Do đó, để tạo sự đột phá trong phát triển kinh tế trang trại, theo nhiều chuyên gia, cần tháo gỡ nút thắt về đất đai và giải quyết hiệu quả bài toán vốn đầu tư.
Diễn đàn "Giải pháp phát triển kinh tế trang trại hiệu quả và bền vững" (Ảnh: HNV)
Thông tin trên được khẳng định tại Diễn đàn Khuyến nông @ nông nghiệp chuyên đề: “Giải pháp phát triển kinh tế trang trại hiệu quả và bền vững”, tổ chức tại Hưng Yên ngày 20/7/2017. Diễn đàn do Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với tỉnh Hưng Yên tổ chức.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), cả nước hiện có 29.600 trang trại, trong đó có 29,83% trang trại tổng hợp, 37,2% trang trại chăn nuôi, 17,86% trang trại thủy sản, 13,66% trang trại tổng hợp và 1,46% trang trại lâm nghiệp. Các mô hình trang trại được phân bố đều khắp trong các vùng sinh thái, và đang tăng nhanh về số lượng với nhiều thành phần kinh tế tham gia. Đã có nhiều mô hình trang trại phát huy được lợi thế cũng, mang lại hiệu quả kinh tế cao, doanh thu từ 1 – 3 tỷ đồng/năm; thậm chí một số mô hình cho doanh thu từ 5 – 10 tỷ đồng/năm, khẳng định kinh tế trang trại là một trong những loại hình mũi nhọn trong phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.
Phát biểu tại Diễn đàn, TS.Trần Văn Khởi, quyền Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia khẳng định: “Kinh tế trang trại đã ngày càng khẳng định vai trò quan trọng đối với ngành nông nghiệp, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nông thôn theo hướng tăng nhanh tỷ trọng sản xuất hàng hóa, tạo ra các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, làm tiền đề cho công nghiệp chế biến nông sản”.
Ông Khởi cũng cho biết, hiện nay, các địa phương đã ban hành nhiều chính sách đặc thù để khuyến khích phát triển kinh tế trang trại như đầu tư cơ sở hạ tầng và khoa học kỹ thuật; thực hiện việc dồn điền đổi thửa, khắc phục tình trạng manh mún đất đai trong nông nghiệp; hướng dẫn và tạo điều kiện cho các trang trại chuyển đổi, chuyển nhượng đất đai để trang trại có diện tích đủ lớn. Ngay từ năm 2000, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 03/NQ_CP về kinh tế trang trại, theo đó, Nhà nước hỗ trợ vốn, khoa học công nghệ, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, khuyến khích phát triển kinh tế trang trại, đặc biệt là ở những vùng đất trống đồi núi trọc.
Kinh tế trang trại đang thể hiện vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp (Ảnh: HNV)
Dù có vai trò quan trọng trong phát triển nông nghiệp nhưng có một thực tế là việc phát triển kinh tế trang trại đang gặp khá nhiều khó khăn, nhất là trong tiếp cận vốn tín dụng, tích tụ đất đai để phát triển quy mô lớn.
Thực tế, mặc dù giá trị sản xuất hàng hóa bình quân một trang trại tương đối lớn (trung bình 2 tỷ đồng/trang trại) nhưng số có thu nhập cao chỉ tập trung ở một số loại hình trang trại chăn nuôi, thủy sản, còn các loại hình trang trại trồng trọt, lâm nghiệp, kinh doanh tổng hợp giá trị sản xuất thấp, do chất lượng sản phẩm chưa cao, sản phẩm bán ra chủ yếu dưới dạng thô hoặc tươi sống, chưa qua chế biến nên giá trị thấp, sức cạnh tranh yếu. Phần lớn chủ trang trại hiện nay còn thiếu thông tin về thị trường, khoa học kỹ thuật và quản lý nên sản xuất chủ động. Số lượng trang trại ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, chế biến bảo quản còn hạn chế, mới chỉ tập trung ở một số lĩnh vực nhất định. Sản xuất của các trang trại chưa thực sự bền vững.
Nhằm đẩy nhanh hiệu quả và sự phát triển bền vững của kinh tế trang trại trong thời gian tới, các đại biểu tham gia Diễn đàn đã nhất trí cao rằng, cần khuyến khích tích tụ ruộng đất, nâng cao quy mô sản xuất, giúp các hộ từ nhỏ lẻ lên mô hình lớn hơn; đẩy nhanh tiến trình công nhận trang trại tại các địa phương, tạo điều kiện thuận lợi cho tiếp cận vốn đầu tư phát triển; xây dựng và thực thi tốt chính sách kinh tế trang trại, liên quan tới các yếu tố: vốn, đất đai, bảo hiểm sản xuất, hỗ trợ khi thiên tai, dịch bệnh…; tuyên truyền, phổ biến, hỗ trợ, tạo điều kiện về khoa học công nghệ giúp trang trại nhân rộng, phát triển; đẩy mạnh công tác khuyến nông, tập huấn kỹ thuật, xúc tiến thương mại… hỗ trợ trang trại phát triển; tăng cường quản lý nhà nước với kinh tế trang trại: cấp giấy chứng nhận, tìm kiếm đầu tư, khuyến khích nhân rộng các mô hình trang trại kiểu mới; tiếp tục đổi mới mô hình kinh tế trang trại phù hợp với điều kiện hội nhập sâu rộng hiện nay, từ đó, làm cơ sở xây dựng chính sách phát triển kinh tế trang trại./.