Khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của ngành Tài nguyên và môi trường

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Lễ Kỷ niệm. Ảnh: BL

Sáng 5/8, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập Bộ (5/8/2002 - 5/8/2022) và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi Thư và lẵng hoa chúc mừng; Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gửi lẵng hoa chúc mừng.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải; các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các Đại sứ, đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam đã dự Lễ kỷ niệm.

Những dấu ấn nổi bật

Tại Lễ kỷ niệm, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Trần Hồng Hà cho biết: Trong suốt chặng đường 20 năm xây dựng và phát triển, Bộ đã khẳng định được vị trí, vai trò quan trọng trong dòng chảy đổi mới, hội nhập và phát triển của đất nước.

Ngay từ khi mới thành lập, trong một thời gian ngắn trên cơ sở kế thừa và phát huy bề dày truyền thống của lĩnh vực tiền thân như đất đai, khoáng sản, khí tượng thủy văn, Bộ đã phát huy tinh thần đoàn kết, thống nhất, nhanh chóng kiện toàn tổ chức bộ máy; củng cố, phát triển nền tảng quản lý đa ngành từ trung ương đến địa phương.

Với phương châm hướng về địa phương cơ sở, người dân, doanh nghiệp, lắng nghe tiếng nói của thực tiễn, Bộ đã tập trung hoàn thiện chủ trương, chính sách, pháp luật quan trọng về tài nguyên và môi trường, chủ trì, phối hợp tham mưu ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW về đất đai, Luật Đất đai 2003, Luật Bảo vệ môi trường 2005, Luật sửa đổi một số Điều của Luật Khoáng sản, tạo lập hành lang pháp lý cho công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường…

Bám sát phương châm kỷ luật, kỷ cương, đổi mới, sáng tạo, hội nhập biến thách thức thành cơ hội, Bộ đã đổi mới tư duy làm chính sách chuyển từ thắt chặt quản lý bằng công cụ hành chính sang áp dụng các công cụ kinh tế, tạo lập môi trường thuận lợi, dẫn dắt và thúc đẩy doanh nghiệp và người dân thực hiện; đặc biệt, chú trọng phân tích dự báo các xu thế quốc tế trong điều kiện hội nhập, đánh giá các tác động để chính sách không chỉ giải đúng và trúng các vấn đề đặt ra từ quản lý mà còn tạo dư địa, động lực mới cho phát triển.

Môi trường và khí hậu đã trở thành một trong những trọng tâm, nội dung quan trọng trong các chương trình nghị sự của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, trong các chủ trương, quyết sách phát triển đất nước với vai trò là vừa mục tiêu vừa là động lực dẫn dắt. Tư duy bảo vệ môi trường đã chuyển bị động ứng phó, khắc phục sang chủ động phòng ngừa, kiểm soát, phục hồi môi trường, các hệ sinh thái.

Các nguồn tài nguyên đã được quản lý tổng hợp, sử dụng hiệu quả, đa mục đích, đóng góp quan trọng vào ngân sách Nhà nước; lợi thế về biển được phát huy, các địa phương có biển đã trở thành trung tâm phát triển động lực. Chất lượng dự báo, cảnh báo thời thiết, thiên tai ngày càng được nâng lên cao, với đủ độ chi tiết, dần tiệm cận với trình độ của các nước phát triển. Công tác phân giới cắm mốc đã góp phần xây dựng hòa bình, ổn định khu vực biên giới.

Chuyển đổi số được đẩy mạnh trên nền tảng tài nguyên số, dữ liệu lớn về thông tin địa lý, dữ liệu đất đai, dữ liệu viễn thám...hướng tới phát triển kinh tế số ngành tài nguyên và môi trường. Cải cách thể chế, kiện toàn tổ chức bộ máy giảm khâu trung gian, quy trình hóa các khâu trong giải quyết thủ tục và hiện đại hóa nền hành chính được triển khai đồng bộ gắn với quản lý điều hành trên môi trường mạng.

Chủ động hội nhập, đóng góp nhiều sáng kiến toàn cầu, khu vực về môi trường, khí hậu. Tham gia Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu tại COP21 và đưa ra cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, tuyên bố các nhà chính trị về sử dụng đất và lâm nghiệp, tham gia Liên minh toàn cầu về thích ứng với biến đổi khí hậu tại COP26…

Bộ trưởng cũng cho biết, trong 20 năm qua, công tác đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước và cho ngành đã ghi được nhiều dấu ấn quan trọng, các trung tâm đào tạo gồm các viện, trường đại học, trường đào tạo bồi dưỡng đã hình thành và khẳng định được vị trí trong hệ thống đào tạo của đất nước.

“Những nỗ lực cố gắng của Bộ đã được các tổ chức độc lập và người dân ghi nhận thông qua tỷ lệ đánh giá mức độ hài lòng tăng hàng năm đối với dịch vụ công về đất đai, môi trường. Để ghi nhận những nỗ lực và đóng góp đối với sự phát triển đất nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường, từng lĩnh vực và nhiều cán bộ đã vinh dự và tự hào được Đảng, Nhà nước trao tặng những phần thưởng cao quý như: Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập, Huân chương Lao động, Giải thưởng Hồ Chí Minh...“, Bộ trưởng cho biết.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho biết, những kết quả vừa qua chỉ là khởi đầu trong tiến trình phát triển bền vững, vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức to lớn đang đặt ra trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những khủng hoảng chưa từng có trong lịch sử: Tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn kiệt, biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, hệ sinh thái ngày càng suy giảm, thậm chí có nguy cơ sụp đổ, dịch bệnh ngày càng khó kiểm soát...

Bởi vậy, cần phải thống nhất về nhận thức để tạo ra những thay đổi cơ bản trong tư duy và hành động của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, đặc biệt là về mô hình phát triển phải dựa trên khả năng cung ứng của hệ sinh thái và phù hợp với các quy luật tự nhiên, chuyển từ khai thác sang đầu tư phục hồi tài nguyên tự nhiên, tăng cường khai thác, sử dụng tài nguyên có khả năng tái tạo; thúc đẩy kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn...

Công tác bảo vệ môi trường đã tạo chuyển biến mạnh mẽ

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính biểu dương những nỗ lực của các thế hệ công chức, viên chức, người lao động Bộ Tài nguyên và Môi trường qua các thời kỳ và chúc mừng những thành tích của ngành đã đạt được trong những năm qua, góp phần vào thành tựu chung của cả nước.

Thủ tướng khẳng định, tài nguyên môi trường là yếu tố không thể thiếu đối với sự sinh tồn và phát triển của con người cũng như sự phát triển bền vững của đất nước. Đây cũng là lĩnh vực quản lý rất quan trọng, rộng lớn.

Quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu luôn là vấn đề được Đảng, Nhà nước, Nhân dân ta quan tâm. Nhiều chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tài nguyên, môi trường đã được ban hành với những đổi mới về nội dung và tổ chức thực hiện. Ngày 05/8/2002 là dấu mốc quan trọng với việc Quốc hội khóa XI thông qua Nghị quyết số 02/2002/QH11 về việc thành lập Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ Tài nguyên và Môi trường. Ảnh: BL

Trên nền tảng được tạo dựng từ các vực lĩnh vực có bề dày truyền thống, 20 năm qua, ngành Tài nguyên và Môi trường đã vượt qua khó khăn, thách thức, không ngừng trưởng thành, phát triển, chủ động nắm bắt thuận lợi và thời cơ, bám sát thực tiễn phát triển của đất nước cũng như xu hướng quốc tế; qua đó củng cố vững chắc nền tảng, khẳng định vị thế, vai trò đặc biệt quan trọng của ngành đối với sự phát triển bền vững của đất nước.

Theo Thủ tướng, hệ thống chính sách, pháp luật, quy hoạch, chiến lược được cơ bản hoàn thiện đồng bộ trên tất cả 09 lĩnh vực, với tư duy chuyển từ thắt chặt quản lý sang kiến tạo môi trường thuận lợi, dẫn dắt và thúc đẩy phát triển, tạo dư địa, động lực mới để giải phóng các nguồn lực tài nguyên cho phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển bền vững, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Công tác điều tra cơ bản tài nguyên được tăng cường, góp phần nắm chắc số lượng, chất lượng, tiềm năng, nguồn lực tài nguyên để quản lý, bảo vệ, khai thác hiệu quả và hạch toán trong nền kinh tế…

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, công tác bảo vệ môi trường đã tạo được chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của toàn xã hội, chuyển từ tư duy bị động ứng phó, khắc phục sang chủ động phòng ngừa, kiểm soát, phục hồi môi trường, các hệ sinh thái. Công tác xử lý rác thải được triển khai hiệu quả với các dự án, mô hình công nghệ tái chế, tái sử dụng, biến rác thải thành tài nguyên...

Trên cơ sở phân tích những thời cơ, thuận lợi mới cùng những thách thức đặt ra với ngành Tài nguyên và Môi trường,Thủ tướng đề nghị trong thời gian tới, lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành tài nguyên và môi trường cần tăng cường đoàn kết, phối hợp chặt chẽ; chấp hành và thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Xây dựng Đảng bộ Bộ Tài nguyên và Môi trường thực sự trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, đảng viên. 

Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục tập trung kiện toàn tổ chức bộ máy đảm bảo tinh gọn, hiệu lực hiệu quả; xây dựng bộ máy tinh gọn phải gắn với xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trách nhiệm, chuyên nghiệp, trình độ chuyên môn cao, có bản lĩnh và tư duy đột phá, tầm nhìn dài hạn.

Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp gắn với đảm bảo các điều kiện nguồn lực thực hiện và tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. Tiếp tục tăng cường kỷ luật, kỷ cương, rõ người, rõ việc, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm, rõ hiệu quả, đề cao vai trò người đứng đầu; thúc đẩy bộ máy hành chính vận hành tiến về phía trước với phương châm sáng tạo, hành động, hiệu quả phục vụ người dân, phục vụ doanh nghiệp.

Thủ tướng nhấn mạnh, cần rà soát hoàn thiện hệ thống các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và các Hiệp định, thỏa thuận quốc tế có liên quan về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, đảm bảo đồng bộ, minh bạch phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, khơi thông, giải phóng tối đa các nguồn lực tài nguyên cho phát triển và bảo vệ môi trường sống an toàn cho nhân dân. Trong đó, trọng tâm là sửa đổi Luật Đất đai năm 2013, thể chế hóa quan điểm, chủ trương, giải pháp của Nghị quyết số 18-NQ/TW của BCHTW khóa XIII, khắc phục cho được những tồn tại, hạn chế trong quản lý sử dụng đất đai, giải phóng, phát huy nguồn lực quan trọng này cho phát triển và bảo vệ đất nước.

Thủ tướng chỉ đạo, xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường, thực hiện di dời các cơ sở sản xuất kinh doanh có nguy cơ ô nhiễm ra khỏi đô thị, khu dân cư; cải thiện rõ rệt tình trạng ô nhiễm môi trường ở các cụm công nghiệp, làng nghề, lưu vực sông... Phát triển các ngành công nghiệp môi trường, tái chế, tái sử dụng tuần hoàn biến rác thải thành tài nguyên. Cải tạo, phục hồi chất lượng các nguồn nước sông, hồ đã bị ô nhiễm, suy thoái; cải thiện chất lượng không khí trong các đô thị, khu dân cư. Kiên quyết, kiên trì quan điểm và hành động “không hy sinh môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần”.

Thủ tướng tin tưởng trong giai đoạn tiếp theo, ngành tài nguyên và môi trường sẽ khắc phục khó khăn, vượt qua thử thách, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, đóng góp ngày càng nhiều hơn nữa cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững đất nước, bảo vệ độc lập chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động hạng Nhất tặng: Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà. Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân trao các phần thưởng cao quý cho các tập thể, cá nhân thuộc Bộ.