Cụ thể, ngày mùng 1 Tết, hầu hết các chợ và siêu thị, trung tâm thương mại trên cả nước đều đóng cửa, riêng tại các thành phố lớn, chỉ có Trung tâm thương mại Aeon Mall, Gigamall vẫn mở cửa phục vụ người dân thành phố, thời gian phục vụ từ 10h00 đến 22h00. Sang đến mùng 2, hoạt động đi chúc Tết, gặp mặt và đi du xuân của người dân bắt đầu diễn ra nên các siêu thị lớn như Coop mart, Satra… đã mở cửa, tại các thành phố lớn một số chợ đầu mối lớn và một số điểm chợ nhỏ bắt đầu bán hàng nhưng chủ yếu tập trung vào các mặt hàng thực phẩm tươi sống.
Ngày mùng 3 – mùng 4 – mùng 5 Tết, hầu hết các truyền thống và siêu thị tiện ích, trung tâm thương mại tại các thành phố trên cả nước đã mở cửa bán hàng; trong đó, hầu hết các hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện ích đã mở cửa hoạt động trở lại như BigC, Aeon Mall, Gigamall, Coopmart, CircleK, Winmart… hoạt động mua bán hầu như trở về bình thường, tuy nhiên nhu cầu tiêu dùng đầu năm không cao, chủ yếu tập trung vào một số mặt hàng thiết yếu như nhóm thực phẩm tươi sống thủy hải sản, rau củ quả tươi, hàng ăn và dịch vụ ăn uống, dịch vụ du lịch, vui chơi, giải trí, dịch vụ trông giữ xe, dịch vụ vận tải hành khách...
Theo Cục Quản lý giá, Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 diễn ra vào thời điểm đầu tháng 2 dương lịch nên từ tháng 1 đến tuần đầu tháng 2 là cao điểm cho chuẩn bị hàng hóa phục vụ Tết, tình hình cung cầu thị trường diễn ra sôi động theo quy luật hằng năm. Thời điểm cận Tết, nhu cầu mua sắm phục vụ sản xuất, chế biến thực phẩm bán dịp Tết Nguyên đán cũng như dịch vụ ăn uống nhà hàng cuối năm tăng lên nhưng giá các mặt hàng thiết yêu về cơ bản không có biến động lớn do nguồn cung dồi dào. Thị trường không có hiện tượng khan hàng, sốt giá, người dân đang thay đổi thói quen sang mua sắm tiết kiệm, chi tiêu hợp lý trong dịp Tết. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng tháng 01 năm 2024 tăng 0,31% so với tháng trước và tăng 3,37% so với cùng kỳ năm 2023. Lạm phát cơ bản tháng 01/2024 tăng 2,72% so cùng kỳ năm trước.
Sang tuần đầu tháng 2 bước vào giai đoạn cận Tết và phục vụ nhu cầu cúng lễ ông Công ông Táo, nhu cầu mua sắm của người dân tăng lên tập trung chủ yếu vào các mặt hàng thực phẩm và hoa thắp hương, trái cây, sức mua tăng lên nhưng nguồn cung dồi dào, vì vậy nhìn chung giá cả khá ổn định, chỉ một số mặt hàng như hoa tươi thắp hương tăng hơn 40%, trái cây và gà ta thắp hương tăng 10%-15%. Trong khi đó, một số mặt hàng như cá chép đỏ hay đồ hàng mã thì sức mua kém, giá ổn định và thậm chí có thời điểm giảm.
Qua theo dõi, nắm bắt diễn biến giá cả thị trường tại các địa phương cho thấy, về cơ bản diễn biến giá cả thị trường tháng 1, tuần đầu tháng 2 và trong những ngày Tết không có biến động bất thường, một số mặt hàng thiết yếu phục vụ Tết tăng theo quy luật hoặc theo diễn biến giá thế giới. Hoạt động mua sắm trong ngày 29, 30 Tết tập trung chủ yếu là ở một số mặt hàng phục vụ liên hoan tất niên tại các gia đình và cúng Giao thừa như rau củ quả, các loại thực phẩm tươi sống, hoa quả, rượu bia, thuốc là và bánh kẹo.
Trong thời điểm trước Tết, giá các hàng hóa thiết yếu cơ bản tăng theo quy luật do nhu cầu mua sắm tại Thủ đô cao, người dân hầu hết tập trung mua sắm vào các ngày 28, 29 Tết.
Qua khảo sát tại chợ Đoàn Thị Điểm, chợ Vũ Thạnh, Giảng Võ, Cát Linh: giá các mặt hàng tương đối ổn định, riêng giá gà ta tăng 10.000-20.000 đồng/kg so với ngày 29 Tết lên 160.000-180.000 đồng/kg do nhu cầu phục vụ ngày 30 Tết và giao thừa gia tăng. Trong siêu thị, các mặt hàng ổn định, nhiều mặt hàng đang trong chương trình giảm giá, khuyến mại dịp Tết nguyên đán.
Quận Tây Hồ (chợ Tam Đa, siêu thị Lotte Mart): Ngày 9/2/2024 (30 tết), tại siêu thị Lotte Mart và chợ, nguồn cung hàng hóa phong phú, đa dạng các mặt hàng lương thực, thực phẩm, hoa quả, đáp ứng đầy đủ nhu cầu mua sắm cùa người dân nên cơ bản không xảy ra tình trạng sốt hàng, biến động bất thường. Nhu cầu mua sắm của người dân cũng tăng so với ngày thường, lượng người tới siêu thị, chợ dân sinh tấp nập. Về giá cả, so với ngày thường một số loại thịt như thịt bò, hoa quả, rau xanh ổn định so với các ngày 27, 28 Tết, tuy nhiên mặt bằng giá so với ngày thường cũng có tăng nhẹ.
Chợ Thổ Quan, Khâm Thiên: Về cơ bản, ngày 30 Tết thị trường tương đối ổn định so với thời điểm ngày hôm qua 29 Tết, chủ yếu tăng giá các mặt hàng thờ cúng như hoa tươi, rau xanh và thực phẩm tươi sống. Giá hoa cúc 5.000 - 7.000 đồng/kg, hoa ly 250.000 - 300.000 đồng/chục, hoa dơn 150.000 đồng/chục, rau cải xanh 10.000 đồng/mớ, rau cần 15.000 đồng/mớ, hoa lơ xanh loại nhỏ 20.000 đồng/cái, hoa lơ trắng to 25.000 đồng/cái, gà ta cúng giao thừa loại ngon 300.000 đồng/kg, tôm 370.000 đồng/kg, bò thăn 350.000 đồng/kg, bò bắp loại ngon 360.000 đồng/kg…
Trong các ngày đầu năm, hoạt động mua sắm diễn ra không nhiều trong các ngày mùng 1 và mùng 2 Tết và dần trở lại bình thường vào các ngày mùng 3, mùng 4 khi hầu hết các hệ thống siêu thị trở lại hoạt động bình thường; ngoài ra còn có chuỗi cửa hàng thuộc hệ thống cửa hàng tiện lợi Circle K tại các quận nội thành Hà Nội hoạt động xuyên tết, do đó luôn đảm bảo nguồn hàng phục vụ nhu cầu của người dân Thủ đô trong dịp nghỉ Tết Nguyên Đán.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Tiểu thương tại các chợ đã bắt đầu bán hàng trở lại để phục vụ nhu cầu của người dân, sức mua bình thường tập trung mua sắm chủ yếu là rau, củ, quả, trái cây, hoa tươi, thực phẩm tươi sống. Tại các chợ đầu mối, lượng hàng nhập chợ khoảng 25%-45% so với ngày thường; giá các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm bắt đầu giảm giá và mức như với giá ngày thường, cụ thể:
Tại chợ đầu mối Thủ Đức: Lượng rau và trái cây về chợ khoảng 788 tấn/ngày, tương đương so ngày trước, giảm 45% so cùng kỳ năm trước và bằng khoảng 26% so với ngày thường. Giá bán buôn các mặt hàng rau củ quả, trái cây nhìn chung ổn định so ngày trước, riêng bầu hàng về ít do đầu năm nhà vườn chưa thu hoạch nhiều, sức mua tăng, giá tăng nhẹ 2.000 đồng/kg; cải bó xôi, đậu cove trắng hàng về không nhiều, chợ vắng nên giá giảm 5.000-8.000 đồng/kg, xoài cát Hòa Lộc tăng 15.000 đồng/kg.
So cùng kỳ năm trước, giá các mặt hàng rau, củ, quả đa số tăng, giảm phổ biến ở mức 2.000 đồng/kg – 10.000 đồng/kg; riêng hành tây Đà Lạt giảm 15.000 đồng/kg, củ hành đỏ Vĩnh Châu giảm 25.000 đồng/kg, trong khi gừng Ban Mê tăng 22.000 đồng/kg, ...
So cùng kỳ năm trước, giá bán buôn các mặt hàng trái cây tăng giảm từ 5.000-10.000 đồng/kg như cam, dưa hấu, nhãn, nho đỏ, quýt, thanh long; riêng bưởi năm roi giảm 15.000 đồng/kg, lê đường Trung Quốc giảm 20.000 đồng/kg, táo bi Mỹ giảm 22.500 đồng/kg, ...
Tại chợ đầu mối Hóc Môn: sản lượng rau củ và trái cây nhập chợ 1.030 tấn (trong đó 845 tấn rau củ quả, 137 tấn trái cây), tăng 31% so ngày trước, tăng 12% so cùng kỳ và bằng khoảng 45% so với ngày thường, thịt heo bắt đầu nhập chợ từ ngày hôm nay với 48 tấn, giảm 85% so cùng kỳ năm trước, hiện có 183 sạp đã hoạt động lại. Giá các mặt hàng rau, củ đa số đã về mức giá ngày bình thường.
Tại các chợ lẻ: Giá các mặt hàng trứng gia cầm, thịt gia cầm, thủy hải sản… đa số ổn định so ngày trước, trong khi một số mặt hàng rau củ quả, trái cây, thịt heo, hoa chưng Tết giảm 5.000-10.000 đồng, cụ thể:
Tại Đà Nẵng, tình hình thị trường những ngày trước Tết bắt đầu sôi động và nhộn nhịp mua, bán vào các ngày 7, 8, 9 tháng 2 (28, 29, 30 tháng Chạp Âm lịch). Tại các chợ mua, bán tập trung nhiều nhất ở các quầy bán trái cây, bánh mứt, thực phẩm các loại. Giá cả tuy có biến động tăng nhưng mức tăng không nhiều, chủ yếu ở một số mặt hàng tiêu dùng thiết yếu như thịt tươi sống, cá thu loại lớn, trái cây và hoa các loại. Các siêu thị, chợ, hộ kinh doanh đẩy mạnh cung ứng hàng hóa ra thị trường nên đảm bảo nguồn cung ứng hàng hóa đầy đủ cho thị trường, chủng loại đa dạng, phong phú đáp ứng tốt nhu cầu mua sắm của người dân.
Trong các ngày 10, 11 tháng 2 (Mùng 1, 2 Tết) hầu hết các chợ vẫn chưa mở cửa, chỉ có một số người buôn bán ở phía bên ngoài, người mua và người bán ít nên giá cả tương đương và một số nơi có cao hơn chút ít so với thời điểm ngày 29, 30 Tết. Thị trường mùng 3 Tết, mùng 4 Tết bắt đầu hoạt động lại, người dân đã đi mua sắm hàng hóa để cúng lễ và một số hộ kinh doanh cũng mở cửa bán hàng đầu năm.
Theo Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) một số yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá sau Tết là quý I trùng với thời điểm diễn ra nhiều hoạt động lễ hội cuối năm và Tết Nguyên đán Giáp Thìn, giá cả thường có biến động tăng theo quy luật vào trước và sau Tết (trong tháng Giêng là tháng lễ hội nên thường giá các hàng hóa, dịch vụ phục vụ ăn uống, vui chơi, đi lại sẽ tăng).
Đồng thời, cũng có một số yếu tố chính giảm áp lực lên mặt bằng giá là giá cả một số mặt hàng thiết yếu thường nhích tăng trong các ngày Tết và sau đó dần giảm trở lại bình thường sau Tết. Tại một số tỉnh, thành phố lớn, nhiều siêu thị cửa hàng mở cửa trở lại để phục vụ nhu cầu mua sắm các hàng hóa thiết yếu, nguồn cung hàng hóa không còn bị gián đoạn sẽ đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiêu dùng của người dân. Nguồn cung các mặt hàng tiêu dùng, lương thực, thực phẩm trong nước vẫn dồi dào, đáp ứng được nhu cầu của người dân nên giá cả dự kiến không có nhiều biến động.
Bên cạnh đó, kinh nghiệm và sự kiên định trong chủ trương ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát của Quốc hội, Chính phủ trong những năm qua và thời gian tới giúp củng cố niềm tin của doanh nghiệp và người dân vào môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, từ đó ổn định kỳ vọng lạm phát.
Do đó, Bộ Tài chính kiến nghị các Bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm tổ chức, theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thuộc lĩnh vực quản lý để có biện pháp điều hành phù hợp. Cùng với đó, chủ động dự báo và có phương án bảo đảm cân đối cung cầu, nhất là trong các thời điểm thị trường có nhu cầu tăng cao đối với các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, vật liệu xây dựng, lương thực, thịt lợn và các mặt hàng thực phẩm tươi sống khác, vật tư nông nghiệp, dịch vụ vận tải,… không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng gây tăng giá đột biến./.