Chủ động tương lai

Nhân kỷ niệm Ngày Tránh thế giới năm nay (26/9), Tổng cục Dân số - Kế hoạch hoá gia đình, Bộ Y tế phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam tổ chức Hội thảo hưởng ứng ngày Tránh thai thế giới với thông điệp “Chủ động tránh thai, chủ động tương lai” nhằm nâng cao nhận thức và kiến thức cho cộng đồng về nguyên nhân của việc mang thai ngoài ý muốn, phá thai không an toàn, lợi ích của việc tránh thai… Đồng thời, kêu gọi sự quan tâm và nhiều nỗ lực hơn nữa từ các cơ quan có liên quan đặc biệt là cho các đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ.

Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch COVID -19, Ban tổ chức đã quyết định tổ chức Hội thảo theo hình thức trực tuyến.

Ông Nguyễn Doãn Tú-Tổng Cục trưởng Tổng cục dân số-kế hoạch hoá gia đình phát biểu tại hội thảo ngày 25/9. (Ảnh: ĐT)

Tỷ lệ phá thai ở lứa tuổi vị thành niên và thành niên vẫn còn cao

Theo ông Nguyễn Doãn Tú, Tổng cuc trưởng Tổng cục Dân số Kế hoạch hoá gia đình (Bộ Y tế), hàng năm có tới 1/3 trong số các trường hợp mang thai trên thế giới là mang thai ngoài ý muốn; 36% độ tuổi vị thành niên cho biết có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ, trong khi tỷ lệ bệnh lây truyền qua đường tình dục cao nhất ở độ tuổi dưới 25... Liên minh của 11 tổ chức phi chính phủ và các hiệp hội khoa học và y khoa quốc tế quan tâm đến sức khỏe giới tính và sinh sản đã thống nhất lấy ngày 26/9 hàng năm là Ngày tránh thai thế giới và phát động lần đầu tiên vào ngày 26/9/2007 tại châu Âu.

Ngày tránh thai Thế giới 26/9 có ý nghĩa như một Chiến dịch toàn cầu, khơi dậy trách nhiệm của giới trẻ trong việc quan hệ tình dục an toàn và chủ động tránh thai, đồng thời khuyến khích tất cả mọi người đều có thể chủ động hành vi mang thai vì những lợi ích của chính mình và cộng đồng.

Ngoài ra, mục tiêu của ngày tránh thai Thế giới nhằm nâng cao nhận thức của mọi tầng lớp nhân dân, cộng đồng xã hội đặc biệt là giới trẻ, nhóm vị thành niên, thanh niên, phụ nữ và nam giới trong độ tuổi sinh đẻ về tất cả các biện pháp tránh thai để giúp họ có sự lựa chọn sáng suốt cho sức khỏe sinh sản.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, mỗi năm dân số Việt Nam tăng thêm khoảng 1 triệu người. Trong những năm tới, số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15-49) vẫn tiếp tục gia tăng. Do đó, nhu cầu sử dụng các phương tiện tránh thai tiếp tục tăng.

Mặc dù, hệ thống y tế và dân số tại Việt Nam trong thời gian qua đã có nhiều cải thiện đáng kể trong cung cấp dịch vụ tránh thai cho người dân. Tuy nhiên, các kết quả điều tra cho thấy nhu cầu chưa được đáp ứng về biện pháp tránh thai hiện đại ở phụ nữ độ tuổi 15-24 là 29,6%. Tỷ lệ phá thai, bao gồm cả phá thai ở vị thành niên và thành niên còn cao. Phá thai lặp lại còn khá phổ biến, tỷ lệ vô sinh, nhất là vô sinh thứ phát đang có chiều hướng gia tăng.

Theo kết quả Điều tra biến động dân số và kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) ngày 1/4/2016 của Tổng cục Thống kê thì cứ 100 ca phá thai của phụ nữ tuổi 15-49 đang có chồng thì có 62 ca là mang thai ngoài ý muốn.

Chính vì vậy, trong thời gian thới, việc thực hiện các mục tiêu về KHHGĐ vẫn tiếp tục là một nội dung quan trọng của công tác dân số, đặc biệt là chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ KHHGĐ, đảm bảo đáp ứng đầy đủ và đa dạng các phương tiện tránh thai, xã hội hóa dịch vụ và các phương tiện tránh thai. Đảm bảo tiếp cận dịch vụ thuận tiện, dễ dàng, giá cả phù hợp đối với các nhóm dân cư khác nhau, dần dần xóa bỏ khác biệt trong tiếp cận dịch vụ KHHGĐ giữa các vùng địa lý khác nhau nhằm mang lại lợi ích cho toàn bộ người dân, đặc biệt là cho đồng bào dân tộc thiểu số và đồng bào hiện đang sinh sống tại các vùng sâu, vùng xa.

Tại Hội thảo, đại diện Tổng cục DS-KHHGĐ đã có phần trình bày về những thành tựu quan trọng trong công tác DS-KHHGĐ những năm qua. Tỉ lệ tăng dân số bình quân giảm từ 1,7% giai đoạn 1989-1999 xuống còn 1,14% giai đoạn 2009-2019. Tổng tỷ suất sinh (TFR) là 2,09 con/phụ nữ và duy trì ổn định trong 13 năm qua, xu hướng sinh hai con ở Việt Nam đã ăn sâu vào tiềm thức và cộng đồng. Tỷ suất chết của trẻ em dưới 1 tuổi (IMR) năm 2019 là 14 phần nghìn, giảm hơn một nửa so với năm 1999. Tỷ suất chết của trẻ em dưới 5 tuổi (U5MR) của Việt Nam năm 2019 là 21 phần nghìn - giảm hơn một nửa so với năm 1999 (56,9 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong/1000 trẻ sinh sống). Tỷ suất tử vong mẹ (MMR) là 46/100.000 năm 1999 giảm 23/100.000 năm 2009. Tỷ lệ sử dụng BPTT năm 2018 là 76,5%, trong đó tỷ lệ sử dụng các BPTT hiện đại là 65,5%. Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam liên tục tăng từ 65,2 tuổi năm 1989 lên 73,6 tuổi năm 2019, trong đó, tuổi thọ của nam giới là 71,0 tuổi, của nữ giới là 76,3 tuổi.

Các kết quả công tác DS-KHHĐ đạt được đã góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo, bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, thực hiện thành công các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và chất lượng cuộc sống của nhân dân. Nhờ thành công của chương trình DS-KHHGĐ, đã hạn chế việc tăng thêm 20 triệu người trong những thập kỷ qua, đã tiết kiệm các khoản chi cho các dịch vụ xã hội.  

Cũng tại Hội thảo, Ban tổ chức đã công bố kết quả cuộc thi online trong khuôn khổ chương trình "Là phụ nữ tôi chọn sống chủ động" do Tổng cục Dân số và Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam thực hiện. Chương trình này đã được tổ chức bài bản trên quy mô toàn quốc, thường xuyên được cập nhật và hoàn thiện nội dung trong suốt những năm qua, giúp chị em phụ nữ có thêm kiến thức về các biện pháp tránh thai và phòng tránh thai an toàn. Theo đó, nhiều tập thể, cá nhân là các cán bộ dân số, chị em phụ nữ và các bạn sinh viên đã vinh dự được nhận giải.

Tiếp nối thành công của “Chương trình Truyền thông kế hoạch hoá gia đình vì sức khỏe cộng đồng” trong giai đoạn 1, tại hội thảo, Tổng Cục dân số kế hoạch hoá gia đình và Công ty Bayer Việt Nam thực hiện Lễ ký kết giữa 2 bên về kế hoạch 5 năm (2021-2025) cho giai đoạn 2 của Chương trình.

Lễ ký kết giữa Tổng cục Dân số và Bayer Việt Nam cho giai đoạn 2 của Chương trình Truyền thông KHHGĐ vì sức khỏe cộng đồng" (2021 - 2025). Ảnh: ĐT

Phòng tránh thai mang lại lợi ích gì?

Giải quyết các nhu cầu chưa được đáp ứng về KHHGĐ chính là một trong những cách thức đầu tư mang lại hiệu quả cao nhất với chi phí thấp nhất. Vì thế, phòng tránh thai mang lại rất nhiều lợi ích

Thứ nhất là chủ động trong việc sinh con. Lợi ích của việc phòng tránh thai sẽ giúp phụ nữ chủ động trong việc sinh đẻ của mình như chủ động về thời gian sinh đẻ, khoảng cách sinh và số lượng con sinh ra. Đảm bảo mỗi đứa trẻ sinh ra đều là mong đợi của cha mẹ và cha mẹ đã sẵn sàng để nuôi dạy chúng. Đó là làm cha mẹ có trách nhiệm. Việc tránh thai giúp mỗi người trong độ tuổi sinh đẻ cả nam lẫn nữ trở thành những cha mẹ có trách nhiệm. Ngành Dân số và các ngành liên quan cần truyền thông để nâng cao ý thức làm cha mẹ có trách nhiệm cho mỗi người dân.

Thứ hai là nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình. Phòng tránh thai giúp hạn chế số con, không sinh quá nhiều để có điều kiện để chăm sóc, giáo dục con cái tốt hơn. Nâng cao được đời sống, kinh tế của mỗi gia đình. Do có sức khỏe, văn hóa và kinh tế tốt, chị em phụ nữ và các cặp vợ chồng có đủ điều kiện để thực hiện quyền hưởng thụ và bồi dưỡng sức khỏe tình dục, sức khỏe sinh sản….

Ngoài ra, phòng tránh thai có thể tránh được một số tai biến sản khoa và tránh được một số bệnh lây truyền qua đường tình dục…