 |
| Chuyển đất lúa sang trồng dưa lưới trong nhà kính (Ảnh: Phước Bình) |
Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cho biết, diện tích chuyển đổi cây trồng trên đất lúa vụ Hè Thu 2021 các tỉnh Nam bộ ước đạt 27.394 ha (tại Đồng bằng sông Cửu Long ước đạt 23.816 ha; Đông Nam bộ ước đạt 3.578 ha). Trong đó chuyển đổi cây hăng năm đạt 20.620 ha; cây ăn quả đạt 6.420 ha.
Cây trồng chuyển đổi chủ yếu là cây ngắn ngày (Ngô, lạc, đậu tương, vừng, rau đậu các loại,..) và cây ăn quả. Riêng một số diện tích chuyển đổi sang cây ăn quả như cam, bưởi, quýt, nhãn, xoài, thanh long, sầu riêng,… đang có xu hướng tăng mạnh do hiệu quả kinh tế cao.
Tuy nhiên, theo Cục Trồng trọt, trong chuyển đổi cây trồng trên đất lúa hiện vẫn còn một số tồn tại. Trong đó, đặc biệt với chuyển đổi sang trồng cây ăn quả, một số diện tích nông dân trồng với nguồn giống có chất lượng cây chưa đạt yêu cầu. Nông dân chưa nhuần nhuyễn với kỹ thuật canh tác cây ăn quả, thiếu kiến thức và phương tiện, trang thiết bị dẫn đến chất lượng không cao. Ví dụ như: trồng mật độ quá dày để khai thác tối đa quỹ đất, sử dụng phân bón và chất kích thích quá nhiều để nâng tối đa năng suất, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật quá liều lượng, nồng độ để phòng trừ dịch hại…
Việc tổ chức sản xuất chưa theo quy hoạch và định hướng của địa phương, còn mang tính tự phát, phổ biến là hình thức thuê đất của nông dân trồng lúa để trồng cây cam. Bên cạnh đó, sự liên kết giữa sản xuất và thu mua để tiêu thụ sản phẩm còn lỏng lẻo, nên giá cả bấp bênh, chưa ổn định.
Việc chuyển đổi cây trồng từ đất lúa sang trồng cây ăn quả đòi hỏi phải có vốn đầu tư lớn. Trong khi đó, các địa phương chưa hoàn thiện quy hoạch, kế hoạch chuyển đổi gắn với thời vụ, vùng chuyển đổi, cây trồng và tiêu thụ sản phẩm.
Để thực sự thực hiện tốt kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa tại các tỉnh Nam bộ, Cục Trồng trọt đề nghị các địa phương có triển khai cần tăng cường tuyên truyền, vận động và phổ biến rộng rãi về mục đích, ý nghĩa, hiệu quả của việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác để thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu hiện nay.
Tuy nhiên, cần lựa chọn giống có năng suất và chất lượng cao, phù hợp với điều kiện của từng tiểu vùng sinh thái; giống phải có khả năng chống chịu được sâu bệnh tốt.
Các địa phương cần chủ động tổ chức tập huấn, hướng dẫn quy trình kỹ thuật từng loại cây trồng chuyển đổi để các hộ dân ứng dụng nhằm tăng hiệu quả sản xuất. Lồng ghép các chương trình, dự án để thực hiện các mô hình trình diễn hiệu quả nhằm giúp các hộ dân học hỏi áp dụng.
Ngoài ra, cần kết nối và mời gọi các doanh nghiệp tham gia liên kết sản xuất, cung ứng giống tốt và bao tiêu sản phẩm ổn định cho nông dân sản xuất./.