trình dự án cho vùng ĐBSCL vào khoảng 2,5 tỷ USD (58.00 tỷ đồng).
Bên cạnh đó, các hoạt động hợp tác quốc tế được thúc đẩy góp phần thu hút nguồn lực, tri thức, công nghệ cho ĐBSCL; đã đẩy mạnh tham gia hiệu quả trong khuôn khổ hợp tác phát triển với các nước Tiểu vùng sông Mê Công và giữa các nước Tiểu vùng sông Mê Công với các đối tác phát triển.
Khẳng định hiệu quả từ việc triển khai Nghị quyết đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về tư duy của các cấp, các ngành trong xây dựng chính sách, xác định các chiến lược, chương trình, dự án chuyển đổi quy mô lớn mang tính liên vùng, liên tỉnh cho ĐBSCL, tuy nhiên GS, TS Trần Thục, Phó chủ tịch Hội đồng tư vấn của Ủy ban quốc gia về BĐKH cho rằng: Tuy đã và đang đạt được nhiều kết quả khả quan nhưng việc triển khai Nghị quyết vẫn còn nhiều hạn chế như: Sự thiếu chủ động trong liên kết giữa các bộ, ngành, địa phương, thu hút nguồn lực còn chưa tương xứng với kỳ vọng...
Theo đó, cần sớm quy hoạch tổng thể vùng ĐBSCL để lôi kéo được sự tham gia của đối tác trong và ngoài nước mà các địa phương và người dân là thành tố quan trọng nhất. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng về việc các cộng đồng được hưởng lợi và những đối tượng chịu thiệt hại khi quy hoạch tổng thể như thế nào, đồng thời lắng nghe, tận dụng vốn kiến thức của người dân địa phương trong quy hoạch.
Bên cạnh đó, thời điểm tới, khi tình trạng xâm nhập mặn, mất phù sa diễn ra ngày càng mạnh, GS, TS Trần Thục cho rằng cần có chiến lược tập trung dồn lực phát triển cho các thành phố lớn, các vị trí quan trọng càng sớm càng tốt, trong đó xem xét chấp nhận tổn thất diện tích đất bị xâm nhập mặn để chuyển đổi mục đích sử dụng.
Tại tọa đàm, các chuyên gia cũng cho rằng, hiện nay chưa có cơ chế đặc thù riêng cho vùng ĐBSCL vì vẫn phải trong khuôn khổ phát triển chung của đất nước nên việc lập hội đồng điều phối vùng chính là nền móng ban đầu, từ đó tháo gỡ rào cản, giải phóng nguồn lực cho sự phát triển của vùng ĐBSCL trong thời gian tới./.