Thông tin trên được đưa ra tại Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Hiệp hội điều Việt Nam (VINACAS) vừa được tổ chức tối 23/11 tại TP. Hồ Chí Minh.
Xuất khẩu điều thu về hơn 31 tỷ USD
Theo thông tin từ VINACAS, tính đến hết tháng 10/2020, ngành điều đã xuất khẩu được 422.671 tấn, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2019; tuy nhiên, kim ngạch lại giảm 3%, ở mức 2,63 tỷ USD. Theo đó, giá điều xuất khẩu đã giảm gần 14% trong 10 tháng qua, xuống mức 6.288 USD. So với kế hoạch, ngành điều đã đạt 94% về lượng và trên 82% về kim ngạch xuất khẩu điều nhân.
Cùng kỳ, Việt Nam đã nhập gần 1,4 triệu tấn điều thô, tương đương kim ngạch 1,54 tỷ USD, giảm lần lượt 3% về lượng và trên 13% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019. Nguyên nhân là do giá điều thô nhập khẩu trung bình 10 tháng năm 2020 đã giảm tới gần 11% so với cùng kỳ năm trước, ở mức 1.187 USD. So với kế hoạch đã đề ra cho năm 2020, ngành điều đã vượt 6% kế hoạch về lượng điều nhân nhập khẩu và vượt gần 8% về kim ngạch.
 |
|
Hiệp hội Điều Việt Nam đón nhận Cờ thi đua của Chính phủ trong ngày lễ
kỷ niệm 30 năm thành lập . (Ảnh: Chi Mai)
|
Trong 30 năm qua, từ một quốc gia xuất khẩu điều thô với số lượng ít ỏi, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu nhân điều hàng đầu trên thế giới. Trong 15 năm liền, từ 2006-2020, kể cả trong những thời điểm đầy khó khăn, ngành điều Việt Nam đã luôn giữ vững vị trí số 1 thế giới về xuất khẩu nhân điều và hoàn toàn làm chủ công nghệ và thiết bị chế biến.
Đến nay, ngành điều đã xuất khẩu nhân điều đến hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm trên dưới 80% lượng nhân điều xuất khẩu trên thế giới. Xuất khẩu điều thu về hơn 31 tỷ USD. Đó là con số đầy ấn tượng của ngành điều trong 30 năm qua kể từ khi thành lập Hiệp hội Điều Việt Nam.
Bên cạnh đó, VINACAS đã ghi những dấu ấn đậm nét trong sự phát triển mạnh mẽ của ngành điều Việt Nam 30 năm qua, như: đóng góp, tham gia hiệu quả vào chính sách phát triển ngành điều; phổ biến chính sách, kiến nghị tháo gỡ khó khăn kịp thời cho doanh nghiệp; thông tin thị trường kịp thời, chuẩn xác; xúc tiến thương mại, phát triển thị trường, quảng bá thương hiệu; phát triển khoa học - công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm chế biến sâu; củng cố, đẩy mạnh hoạt động của Hội đồng Hòa giải tranh chấp thương mại; tăng cường hợp tác quốc tế, nâng cao kỹ năng cho doanh nghiệp, nông dân.
Cùng với đó, VINACAS ngày càng thu hút nhiều doanh nghiệp (DN) trong ngành tham gia hội viên. Từ đại hội lần thứ nhất năm 1990 chỉ gồm 12 hội viên sáng lập, đến nay, số hội viên đã trên 500, hoạt động trong lĩnh vực trồng, sản xuất, chế biến, kinh doanh, xuất nhập khẩu, môi giới, tài chính, nghiên cứu, đào tạo, dịch vụ liên quan đến ngành điều và các hội viên hiệp hội điều địa phương. Ngoài ra, VINACAS là thành viên sáng lập Hội đồng Điều toàn cầu (GCC).
Với những đóng góp trong sự nghiệp phát triển ngành điều, VINACAS đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, hạng Nhì; Cờ thi đua của Chính phủ; được Bộ Công Thương, Bộ NN-PTNT tặng nhiều bằng khen, cờ thi đua.
Cơ hội và giải pháp
Song song với thời cơ thuận lợi, ngành điều Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức mới, ông Phạm Văn Công - Chủ tịch VINACAS phân tích, trước hết, sự hội nhập ngày càng sâu rộng của Việt Nam với thế giới đem lại những cơ hội lớn cho ngành điều để mở rộng thị trường, phát triển sản xuất kinh doanh nhưng sự cạnh tranh sẽ ngày càng khốc liệt hơn vì Việt Nam là một phần trong “sân chơi” toàn cầu và các quốc gia, các doanh nghiệp trên thế giới đều nỗ lực để phát triển.
 |
| Tọa đàm về sản xuất kinh doanh điều tại buổi lễ. (Ảnh: Chi Mai) |
Mặt khác, ngành điều Việt Nam đang đứng trước sự lựa chọn lớn: tiếp tục đầu tư cho công nghệ, đổi mới thiết bị để giữ vững vị thế xuất khẩu nhân điều hay vừa đầu tư cho nhân điều vừa tập trung nguồn lực cho phát triển chế biến sâu, thực hiện “Cuộc cách mạng lần thứ 2”, nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị điều toàn cầu.
Ngoài ra, hạt điều sản xuất tại Việt Nam có chất lượng tốt vào top đầu thế giới nhưng chỉ đáp ứng 1 phần rất nhỏ cho chế biến, đời sống nông dân trồng điều còn nhiều khó khăn. Trong chuỗi giá trị hạt điều toàn cầu, Việt Nam chủ yếu vẫn xuất khẩu điều nhân sơ chế giá trị thấp, khoảng 10 USD/kg, trong khi nhân điều thành phẩm đến tay người tiêu dùng ở các nước khoảng 30 USD/kg. Như vậy Việt Nam chỉ chiếm khoảng 30% chuỗi giá trị ngành điều.
Một khía cạnh khác, ngành chế biến điều nhân xuất khẩu của nước ta chịu sức ép rất lớn từ chính sác hỗ trợ người trồng điều, hạn chế xuất khẩu điều thô của các quốc gia châu Phi như Bờ Biển Ngà, Tanzania…Các thị trường tiêu thụ nhân điều lớn trên thế giới như Ấn Độ, Trung Quốc cũng đang áp dụng các chính sách hạn chế sản lượng điều nhân nhập khẩu từ Việt Nam.
Để góp phần cho ngành điều tận dụng thời cơ, thuận lợi, vượt qua thách thức khó khăn, VINACAS đang xúc tiến xây dựng để kiến nghị với Chính phủ “Chiến lược phát triển ngành Điều Việt Nam trong tình hình mới”. Trong đó, đề xuất những cơ chế chính sách của nhà nước phát triển mạnh chế biến sâu, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường thế giới và giành vị trí xứng đáng trong chuỗi giá trị điều toàn cầu. Cùng với đó là phát triển mạnh vùng nguyên liệu theo hướng chất lượng, hiệu quả, tạo thế chủ động về nguồn nguyên liệu chất lượng cho chế biến.