Chia sẻ, đóng góp ý kiến cho Luật phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi

Sự kiện được thực hiện với sự hỗ trợ tài chính từ Tổ chức Cứu trợ trẻ em Quốc tể (Save the Children).

Các diễn giả chính tham gia thông tin tại Hội thảo (Ảnh: PV)

Ở góc độ pháp lý, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình được ban hành từ năm 2007 thể hiện những  nỗ lực của các cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống bạo lực gia đình. Sau 12 năm thực hiện, Luật này đã bộc lộ khá nhiều bất cập. Chính vì vậy, ngày 25/5/2021, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thế thao và Du lịch đã ban hành kế hoạch xây dựng dự án Luật PCBLGĐ (sửa đổi) nhằm hoàn thiện chính sách và tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong thi hành pháp luật về PCBLGĐ, bảo vệ quyền cơ bản và đảm bảo bình đẳng giữa các thành viên gia đình, bao gồm bình đẳng giới; nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong PCBLGĐ. Dự thảo Luật sẽ trình Chính phủ vào tháng 11/2021 và trình Quốc hội để thông qua vào năm 2022.

Phát huy vai trò của các tổ chức xã hội trong việc tham gia xây dựng chính sách, pháp luật, với mong muốn có thể tham gia đề xuất, đóng góp ý kiến và vận động chính sách cho Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi, Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD) phối hợp với Mạng lưới Quản trị Quyền Trẻ em (CRG) tổ chức Hội thảo Chia sẻ, đóng góp ý kiến cho Luật PCBLGĐ sửa đổi. Hội thảo có sự tham gia của ông Khuất Văn Quý – Phó Vụ trưởng Vụ Gia đình, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch – Cơ quan soạn thảo Luật, các chuyên gia, đại diện hơn  30 tổ chức xã hội hoạt động trong lĩnh vực bảo  vệ  trẻ  em, phòng chống bạo lực trên cơ sở giới, bảo vệ quyền của người khuyết tật.

Tại hội thảo, các diễn giả và thành viên tham dự đã cùng nhau chia sẻ, cập nhật tiến trình xây dựng và những nội dung chính của dự thảo luật PCBLGĐ sửa đổi, đồng thời cùng trao đổi về vấn đề bạo lực trong gia đình đối với trẻ em nói chung, trẻ em khuyết tật và trẻ LGBT nói riêng dưới góc độ tiếp cận của các tổ chức xã hội làm việc trong lĩnh vực bảo vệ quyền con người, quyền trẻ em.

Chia sẻ về những điểm mới của dự thảo luật Phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi, ông Khuất Văn Quý cho biết: “Với dự thảo luật sửa đổi, chúng tôi mong muốn tập trung vào các nội dung như: làm rõ các khái niệm liên quan đến công tác PCBLGĐ; bổ sung các loại hình hỗ trợ tư vấn cho người bị BLGĐ; hoàn thiện các biện pháp ngăn ngừa, bảo vệ và hỗ trợ người bị BLGĐ,  hòa giải trong PCBLGĐ; giáo dục và truyền thông cho người gây ra BLGĐ chứ không phải chỉ có trừng phạt, công tác thông tin, tuyên truyền và quy định rõ số điện thoại (111) tiếp nhận thông tin về BLGĐ. Tăng cường các điều kiện bảo đảm để thực hiện công tác PCBLGĐ theo đó cần quy định rõ các biện pháp bảo đảm cho công tác PCBLGĐ; khắc phục những bất cập trong công tác báo cáo thông tin về BLGĐ, bổ sung các loại hình thức báo tin về vụ BLGĐ hay nguy cơ gây BLGĐ qua mạng xã hội. Đặc biệt, với nội dung sửa đổi đa dạng, chúng tôi luôn mong muốn và sẵn sàng lắng nghe cũng như ghi nhận những ý kiến đóng góp từ các tổ chức xã hội, nhưng đơn vị hoặc cá nhân trực tiếp làm công tác hỗ trợ người bị bạo lực để có thể đi đến dự thảo luật một cách toàn diện và đầy đủ”.

Lý giải và đánh giá về thực trạng vấn đề bạo lực trẻ em trong gia đình, ông Nguyễn Trọng Tiến - chuyên gia đại diện Hội Bảo vệ Quyền Trẻ em Việt Nam nhấn mạnh: các hình thức bạo lực trẻ em không chỉ đơn thuần là sử dụng đòn roi, bạo lực thân thể mà thực tế rất đa dạng như bạo lực tinh thần (chửi mắng, xúc phạm), bạo lực tình dục và bạo lực kinh tế (bóc lột lao động, chiếm giữ và kiểm soát tài chính của trẻ em)…

Đại diện Hội Bảo vệ Quyền Trẻ em Việt Nam cũng đưa ra một số đề xuất sửa đổi luật bao gồm: Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật; Kết nối, thu thập thông tin, kiến nghị của các tổ chức xã hội và của trẻ em chuyển đến các cơ quan nhà nước; Củng cố và hoàn thiện bộ máy quản lý nhà nước và các tổ chức xã hội về bảo vệ trẻ em; Nâng cao kiến thức BVTE cho đội ngũ cán bộ bảo vệ trẻ em các cấp đặc biệt là cấp cơ sở…

Bên cạnh đó, điểm mới của Luật PCBLGĐ cũng chú trọng hơn trong việc bổ sung các điều luật bảo vệ trẻ khuyết tật và trẻ LGBT.

Bà Trịnh Thị Lê – Điều phối viên dự án Viện Nghiên cứu Phát triển cộng đồng (ACDC) đề nghị các nhà làm luật cần nghiên cứu bổ sung một số hình thức xử phạt vi phạm hành chính (như giáo dục bắt buộc, phạt lao động công ích,...) nhằm đa dạng hóa hình thức xử phạt, tăng tính khả thi cũng như tăng hiệu quả răn đe, giáo dục của các chế tài xử lý vi phạm hành chính. Cần tăng mức phạt tiền đối với các hành vi BLGĐ mà nạn nhân là trẻ khuyết tật, bổ sung một số chế tài đối với một số hành vi BLGĐ đang xảy ra phổ biến trên thực tế như hành vi bạo lực tình dục trong quan hệ vợ chồng, đặc biệt là đối với trẻ khuyết tật”.

Là người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực bảo vệ quyền của người LGBT, ông Lương Thế Huy – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường (iSEE) đề xuất khuyến nghị: “Rất cần thiết có các chương trình truyền thông sâu rộng để những người dân ở cộng đồng, thành viên gia đình, lãnh đạo địa phương, công an, những người làm công tác giáo dục, và chính bản thân người LGBT nhìn nhận rõ hơn về vấn đề bạo lực với họ cũng như các hậu quả của nó. Việc hiểu rõ bản chất của các bạo lực này cũng sẽ giúp cho việc áp dụng hiệu quả hơn các khung pháp lý về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình và bảo vệ quyền trẻ em ở Việt Nam. Ngoài ra, việc bổ sung  các dịch vụ hỗ trợ về tâm lý, sức khỏe, việc làm, giáo dục, pháp lý cho người LGBT và thành viên gia đình của họ̣ là việc quan trọng. Các chương trình phòng chống bạo lực gia đình và bảo vệ trẻ em cần phải đưa nhóm LGBT vào là một nhóm đối tượng.”

Bà Nguyễn Hải Anh - Quản lý dự án, MSD thông tin, với sự cầu thị và hợp tác tích cực từ phía cơ quan chủ trì xây dựng Dự án Luật, chúng tôi thấy có rất nhiều tín hiệu tích cực từ việc sửa đổi, bổ sung Luật PCBLGĐ lần này. Từ góc độ các tổ chức xã hội, MSD sẽ cùng với các thành viên mạng lưới quản trị quyền trẻ em (CRG), các mạng lưới và tổ chức hỗ trợ người yếu thế, nghiên cứu kỹ các nội dung dự kiến sửa đổi và chuẩn bị khuyến nghị chi tiết gửi tới Ban soạn thảo, Tổ biên tập dự án Luật trong thời gian tới cũng như tích cực tiếp tục tham gia tiến trình xây dựng văn bản Luật/ chính sách một cách hiệu quả.