    |
 |
| Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN) |
Nhận lời mời của Chủ tịch Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) Tulia Ackson và Tổng Thư ký Liên minh Nghị viện thế giới Martin Chungong, Chủ tịch Thượng viện Quốc hội Uzbekistan Tanzila Narbaeva, Chủ tịch Quốc hội Armenia Alen Simonyan, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam và Phu nhân tham dự Đại hội đồng lần thứ 150 của Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU-150), thăm chính thức Cộng hòa Uzbekistan và Cộng hòa Armenia từ ngày 2 đến 8/4/2025.
Việc tham dự IPU-150 tiếp tục khẳng định vai trò là thành viên chủ động, tích cực, có trách nhiệm của Việt Nam tại IPU cũng như tại các diễn đàn đa phương.
IPU - Liên minh vì hòa bình, hợp tác giữa các dân tộc
Liên minh Nghị viện Thế giới (Inter Parliamentary Union - IPU) là một tổ chức quốc tế tập hợp đại diện của Nghị viện các quốc gia có chủ quyền. Liên minh được thành lập năm 1889 tại Paris (Pháp), theo sáng kiến của hai nghị sỹ yêu chuộng hòa bình là William Cremer (người Anh) và Fréderic Passy (người Pháp). Hiện IPU có trụ sở tại Geneva, Thụy Sĩ.
Với 181 Quốc hội/Nghị viện thành viên và 15 thành viên liên kết, Liên minh Nghị viện Thế giới là trung tâm của hoạt động ngoại giao Nghị viện khắp thế giới, hoạt động vì hòa bình, hợp tác giữa các dân tộc và Nghị viện các nước, có vai trò ngày càng quan trọng trong bối cảnh tình hình thế giới hiện nay.
Mục tiêu chính của IPU là thúc đẩy giao lưu, hợp tác, trao đổi kinh nghiệm giữa các Nghị viện và nghị sỹ các nước; tham vấn, thể hiện quan điểm về các vấn đề liên quan tới lợi ích quốc tế nhằm đề xuất hành động cho các Nghị viện và nghị sỹ. IPU tích cực đóng góp vào việc bảo vệ, thúc đẩy nhân quyền trên toàn thế giới, yếu tố thiết yếu cho nền dân chủ nghị viện và sự phát triển, nâng cao nhận thức, tăng cường hiệu quả hoạt động của các thể chế đại nghị.
IPU hợp tác chặt chẽ với các cơ chế của Liên hợp quốc, liên minh nghị viện khu vực, tổ chức quốc tế, tổ chức liên chính phủ và phi chính phủ, điển hình là hoạt động điều trần thường niên về các vấn đề của Liên hợp quốc thu hút sự tham dự của hầu hết các nghị viện thành viên.
| |
 |
| Tối 11/3/2023 tại Bahrain, Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam do Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn làm Trưởng đoàn đã tham dự Lễ Khai mạc Đại hội đồng. (Ảnh: Nguyễn Trường/TTXVN) |
IPU tập trung vào các lĩnh vực hoạt động chính gồm: tăng cường nền dân chủ đại diện; thúc đẩy hòa bình và an ninh toàn cầu; đẩy mạnh phát triển bền vững; thúc đẩy pháp luật về nhân đạo và bảo vệ nhân quyền; nâng cao vai trò phụ nữ trong chính trị; tăng cường đối thoại, giao lưu về giáo dục, khoa học và văn hóa.
Hai lần mỗi năm, IPU triệu tập hơn 1.500 đại biểu Quốc hội và các đối tác trong nghị viện các nước thành viên, mang lại sự đa dạng cho chương trình nghị sự toàn cầu, bao gồm công việc của Liên hợp quốc và việc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.
| |
 |
| Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Đại hội đồng lần thứ 147 và các hội nghị liên quan của Liên minh Nghị viện Thế giới. (Ảnh: Hồng Minh/TTXVN) |
Ngoài ra, IPU còn có cơ chế hoạt động đặc biệt, diễn ra 5 năm một lần, đó là Hội nghị các Chủ tịch Quốc hội Thế giới (WCSP). Mục tiêu của Hội nghị là củng cố năng lực quản trị toàn cầu của nghị viện, đồng thời thông qua gặp gỡ thượng đỉnh nghị viện này, các nhà lập pháp toàn thế giới góp tiếng nói chung cùng Liên hợp quốc xử lý những vấn đề toàn cầu. Kể từ khi được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2000, đến nay WCSP đã tổ chức được 5 kỳ Hội nghị.
Qua 136 năm hình thành và phát triển, có thể thấy IPU đã không ngừng lớn mạnh, trở thành tổ chức hợp tác liên nghị viện toàn cầu lớn nhất, là diễn đàn đối thoại quan trọng của nghị sỹ toàn cầu để trao đổi và đề xuất các giải pháp về hòa bình, an ninh, hợp tác, phát triển giữa nghị viện các nước.
Thông qua hợp tác với các tổ chức Liên nghị viện khu vực, các tổ chức quốc tế, tổ chức liên chính phủ và phi chính phủ, IPU ngày càng đóng góp quan trọng trong các lĩnh vực của đời sống quốc tế, từ các vấn đề chính trị, an ninh, đến văn hóa, khoa học, giáo dục.
Năm nay, Đại hội đồng IPU-150 có chủ đề “Hành động của nghị viện vì phát triển và công bằng xã hội”, tương đồng với nội dung đang được thảo luận tại Liên hợp quốc, hướng tới Hội nghị thượng đỉnh về phát triển xã hội, dự kiến diễn ra vào tháng 11/2025 tại Qatar.
Dấu ấn Việt Nam tại IPU
Việt Nam là thành viên chính thức của IPU vào tháng 4/1979. Từ đó đến nay, Việt Nam luôn là thành viên tham gia tích cực và có trách nhiệm tại các diễn đàn của IPU, nhiều lần giữ các vị trí lãnh đạo trong các cơ chế của IPU. Những đóng góp này có tác động lan tỏa, được bạn bè quốc tế và khu vực đánh giá cao. Thông qua diễn đàn IPU, quan hệ song phương của Quốc hội Việt Nam với Nghị viện các nước được thiết lập và tăng cường.
Việc tham dự các hoạt động của IPU luôn là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong các hoạt động ngoại giao nghị viện đa phương của Quốc hội Việt Nam nhằm thúc đẩy và bảo vệ các lợi ích của quốc gia, tham khảo quan điểm quốc tế và thể hiện quan điểm quốc gia về các mối quan tâm chung trên toàn cầu; đồng thời, tiến hành các hoạt động song phương bên lề với các đối tác mà Việt Nam ít có điều kiện triển khai hoạt động song phương chính thức.
Các hoạt động này đã góp phần thông tin quảng bá về Việt Nam tới đông đảo bạn bè quốc tế, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Đây cũng là nơi Việt Nam có thể tiếp cận với nhiều vấn đề, nội dung, kinh nghiệm hoạt động và thực tiễn tốt của các nghị viện trên thế giới để đóng góp cho việc hoàn thiện và nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội Việt Nam.
Dấu ấn nổi bật của Việt Nam trong IPU phải kể đến là việc Việt Nam đã đăng cai tổ chức thành công Đại hội đồng IPU-132 (năm 2015) và Hội nghị Nghị sỹ trẻ toàn cầu lần thứ 9 tại Hà Nội (năm 2023).
| |
 |
| Tọa đàm 'Tăng cường năng lực số cho thanh niên' trong khuôn khổ chương trình Hội nghị Nghị sỹ trẻ toàn cầu lần thứ 9 tại Hà Nội. (Ảnh: Minh Đức/TTXVN) |
Đại hội đồng IPU lần thứ 132 tại Hà Nội (tháng 3/2015) được tổ chức trong bối cảnh Liên hợp quốc đưa ra sáng kiến xây dựng chương trình phát triển bền vững và Quốc hội Việt Nam đã tham gia rất tích cực với nhiều đóng góp nổi bật. Tại IPU-132, các nghị viện đã ra Tuyên bố Hà Nội "Các Mục tiêu Phát triển bền vững: Biến lời nói thành hành động."
Tuyên bố này đã được truyền tải tới Hội nghị Thượng đỉnh Liên hợp quốc tổ chức vào tháng 9/2015 và đây là đóng góp rất quan trọng để Liên hợp quốc xây dựng, ban hành Chương trình Nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.
Tháng 9/2023, Việt Nam tiếp tục tổ chức thành công Hội nghị nghị sỹ trẻ toàn cầu lần thứ 9 tại thủ đô Hà Nội, thu hút sự tham dự của hơn 300 nghị sỹ trẻ. Hội nghị đã thông qua Tuyên bố Hội nghị về “Vai trò của giới trẻ trong việc thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững thông qua chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo." Đây là Tuyên bố đầu tiên của Hội nghị nghị sỹ trẻ toàn cầu sau 9 kỳ tổ chức.
| |
 |
| Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Mạnh Tiến cùng Đại sứ Mai Phan Dũng - Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Geneva và các đại biểu của đoàn Việt Nam tham dự Đại hội đồng IPU 149. (Ảnh: Anh Hiển/TTXVN) |
Ngoài việc đăng cai tổ chức các hội nghị của IPU, Quốc hội Việt Nam cũng thường xuyên cử Đoàn cấp cao do Chủ tịch Quốc hội hoặc Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội tham dự các kỳ Hội nghị của Đại hội đồng IPU và Hội nghị Các Chủ tịch Quốc hội thế giới (WCSP) kể từ năm 2000 tới nay. Thông qua diễn đàn IPU, quan hệ song phương của Quốc hội Việt Nam với nghị viện các nước được thiết lập, tăng cường.
Việc Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam và Phu nhân tham dự Đại hội đồng lần thứ 150 của Liên minh Nghị viện thế giới (IPU-150) lần này tiếp tục khẳng định vai trò là thành viên chủ động, tích cực, có trách nhiệm của Việt Nam tại IPU cũng như tại các diễn đàn đa phương, đóng góp vào chủ nghĩa đa phương, hợp tác và đoàn kết quốc tế, phát huy vai trò, vị thế của Việt Nam tại các cơ chế hợp tác nghị viện khu vực và thế giới. Thông qua việc tham dự IPU-150, Việt Nam tiếp tục duy trì và thúc đẩy quan hệ với các nước, các nghị viện thành viên IPU.
Dự kiến tại Đại hội đồng lần này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ có bài phát biểu quan trọng về tầm nhìn của Quốc hội Việt Nam đối với một thế giới phát triển và công bằng, đồng thời có nhiều cuộc gặp với người đứng đầu Nghị viện các nước nhằm trao đổi về hợp tác giữa Việt Nam và các nước đối tác, thể hiện đường lối đối ngoại hòa bình, độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, vừa là bạn, vừa là đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế./.