 |
| Ảnh minh họa (Nguồn: KS) |
Toàn tỉnh hiện có 3.267 ha diện tích sản xuất muối
Với bờ biển dài 106km, nước biển có độ mặn cao và là vùng khô hạn nhất cả nước, năng lượng bức xạ lớn,…,Ninh Thuận là địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi cho sản xuất muối. Theo Sở NN&PTNT tỉnh Ninh Thuận, tổng diện tích đất sản xuất muối toàn tỉnh hiện có 3.267 ha. Trong đó, riêng diện tích muối công nghiệp đạt 2.447ha với sản lượng trung bình hàng năm khoảng 257.836 tấn. Các công ty đầu tư sản xuất muối sạch bằng phương pháp trải bạt trên nền ô kết tinh và phủ bạt che mưa. Hầu hết các doanh nghiệp đều áp dụng máy móc trong các khâu từ sản xuất đến thu hoạch.
Về muối của diêm dân, chủ yếu tập trung trên địa bàn huyện Ninh Hải với diện tích 631ha, sản lượng trung bình hàng năm khoảng 185.069 tấn. Hầu hết ở các địa phương sản xuất theo quy mô hộ cá thể, hoạt động sản xuất còn thô sơ, chỉ một số ít diện tích được đầu tư trải bạt trên nền ô kết tinh. Hệ thống giao thông thủy lợi còn gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, đa số đều sản xuất manh mún, nhỏ lẻ nên thường gặp khó khăn trong sản xuất và tiêu thụ. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 2 hợp tác xã và 1 tổ hợp tác sản xuất muối.
Hiện nay, hầu hết các sản phẩm muối đều được các thương lái tại địa phương thu mua; trừ các doanh nghiệp lớn, liên kết với các doanh nghiệp trong nước để tiêu thụ sản phẩm. Hiện tại, giá muối diêm dân nền đất giao động từ 350-600 đồng/kg, muối trải bạt giá 500-800 đồng/kg, muối công nghiệp từ 700-1.200 đồng/kg.
Đối với muối chế biến, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 8 công ty chế biến muối, các sản phẩm muối chế biến của các cơ sở tại Ninh Thuận với sản lượng khoảng 80-90 nghìn tấn/năm, chủ yếu là sản phẩm muối thô, muối tinh…,không có sản phẩm chế biến sâu như: bột nêm, bột ngọt. Các doanh nghiệp đã đầu tư dây chuyền công nghệ tự động hoặc bán tự động. Có 4 doanh nghiệp đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng IOS:2200, HACCP,…Hầu hết các doanh nghiệp chỉ sử dụng muối tại địa phương để chế biến và phân phối cho thị trường trong nước.
Phát triển liên kết trong sản xuất, chế biến muối giữa hợp tác xã với doanh nghiệp
Nhằm phát huy lợi thế sản xuất muối của địa phương, Sở NN&PTNT tỉnh Ninh Thuận cho biết, thời gian tới, sẽ phát triển ngành muối theo hướng hiệu quả, bền vững để nâng cao năng suất, chất lượng và đa dạng hóa các loại sản phẩm về muối. Từ đây, đáp ứng nhu cầu muối trong nước, hướng đến xuất khẩu muối và tạo việc làm, nâng cao thu nhập, ổn định đời sống của người dân làm muối.
Trong giai đoạn 2020-2030, toàn tỉnh phấn đấu duy trì ổn định diện tích đất sản xuất muối với 3.267ha, sản lượng đến năm 2030 đạt 650 nghìn tấn/năm. Đồng thời, định hướng muối của diêm dân phát triển theo hướng liên kết cánh đồng lớn sản xuất muối do hợp tác xã làm nòng cốt và cung ứng các dịch vụ chung cho xã viên để hình thành chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ, giúp diêm dân ổn định đầu ra và có thu nhập ổn định hơn.
Theo đó, Ninh Thuận sẽ tổ chức lại sản xuất, quy hoạch lại đồng muối, nâng cao năng lực sản xuất, chế biến muối thông qua đẩy mạnh cơ giới hóa, chuyển giao ứng dụng, tiến bộ khoa học công nghệ trong sản xuất và chế biến muối. Cùng với đó, đầu tư cải tạo, nâng cấp đường giao thông nội đồng cho khu vực muối của diêm dân. Ưu tiên đầu tư xây dựng hệ thống thủy lợi cấp và thoát nước cho những đồng muối của diêm dân trong quy hoạch. Trước mắt, khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất muối tăng tần suất và công suất bơm nước biển để hộ diêm dân có đủ nước cho sản xuất muối đạt chất lượng tốt.
Cùng với các giải pháp trên, Ninh Thuận sẽ đẩy mạnh áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất muối, công nghệ phủ bạt ô kết tinh, phương pháp trải bạt trên nền ô kết tinh,… để đảm bảo có sản phẩm muối sạch, chất lượng và hiệu quả cao. Đầu tư cơ giới hóa ở các đồng muối tập trung có đủ điều kiện thực hiện cơ giới hóa. Tổ chức tập huấn kỹ thuật sản xuất muối chất lượng cao, muối sạch cho diêm dân.
Đáng chú ý, phát triển liên kết trong sản xuất, chế biến muối giữa hợp tác xã với doanh nghiệp. Từ đây, phấn đấu tăng sản lượng sản xuất, hình thành vùng nguyên liệu ổn định về số lượng và đồng nhất về chất lượng. Doanh nghiệp sẽ giảm đáng kể chi phí quản lý nếu ký hợp đồng với một hợp tác xã thay thì phải ký hợp đồng với hàng trăm hộ nông dân riêng lẻ.
Trong sản xuất theo chuỗi có sự gắn kết, tham gia ngay từ đầu của doanh nghiệp từ khâu tổ chức tập huấn khoa học, kỹ thuật cho diêm dân, giám sát thực hiện các quy trình để cho ra sản phẩm đồng đều về chất lượng, an toàn thực phẩm, truy xuất được nguồn gốc. Chính vì vậy, việc phát triển hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị sẽ góp phần từng bước xóa bỏ tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, hướng đến liên kết trong sản xuất, chế biến, xây dựng nhãn hiệu, tiêu thụ hàng hóa nhằm tạo ra chuỗi giá trị bền vững.
Cùng với đó, Ninh Thuận sẽ nghiên cứu các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ thông tin trong việc đo và xử lý số liệu về nồng độ nước biển, bức xạ nhiệt, gió trong quá trình sản xuất muối.
Đặc biệt, tiếp tục hoàn thiện và có cơ chế chính sách của tỉnh đủ mạnh để tạo bước đột phá trong tích tụ đất đai nhằm tổ chức lại sản xuất theo hướng lợi thế của từng vùng, từng địa phương, xây dựng thành công nhiều thương hiệu sản phẩm muối. Kêu gọi các nhà đầu tư xây dựng nhà máy chế biến muối, sản xuất hóa chất sau muối tại tỉnh Ninh Thuận để giảm bớt tiêu hao, giá thành vận chuyển và đóng góp nguồn thu cho ngân sách địa phương.
Để tạo thuận lợi cho sản xuất muối tại địa phương, Ninh Thuận kiến nghị cần có chính sách hỗ trợ cho diêm dân trong tỉnh vay vốn để đầu tư chuyển đổi sản xuất muối truyền thống sang áp dụng công nghệ trải bạt trên nền ô kết tinh để mang lại năng suất, chất lượng cao./.