Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 3, chiều 22/9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) xem xét, quyết định phương án sử dụng nguồn cắt giảm, tiết kiệm chi ngân sách trung ương (NSTW) năm 2021.
Nhu cầu kinh phí chống dịch lớn
 |
| Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình về phương án sử dụng nguồn cắt giảm, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2021 (Ảnh: QH) |
Báo cáo UBTVQH, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, tổng số kinh phí cắt giảm, tiết kiệm chi của NSTW năm 2021 là 14,62 nghìn tỷ đồng, gồm: cắt giảm, tiết kiệm chi thường xuyên của NSTW năm 2021 là 7,42 nghìn tỷ đồng; giảm chi trả nợ lãi của ngân sách Trung ương năm 2021 là 4,2 nghìn tỷ đồng; kinh phí thực hiện chính sách hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 theo Nghị quyết 42/NQ-CP ngày 09/4/2020 của Chính phủ còn dư là 3 nghìn tỷ đồng.
Về phương án sử dụng nguồn cắt giảm, tiết kiệm chi NSTW năm 2021, Bộ trưởng cho biết, về hình sử dụng các nguồn lực chi cho phòng, chống dịch COVID- 19, trong 8 tháng đầu năm, cả ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương đã tập trung sử dụng dự phòng ngân sách, dự trữ tài chính để đáp ứng các yêu cầu phòng, chống dịch COVID-19, xử lý các nhu cầu chi cấp thiết về quốc phòng, an ninh.
Về nhu cầu kinh phí trung ương chi phòng, chống dịch COVID-19 trong thời gian tới, theo tính toán của Bộ Y tế, để tiêm phòng COVID-19 cho khoảng 80 triệu dân số trong năm 2021 dự kiến cần mua khoảng 170 triệu liều vắc-xin, với tổng nhu cầu kinh phí khoảng 28,5 nghìn tỷ đồng. Sau khi trừ số đã chi 8.887 tỷ đồng để mua vắc-xin nêu trên và nguồn ngân sách địa phương dự kiến bố trí để mua vắc-xin 3,54 nghìn tỷ đồng, nhu cầu còn lại trung ương phải chi trong thời gian tới khoảng 16,07 nghìn tỷ đồng. Trường hợp dịch kéo dài và phải tiêm vắc-xin nhắc lại hàng năm, thì nhu cầu kinh phí mua vắc-xin sẽ lớn hơn.
Đáng chú ý, Bộ trưởng cho biết, theo phương án của Bộ Y tế đảm bảo công tác y tế đối với tình huống khi có 300 nghìn người nhiễm COVID-19 trong khoảng thời gian 28 ngày cần chăm sóc y tế, dự kiến nhu cầu kinh phí chi từ ngân sách nhà nước khoảng 60,57 nghìn tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương chi khoảng 23,44 nghìn tỷ đồng, ngân sách địa phương chi khoảng 37,13 nghìn tỷ đồng.
Căn cứ khả năng giải ngân trong những tháng cuối năm, nhất là mua sắm vật tư, trang thiết bị y tế cho công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng của dịch bệnh, dự kiến ngân sách Trung ương phải tăng chi và hỗ trợ cho các địa phương trong thời gian tới khoảng 20-24 nghìn tỷ đồng.
“Như vậy, tổng hợp chung nhu cầu trung ương phải chi để mua vắc-xin và chi cho công tác phòng, chống dịch COVID-19 trong thời gian tới khoảng 36-40 nghìn tỷ đồng”, Bộ trưởng báo cáo.
Để đảm bảo nguồn kinh phí cho công tác phòng, chống dịch COVID-19, Chính phủ trình ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định sử dụng 14,62 nghìn tỷ đồng kinh phí cắt giảm, tiết kiệm chi của ngân sách Trung ương năm 2021 nêu trên, để bổ sung nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2021, tập trung chi cho công tác phòng, chống dịch COVID-19.
Trong đó, dự kiến trước mắt sử dụng 4,9 nghìn tỷ đồng để chi hỗ trợ kinh phí phòng, chống dịch COVID-19 cho Bộ Quốc phòng (1 nghìn tỷ đồng), Bộ Công an (900 tỷ đồng); đồng thời, hỗ trợ TP Hồ Chí Minh (2.000 tỷ đồng), các tỉnh Bình Dương (500 tỷ đồng), Đồng Nai (500 tỷ đồng), do đây là các địa phương theo quy định hiện hành phải tự lo toàn bộ kinh phí thực hiện phòng, chống dịch COVID-19.
Tuy nhiên, do mức độ ảnh hưởng dịch bệnh quá lớn, địa phương đã sử dụng cơ bản hết các nguồn dự phòng ngân sách địa phương, Quỹ dự trữ tài chính, cắt giảm, tiết kiệm chi và nguồn lực hợp pháp khác để chi phòng, chống dịch COVID-19 và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng của dịch bệnh, nên cần Trung ương hỗ trợ thêm.
Phân bổ công bằng, công khai, minh bạch, đúng đối tượng
Thẩm tra phương án Chính phủ trình, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng việc đưa khoản tiết kiệm 50% kinh phí hội nghị, công tác phí và tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác vào tổng nguồn cắt giảm, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021 để phục vụ phòng chống dịch là hợp lý song để bảo đảm tính công khai, minh bạch, đề nghị Chính phủ báo cáo rõ số liệu trên.
Đa số ý kiến tại cơ quan thẩm tra cũng đồng ý kiến nghị UBTVQH cho phép chuyển 14,62 nghìn tỷ vào dự phòng ngân sách Trung ương để Chính phủ chủ động thực hiện và chịu trách nhiệm về tính tuân thủ, bảo đảm hiệu quả, đúng mục đích.
Về đề nghị phân bổ cho 2 bộ (Bộ Quốc phòng 1000 tỷ, Bộ Công an 900 tỷ) và 3 địa phương (TP Hồ Chí Minh 2000 tỷ, Bình Dương 500 tỷ, Đồng Nai 500 tỷ), để bảo đảm tính hợp lý, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ báo cáo cụ thể căn cứ đề xuất phân bổ nêu trên.
Bên cạnh đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ báo cáo rõ, đối với nguồn lực dự kiến được phân bổ nêu trên thì mức độ đáp ứng; tác động, hiệu quả; khả năng phòng chống, khắc phục hậu quả dịch bệnh đối với các đối tượng được phân bổ tại thời điểm hiện nay ở mức độ nào nhằm bảo đảm đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn lực sau này.
Mặt khác, theo cơ quan thẩm tra, hiện nay ngoài các địa phương nêu trong Tờ trình thì còn nhiều địa phương khác cũng chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh và cũng đang rất khó khăn trong cân đối nguồn lực chống dịch. Do vậy, đề nghị Chính phủ báo cáo về thực trạng hiện nay, làm rõ cơ sở để UBTVQH xem xét, quyết định.
Qua làm việc với một số bộ ngành, căn cứ vào tình hình thực tế, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhận thấy, mức độ hỗ trợ đối với những người trực tiếp làm công tác phòng, chống dịch bệnh, trong đó có đội ngũ y, bác sỹ còn hạn chế. Vì vậy, đề nghị Chính phủ tính toán, có phương án bố trí nguồn hợp lý, công bằng, kịp thời để bảo đảm động viên những người đã và đang trực tiếp thực hiện nhiệm vụ chống dịch.
Về mục đích sử dụng, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ chỉ đạo sát sao việc tổ chức thực hiện, bảo đảm chỉ sử dụng nguồn kinh phí này cho mục tiêu phòng, chống dịch; chịu trách nhiệm về việc phân bổ công bằng, công khai, minh bạch, đúng đối tượng; bảo đảm tính hiệu quả, kịp thời, tiết kiệm, tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Chính phủ định kỳ báo cáo UBTVQH việc sử dụng dự phòng ngân sách trung ương và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất theo đúng quy định tại khoản 3 Điều 10 của Luật ngân sách nhà nước.
Qua thảo luận tại phiên họp, các thành viên UBTVQH thống nhất ban hành Nghị quyết bổ sung nguồn lực từ ngân sách Trung ương số tiền 14,62 nghìn tỷ đồng từ nguồn cắt giảm chi ngân sách nhà nước năm 2021 như Chính phủ trình.
Ngay sau khi cho ý kiến nội dung này, UBTVQH đã bế mạc phiên họp thứ 3. Phát biểu bế mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, sau 8 ngày làm việc tích cực, hiệu quả, với tinh thần khẩn trương và tập trung cao, UBTVQH đã hoàn thành toàn bộ chương trình phiên họp lần thứ 3, trong đó có điều chỉnh bổ sung thêm một số nội dung quan trọng và cấp bách./.