 |
| Ảnh minh họa (Nguồn: dautu) |
Theo Bộ Công Thương, Bộ vừa có Công văn số 3174/BCT-ĐB về việc xin ý kiến về dự thảo Đề án xây dựng Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các FTA hàng năm của các địa phương. Trong năm 2021, Bộ Công Thương đã tiến hành việc khảo sát và thu thập dữ liệu sơ cấp doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân trong nước. Bộ đã nghiên cứu, đánh giá, xây dựng Bảng hỏi, thực hiện điều tra khảo sát trên lượng mẫu nhỏ.
Bằng dữ liệu thu thập được, Bộ Công Thương đã đưa ra các mô hình để đánh giá dữ liệu, từ đó tìm cách tính toán đối với Bộ chỉ số FTA Index. Bộ thực hiện khảo sát với khoảng 1.650 doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân trong nước; trong đó, có 67,78% công ty Trách nhiệm hữu hạn; 20,36% công ty cổ phần; 10,49% doanh nghiệp tư nhân và 1,47% các loại hình khác.
Theo đó, đa số các doanh nghiệp phản hồi khảo sát là doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Doanh nghiệp quy mô lớn chỉ chiếm khoảng từ 2-3% tổng số phản hồi.
Kết quả khảo sát cho thấy, việc tiếp cận thông tin về các FTA, mức độ nhận biết của các doanh nghiệp về các FTA là khá khiêm tốn. Đặc biệt, trong 3 hiệp định: Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), FTA Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA), FTA Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA), mức độ nhận biết của Hiệp định CPTPP là cao nhất, nhưng cũng chỉ ở mức 30%; EVFTA 29%; UKVFTA 14% dù hiệp định này mới chỉ được ký kết vào ngày 20/12/2020.
Ngoài ra, khoảng 14% doanh nghiệp cung cấp thông tin về FTA khác, như FTA ASEAN - Trung Quốc (ACFTA), FTA ASEAN - Ấn Độ (AIFTA), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP)...
Về hoạt động tuyên truyền, phổ biến các FTA tại địa phương, khoảng 20% doanh nghiệp cho biết từng tham gia sự kiện tập huấn về các FTA do cơ quan nhà nước địa phương tổ chức, có đến 80% doanh nghiệp cho biết chưa tham gia bất kỳ sự kiện phổ biến, tuyên truyền về các FTA do cơ quan nhà nước địa phương tổ chức. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đánh giá chất lượng của các sự kiện phổ biến FTA là khá tích cực.
Đối với thực hiện các quy định pháp luật hướng dẫn các FTA, theo khảo sát, tỷ lệ doanh nghiệp gặp phải vướng mắc trong quá trình thực hiện các văn bản pháp luật hướng dẫn thực thi các FTA cho doanh nghiệp là khá cao.
Mặc dù vậy, 65% doanh nghiệp gặp vướng mắc đều nhận được giải đáp hiệu quả từ các cơ quan nhà nước tại địa phương. Các doanh nghiệp vừa và lớn đánh giá chất lượng giải đáp thắc mắc của cơ quan nhà nước địa phương là hiệu quả cao hơn các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Từ khảo sát trên, Bộ Công Thương cũng thử nghiệm thu thập dữ liệu cho việc xây dựng Bộ chỉ số đánh giá mức độ hội nhập FTA tại các tỉnh, thành phố tại Việt Nam (chỉ số FTA) và đề xuất 4 chỉ số thành phần trong Bộ chỉ số hội nhập FTA. Đó là tiếp cận thông tin về các FTA; thực hiện quy định pháp luật; một số chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng cơ hội của các FTA; và thực hiện các cam kết về phát triển bền vững.
Đặc biệt, kết quả, chỉ số hội nhập FTA hợp thành từ 4 chỉ số thành phần theo thang điểm 100, đánh giá mức độ khác biệt giữa các tỉnh, thành phố trong việc triển khai các chương trình hỗ trợ hội nhập FTA. Theo đó, tỉnh có điểm số tổng hợp cao nhất là 68,59 điểm, trong khi tỉnh có số điểm thấp nhất chỉ đạt 36,34 điểm.
Sau khi đề án được phê duyệt, Bộ Công Thương sẽ tiến hành nghiên cứu và xây dựng kế hoạch cho năm 2023; trong đó, tiếp thu các ý kiến đã được nhận từ các bộ, ngành, các địa phương và các chuyên gia.
Mặt khác, Bộ cũng sẽ mở rộng phạm vi điều tra và đưa ra các điều chỉnh phù hợp dựa vào các phản biện đã nhận được trong giai đoạn khởi tạo.
Từ năm 2024 trở đi, việc điều tra để thu thập dữ liệu sơ cấp làm cơ sở để đánh giá và tính toán Bộ chỉ số FTA Index sẽ được tiến hành hàng năm, trong đó, mỗi năm, Bộ Công Thương sẽ đánh giá, điều chỉnh các kết quả đạt được trong năm trước đó, cùng các phản hồi của các bộ, ngành có liên quan, các địa phương, chuyên gia đầu ngành thuộc các lĩnh vực để đưa ra và thí điểm những điều chỉnh cần thiết, nhằm hoàn thiện hơn Bộ chỉ số này.
Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các FTA chính là thước đó khách quan để đánh giá kết quả thực hiện các FTA của các địa phương so với chương trình hành động do Chính phủ ban hành, cũng như các chương trình hành động mà chính các địa phương xây dựng, nhằm thực thi các FTA.